Праект “Тыдзень Прэзідэнта” – для тых, хто хоча ісці ў нагу з кіраўніком дзяржавы, быць у курсе самых актуальных заяў і рашэнняў беларускага лідэра.
Галоўная палітычная падзея тыдня, ды і года ў цэлым, – гэта другое пасяджэнне VII Усебеларускага народнага сходу, якое прайшло ў Мінску 18-19 снежня. У першы дзень Аляксандр Лукашэнка звярнуўся з Пасланнем да беларускага народа і Нацыянальнага сходу, а ў другі дэлегаты прынялі праграму сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі на будучую пяцігодку.
На VII УНС таксама былі абноўлены склады вышэйшых судовых інстанцый – Вярхоўнага і Канстытуцыйнага судоў. Пазней у развіццё гэтых рашэнняў кіраўнік дзяржавы падпісаў указ , які датычыцца судзейскіх кадраў.
На тыдні таксама была апублікаваная поўная версія інтэрв’ю Аляксандра Лукашэнкі амерыканскай тэлекампаніі “Ньюсмакс”. Дыялог з ЗША, перспектывы мірнага ўрэгулявання ва Украіне і пазіцыі бакоў, міратворчыя памкненні Трамп, напружаная сітуацыя вакол Венесуэлы – аб усім гэтым і не толькі Прэзідэнт выказаўся максімальна адкрыта, падзяліўшыся некаторымі інсайдамі.
Перспектывы развіцця супрацоўніцтва з Іранам абмяркоўваліся ў панядзелак на сустрэчы Аляксандра Лукашэнкі з кіраўніком МЗС гэтай краіны Абасам Аракчы.
У нядзелю кіраўнік дзяржавы накіраваўся з працоўным візітам у Расію, дзе 21-22 снежня ў Санкт-Пецярбургу прымае ўдзел у самітах ЕАЭС і СНД.
Традыцыйна ў пераднавагоднія дні Аляксандр Лукашэнка падпісаў указы аб прысуджэнні прэміі “За духоўнае адраджэнне” і спецыяльных прэмій дзеячам культуры і мастацтва, а таксама спецыяльнай прэміі “Беларускі спартыўны Алімп” .
Яшчэ з дакументаў на тыдні падпісаны ўказы аб страхаванні ўраджаю сельгаскультур, жывёлы і птушкі ў 2026 годзе; аб арэнднай плаце за зямельныя ўчасткі, якія знаходзяцца ў дзяржаўнай уласнасці; аб рэгуляванні дзейнасці банкаў . Падпісаны таксама ўказ у сферы рэгулявання мікрафінансавай дзейнасці .
З прафесійным святам Прэзідэнт павіншаваў асабовы склад і ветэранаў Камітэта дзяржаўнай бяспекі, падкрэсліўшы, што час прад’яўляе да іх беспрэцэдэнтна высокія патрабаванні.
Замежныя віншаванні на тыдні з розных нагодаў былі адрасаваны ў Катар і Бахрэйн .
Падмурак новай пяцігодкі. Што было галоўным у прэзідэнцкім Пасланні і якія рашэнні прынятыя на УНС
Без перабольшання можна сказаць, што ўвесь тыдзень краіна жыла галоўнай унутрыпалітычнай падзеяй года – у Мінску 18-19 снежня пад старшынствам Аляксандра Лукашэнкі адбылося другое пасяджэнне VII Усебеларускага народнага сходу. Дарэчы, наступны год – юбілейны для Усебеларускага народнага сходу, які быў упершыню скліканы ў 1996 годзе. На працягу трох дзесяцігоддзяў яно выступае выразнікам сапраўднай волі беларускага народа, а ў апошнія гады заслужана набыло і канстытуцыйны статус. Стала больш паўнамоцтваў, але і адказнасць узрасла.
Прэзідэнт, Старшыня УНС і раней, і зараз падкрэсліваў высокі статус дэлегатаў сходу. Але яшчэ важнейшы акцэнт беларускі лідэр робіць на важнасці разумення кожным асобным грамадзянінам сваёй адказнасці за лёс краіны:
«Тое, як мы будзем жыць заўтра, залежыць ад кожнага з нас і ад нашага адзінства. Будзем адзінымі, згуртаванымі – будзем моцнымі, а будзем моцнымі – краіна будзе мірнай і квітнеючай. Беларусь для нас – гэта і сучаснасць, і будучыня!»
У канцэнтраваным выглядзе гэтая думка змяшчаецца ў прэзідэнцкім лозунгу: “Час выбраў нас, і гэты час канкрэтных спраў!”
У першы дзень работы ВНС Аляксандр Лукашэнка звярнуўся з Пасланнем да беларускага народа і Нацыянальнага сходу, у якім абазначыў прыярытэты развіцця на будучую пяцігодку, выказаўся аб міжнароднай абстаноўцы. Пасля выступу – не менш цікавая і змястоўная частка – адказы на пытанні дэлегатаў. Усё мерапрыемства транслявалася ў прамым эфіры, і да яго была прыкавана пільная ўвага не толькі ў Беларусі, але і за мяжой. Сярод гледачоў быў і Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін. Размову беларускага лідэра ён назваў яркай і змястоўнай .
Галоўнай падзеяй другога дня пасяджэння стала зацвярджэнне Праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі на 2026-2030 гады. У ёй сем прыярытэтаў, рэалізацыя якіх дазволіць грамадзянам адчуць рэальныя змены ў паляпшэнні якасці свайго жыцця на гарызонце пяці гадоў.
Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што праграма – гэта закон , і менавіта з гэтай пазіцыі да яе трэба ставіцца. Попыт за ажыццяўленне намечанага будзе самы высокі.
« Прынятая праграма – гэта праект мадэрнізацыі, абнаўлення ўсіх сфер жыцця .
У ёй улічаны дасягненні мінулых гадоў, актуальныя выклікі і нашы магчымасці. Так, пастаўленыя на пяцігоддзе задачы напружаныя, але не зааблочныя. Мы ніколі не пакутавалі пражэктарствам, заўсёды будавалі рэальныя планы, ішлі наперад паступальна, крок за крокам. І рэалізацыя запланаванага – у нашых руках», – сказаў Прэзідэнт.
У цэлым на пасяджэнні ВНС упершыню рэалізаваны шэраг новых канстытуцыйных паўнамоцтваў гэтага органа. Абноўлены склад вышэйшых судовых інстанцый, у тым ліку абраныя новыя старшыні Вярхоўнага і Канстытуцыйнага судоў. Гэтыя пасады занялі Андрэй Швед і Сяргей Сівец .
Запоўнена таксама вакансія ў Прэзідыуме ВНС, якая ўтварылася вясной бягучага года — у склад гэтага органа выбраны старшыня Мінскага аблвыканкама Аляксей Кушнарэнка .
Аб задачах па развіццю эканомікі
Улічваючы, што на пасяджэнні ВНС па сутнасці асноўным пытаннем была праграма на пяцігодку, менавіта на прыярытэтах для развіцця эканомікі Аляксандр Лукашэнка зрабіў акцэнт. Пры гэтым ён папярэдзіў, што, магчыма, некаму будзе сумна ад гэтых тэм. “Ну, такая эканоміка. Як адзін класік казаў: «Я зайздрошчу тым народам, якія жывуць у гэтым сумным, нецікавым становішчы». Не дай бог вайна. Таму лепш будзем сумаваць і планаваць нашы дзеянні эканамічныя, каб народу было крыху лягчэй жыць», – сказаў ён.
« Аснова асноў – эканоміка . Гэта галоўная зброя ў сучасным свеце, – падкрэсліў Прэзідэнт. – Нам патрэбен базіс для выканання праграмы наступнай пяцігодкі, у якую закладзены амбіцыйныя планы і паказчыкі. Калі жадаем стабільна выйсці на $100 млрд гадавога валавога ўнутранага прадукта і сярэднямесячную зарплату ў $1 тыс., павінны ўстойліва працаваць прадпрыемствы і фінансавая сістэма».
« Беларусь – наш дом . Толькі мы вызначаем свой эканамічны ўклад. Мы сапраўды рэалізуем свой, беларускі шлях. Разам», – сказаў кіраўнік дзяржавы.
Прыярытэт кіраўнік дзяржавы аддаў такому напрамку, як тэхналагічны суверэнітэт . Ва ўмовах рознага роду санкцый і знешняга ціску важна мець уласныя распрацоўкі ў крытычна важных галінах эканомікі. Прычым рабіць гэта можна не толькі саматугам, але і ў кааперацыі з надзейнымі партнёрамі.
Падобныя задачы Прэзідэнт ставіць перад айчыннай IT індустрыяй і абазначыў падыходы да цыфравізацыі.
Ён у тым ліку ўказаў на такое надзённае пытанне, як надзейная і хуткая сотавая сувязь . «Пры сваіх немалых даходах мабільныя аператары мусяць забяспечыць аднолькава стабільную сувязь у любым населеным пункце. Адгаворкі больш не прымаюцца», – жорстка папярэдзіў беларускі лідэр і даручыў вырашыць гэтую праблему за будучы год.
А вось у энергетыцы краіна ўжо шмат чаго дабілася, уключаючы стварэнне атамных магутнасцей і асваенне цэлага спектра новых напрамкаў – ад электраацяплення жылых дамоў да майнінгу. Але, арыентуе кіраўнік дзяржавы, да 2030 года трэба ўзняць узровень энергетычнай незалежнасці Беларусі яшчэ вышэйшы.
Традыцыйна Беларусь моцная аграрным сектарам, але валавыя паказчыкі – гэта не заўсёды сінонім эфектыўнасці і прыбытковасці. Успомніць хаця б нядаўні «разбор палётаў» у АПК Віцебскай вобласці. Прэзідэнт даручыў у бліжэйшы год устараніць прабелы ў гэтай сферы, а па шэрагу пазіцый знізіць залежнасць ад імпарту.
Безумоўна, ні аб якім развіцці нельга весці размову без паспяховага знешняга гандлю. Для Беларусі з яе адкрытай эканомікай гэта проста пытанне выжывальнасці. «Пара засвоіць, што продажы – гэта мастацтва. Патрэбна прадуманая стратэгія, дакладны план з граматнай лагістыкай», – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
Пры гэтым “аксіёмамі канкурэнтаздольнасці беларускага тавару” Аляксандр Лукашэнка назваў беражлівасць і якасць.
Прадаючы айчынныя тавары на экспарт, важна і ўнутры Беларусі аддаваць перавагу свайму. І гэта яшчэ адзін прыярытэт, на які ўказаў кіраўнік дзяржавы. «Для нас, беларусаў, выбар, які тавар купіць – беларускі ці замежны, – пытанне нацыянальнай бяспекі павінна быць, – падкрэсліў ён. – Многія ніяк не могуць пераадолець стэрэатып аб элітнасці імпарту . Але гэта не вынік досведу. Гэта інструмент прамывання мазгоў, калі хочаце, які быў дастаткова паспяхова ўжыты яшчэ ў савецкім грамадстве, асабліва на познім этапе развіцця».
«Для ўрада паказчык долі айчынных тавараў на ўнутраным рынку будзе нароўні з коштамі асноўным крытэрам адзнакі працы. Ёсць продажы – будуць аб’ёмы вытворчасці, ВУП будзе і экспарт. Але калі не будзе продажаў – не будзе ў вас ні ВУП, ні аб’ёмаў, ні заробкаў. Як эканаміст вам кажу – найпростая формула», – сказаў беларускі лідэр.
Яшчэ адзін пункт прыросту эканомікі Аляксандр Лукашэнка бачыць у развіцці турыстычнага сектара . Задача на наступнае пяцігоддзе – павялічыць уклад турызму ў эканоміку мінімум у два разы. Пры гэтым жыхароў Беларусі кіраўнік дзяржавы заклікаў падтрымліваць чысціню і парадак, каб іх не прыйшлося наводзіць сінгапурскімі метадамі .
Дзесятку прыярытэтных напрамкаў, агучаных Прэзідэнтам, замыкае развіццё рэгіёнаў. Але яго важнасць цяжка пераацаніць. Кіраўнік дзяржавы патрабуе пакласці ў аснову рэгіянальнай палітыкі ўсе кірункі эканомікі. «У кожнай вобласці і раёне – туды ссоўваем цэнтр цяжару, усе сілы і рэсурсы, – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. – Найважнейшая задача – спыніць адток людзей з рэгіёнаў, разгрузіць сталіцу і абласныя цэнтры. Трэба вырашыць гэтае пытанне рэвалюцыйнымі метадамі , канчаткова і без абмеркаванняў. Бо абязлюдзім краіну — сцягнем усё ў Менск і абласныя цэнтры».
« Мая задача – выратаваць вёску! Каб гэта не былі пустыя хаты, якія пакасіліся. Каб там жылі людзі. У гэтым уся сутнасць. Вёска – аснова асноў нашага жыцця. Не будзе вёскі – загінем. Дзяржава існаваць без гэтага не можа», – сказаў беларускі лідэр.
«Мэты, якія мы вызначаем як галоўныя, — гэта заўсёды адказы на два простыя пытанні: чаго мы чакаем ад дзяржавы і што гатовыя і павінныя зрабіць, каб дзяржава захавала звыклы і камфортны для нас сацыяльна арыентаваны ўклад? Адказы на пастаўленыя мной пытанні і ёсць стратэгія краіны, накіраванай у будучыню», – падсумаваў Аляксандр Лукашэнка.
У Пасланні кіраўнік дзяржавы адзначыў і поспехі развіцця краіны ў пяцігодцы, якая завяршаецца. Ён падкрэсліў, што Беларусь зламала міф, які ствараецца Захадам, аб закрытасці і ізаляванасці краіны, прымножыла моцны рэальны сектар эканомікі. « У нас стабільная нармальная эканоміка . Пазыковая нагрузка зніжаецца, золатавалютныя рэзервы знаходзяцца на гістарычным максімуме, заслужана вырас давер да нацыянальнай валюты», – заявіў Аляксандр Лукашэнка.
Акрамя таго, за гэтыя гады рэальная заработная плата вырасла на 40 працэнтаў, дасягнуўшы сярэдняга значэння Br2700. На працягу ўсяго пяцігоддзя двойчы за год павышаліся пенсіі.
Аб дэмаграфіі, ахове здароўя і адукацыі
Ня можа быць Беларусі без беларусаў. Гэтую, здавалася б, простую, але вельмі важную аксіёму Аляксандр Лукашэнка актуалізаваў у сваім Пасланні, гаворачы аб праблемах у галіне дэмаграфіі. “Нам патрэбны людзі. Гэта галоўнае пытанне, і я пра гэта адкрыта гавару», — адзначыў Аляксандр Лукашэнка.
Цяпер усе развітыя краіны сутыкнуліся з беспрэцэдэнтным зніжэннем нараджальнасці і старэннем насельніцтва. Нажаль, Беларусь не выключэнне. Прэзідэнт указаў на тое, што з пункту гледжання матэрыяльнага стымулявання зроблена дастаткова. Але не заўсёды прычына толькі ў эканамічных мерах. «Часта паўтараю: грашыма нараджаць не прымусім. І досвед апошняга дзесяцігоддзя гэта пацвердзіў. Самае цяжкае – праца са стэрэатыпамі, якія навязваюцца праз інтэрнэт, фільмы, рэкламу», – сказаў кіраўнік дзяржавы.
«Трэба вяртаць выяву жанчыны-маці на пастамент. Сёння яна можа быць і дзелавы, і паспяховай нават з трыма і больш дзецьмі. Прыклады ёсць, – падкрэсліў беларускі лідэр. — Дарагія жанчыны, нарадзіце трох малых і патрабуйце ад мяне што заўгодна».
Зноў жа ў рамках дэмаграфіі адной са стратэгічных мэт вызначана павелічэнне працягласці жыцця , і адзін з агульнавядомых рэцэптаў для гэтага – фізкультура і спорт. «Не менш важны, чым нараджэнне дзяцей, арыенцір – актыўнае даўгалецце. У большай ступені гэта вынік таго ладу жыцця, які выбіраемы. Да канца 2030 года кожны пяты беларус будзе пры цяперашніх тэмпах старэйшых за 65 гадоў», – адзначыў Аляксандр Лукашэнка.
У ахове здароўя Прэзідэнт патрабуе, каб усе этапы медыцынскай дапамогі людзям выконваліся ў аптымальныя тэрміны незалежна ад узросту і месца пражывання чалавека. Ад гэтага ў тым ліку залежыць і дэмаграфія, і развіццё рэгіёнаў, у тым ліку прывабнасць жыцця ў вёсцы.
“Хлеб у вяскоўцаў патрабуем, у сялян, а яны тыднямі чакаюць то кансультацыі спецыяліста, то дыягнастычных даследаванняў”, – паставіў пытанне рубам кіраўнік дзяржавы.
Гаворачы аб задачах у сферы медыцыны, Аляксандр Лукашэнка заўважыў: «Умеем і можам усё. Але не заўсёды ўсё робім». Ён таксама абазначыў кадравае пытанне, з чым даручыў грунтоўна разабрацца ўраду сумесна з кіраўнікамі мясцовых органаў улады. Асабліва ўлічваючы той факт, што ў Беларусі цэлых чатыры медвузы — больш чым дастаткова для такой кампактнай краіны.
Адукацыйную сферу Прэзідэнт арыентаваў на падрыхтоўку кадраў новай фармацыі.
«Менавіта кадры новай фармацыі – гэта галоўны арыенцір для сістэмы адукацыі. Трэба больш рыхтаваць нана- і біятэхнолагаў, архітэктараў і высакакласных канструктараў», – адзначыў кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што ў моладзі фарміруецца запыт на актуальныя веды. Гэта рэаліі, якім павінны адпавядаць айчынныя школы і ВНУ. Асабліва сёння, калі высокія тэхналогіі так глыбока пранікаюць ва ўсе сферы жыцця, дыктуючы новыя патрабаванні.
Пры гэтым працэс атрымання вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі павінен быць сапраўднай працай, а не прагулкай па жыцці. “Пасля абеду студэнты павінны працаваць у лабараторыях, установах, на прадпрыемствах. Тады і замоўцы кадраў не скажуць, што моладзь не ведае рэальнай вытворчасці. І капейку нейкую студэнтам можна плаціць. Трэба толькі падумаць, як гэта правільна зрабіць», – даў параду кіраўнік дзяржавы.
НАН Беларусі разам з урадам даручана літаральна ў найбліжэйшы месяц унесці канкрэтныя прапановы па павышэнні ролі акадэміі з улікам праведзенага раней абмеркавання: “Без спараджэння навуковага ўтрыманства і пустой траты рэсурсаў”.
Для моладзі ў Беларусі створаны ўсе магчымасці для атрымання адукацыі. Больш за тое, у гэтым плане краіна ў сусветных лідэрах. У тым ліку працуе сістэма мэтавага набору. Але каб патрабаваць потым нечага ад дзяржавы, трэба вучыцца, працаваць і станавіцца высакакласным спецыялістам. “Каб зарабляць, трэба вучыцца, вучыцца і яшчэ раз вучыцца. Гэта стара як свет. Таму, перш чым ад каго нешта патрабаваць, асабліва ад мяне, паглядзіце на сябе ў люстэрка. Трэба працаваць!» – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
На пасяджэнні ВНС Прэзідэнт таксама выказаўся на тэму размеркавання маладых спецыялістаў. Часам можна чуць нараканні на прадмет існавання такой практыкі. Аляксандр Лукашэнка расставіў акцэнты: «Думайце і не крыўдуйце потым на дзяржаву. Чаму вы пазбаўляеце мяне (ад імя дзяржавы. — Заўвага БЕЛТА) права падрыхтаваць студэнтаў, спецыялістаў і накіраваць іх туды, куды мне гэта трэба?»
Іншымі словамі, калі вучышся за кошт дзяржавы, то будзь добры, як гаворыцца, аддаць абавязак Радзіме. А Радзіма – гэта не толькі Мінск і буйныя гарады, але і райцэнтры, аграгарадкі і вёскі. Аб беларускай мадэлі дэмакратычнага развіцця
Аляксандр Лукашэнка перакананы ў неабходнасці больш актыўна ўключаць насельніцтва ў абмеркаванне змяненняў у заканадаўстве.
Прэзідэнт у гэтым плане зрабіў акцэнт на паняцці справядлівасці: «Запыт у сучасным грамадстве на справядлівасць толькі расце. Але гэта дарога з двухбаковым рухам. Мы ўсё жадаем жыць і працаваць пад абаронай закона. Справядлівы запыт? Так. Дзяржава як сістэма патрабуе выконваць гэты закон. Справядліва? Зразумела. І ў гэтым пытанні ўзаемнай адказнасці найважнейшую ролю адыгрывае ўзровень уцягнутасці грамадства ў працэс заканатворчасці».
Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што змяненні ў Асноўны Закон народ прымаў абсалютнай большасцю галасоў. У Канстытуцыі вызначаны базавыя пастулаты дзяржаўнага развіцця і ідэалогіі. «Любая спроба разбурыць іх, унесці смуту ў жыццё людзей цягне за сабой крымінальную адказнасць. Нашы законы нічым не адрозніваюцца ад любых іншых у свеце, але некаторыя вырашылі “панюхаць” заходнюю дэмакратыю, паддаўшыся эмоцыям. Сёння раскаяліся, дадому жадаюць вярнуцца. У Канстытуцыі, яшчэ раз падкрэслю, замацавана палітычная воля большасці», – адзначыў кіраўнік дзяржавы.
«Закон нас абараняе – мы яго выконваем. Простая і аб’ектыўная формула прававой дзяржавы, якой і з’яўляецца Беларусь. Так мы разумеем нашу беларускую мадэль дэмакратычнага развіцця, – падкрэсліў Прэзідэнт. – Час такі. Абарона інтарэсаў Беларусі – на першым месцы . Не будуць больш у нашым палітычным полі працаваць іншаагенты і экстрэмісты. Гэта таксама пытанне справядлівасці».
Аляксандр Лукашэнка таксама нагадаў аб задачы, каб у прававой сферы таксама падтрымліваўся парадак. Раней па даручэнні Прэзідэнта была праведзена маштабная рэвізія падзаконных актаў і заканадаўствы ў цэлым, але гэта не павінна быць разавай акцыяй.
Аб сучасным узбраенні і сілавіках
Міру няма, але за прэмію міру ідзе барацьба. Так кіраўнік дзяржавы ахарактарызаваў міжнародную абстаноўку ў сваім Пасланні. Таму так важна захаванне базавых каштоўнасцей – нацыянальнага адзінства, міру і бяспекі. Гэта вынік у тым ліку штодзённай працы сілавых ведамстваў.
«Сёння кожны грамадзянін ведае, што ягонае жыццё і маёмасць знаходзяцца пад надзейнай абаронай. У нас можна развіваць бізнес без “даху” ад браткоў, і тое, што мы ўсё гэта ўспрымаем як норму, – вялікае дасягненне”, – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
Але нават у такой спакойнай абстаноўцы праца праваахоўнікаў часам звязана з рызыкай для жыцця. Хаця для Беларусі гэта, хутчэй, выключэнне. «Мы не надалі галоснасці трохдзённай даўнасці затрыманне мярзотніка, БЧБшніка. Ліквідаваны. Але параніў траіх нашых хлопцаў. Усе жывыя. Адзін цяжка паранены, двое лягчэй. Яны баранілі нас. Вось яна, наша моладзь», – распавёў аб рэзанансным факце беларускі лідэр.
Ён канстатаваў, што стаўленне да праваахоўнікаў у беларускім грамадстве стала нашмат лепшым. «Калі вы кідаеце ў агарод нашай міліцыі камень, памятайце, што гэта злепак з нашага грамадства. І што тамака розныя людзі. Ёсць патрыёты, ёсць героі», – адзначыў Прэзідэнт.
Што да адлюстравання магчымых пагроз на знешнім контуры, то тут стратэгічную абарону забяспечвае ваеннае супрацоўніцтва з Расіяй. “Гэта разгортванне на нашай тэрыторыі расійскага складальніка Рэгіянальнай групоўкі войскаў: у выпадку абвастрэння канфлікту ўзброеныя сілы, некалькі дзесяткаў тысяч чалавек з захаду Расіі, неадкладна другім эшалонам уключаюцца ў ваенную барацьбу”, – сказаў Прэзідэнт.
У Беларусі таксама размешчана тактычная ядзерная зброя. Абсталяваны першыя пазіцыі для ракетнага комплексу «Арэшнік», які заступае на баявое дзяжурства .
Дарэчы, расійскі комплекс “Арэшнік” больш чым напалову беларускай вытворчасці . Можна сказаць, саюзны прадукт.
А ў бліжэйшыя гады ў Беларусі плануюць удасканаліць РСЗА “Паланэз” з улікам развіцця ў тым ліку сродкаў радыёэлектроннай барацьбы. «Нам трэба гэтую ракету абараніць, каб яна была яшчэ больш дакладнай, каб яна ў фортку залятала, як я некалі казаў. У бліжэйшыя гады мы атрымаем больш удасканалены “Паланэз”, але мы павінны самі гэта вырабляць. Мы свой «Паланэз» – апошнія варыянты – зрабілі самі», – распавёў кіраўнік дзяржавы ў другі дзень паседжання VII УНС.
Выкладаюць у Беларусі ўрокі таксама з практыкі вядзення сучасных ваенных канфліктаў. Беспілотнікі, контрбатарэйная, радыёэлектронная барацьба, аператыўная маскіроўка – вось на што неабходна звярнуць першачарговую ўвагу, арыентуе Прэзідэнт. Улічваючы пры гэтым, вядома, і асаблівасці беларускай лясіста-багністай мясцовасці.
Узброеныя Сілы зрабілі ўпор на айчынныя сістэмы, якія вырабляюць у Беларусі і даволі нядрэнна. Напрыклад, у краіне створана беларуская школа ракетабудавання. Арганізавана вытворчасць уласнай стралковай зброі і боепрыпасаў, навучыліся вырабляць дроны.
« Дроны – новая рэальнасць , але ніякія дроны не заменяць падрыхтаванага салдата, – звярнуў увагу кіраўнік дзяржавы. – Пайшлі далей, ад жыцця – дайшлі да таго, што трэба ствараць народныя апалчэння для таго, каб кожны мог абараніць сваю сям’ю».
Аляксандр Лукашэнка пры гэтым неаднаразова падкрэсліў, што ўсе гэтыя меры накіраваны толькі на адно – не дапусціць вайны :
«Мы ўжо наеліся гэтай вайны. Яшчэ пакаленьне не памерла тое, якое ваявала. Нам вайна не трэба. Наша шчасце ў мірным жыцці. Мы не жадаем больш сядзець у балотах і зямлянках. А каб гэтага не адбылося, трэба быць моцнымі. Свет сёння такі, ён быў заўсёды такі: моцных заўсёды і ўсюды паважалі. Таму мы павінны быць моцнымі”.
Прэзідэнт звярнуў увагу на актыўную мілітарызацыю еўрапейскіх краін. Так, Брусель выдзеліў Польшчы фінансавую дапамогу ў памеры 44 млрд. еўра для закупак узбраення і ваеннай тэхнікі. Плюс да гэтага $11 млрд дадалі ЗША. Для краін Балтыі Еўракамісіяй ухвалены мэтавы крэдыт на суму каля 15 млрд еўра.
Ужо на другі дзень УНС Прэзідэнт асобна згадаў пра вялікую нагрузку, якую зараз нясуць на сваіх плячах беларускія памежнікі: «Вось, што мы кажам, — Літва, Латвія, Польшча, Украіна, праблемы… Памежнікі найперш гэта адчуваюць на сабе. На іх каласальная нагрузка . Любая дзяржава, мяне так вучылі ў маладосці, пачынаецца з мяжы. Таму, калі мы хочам быць дзяржавай, мяжа павінна быць надзейнай».
Аб міжнародных прыярытэтах і не сказаным у Пасланні
Гаворачы аб прыярытэтах Беларусі на міжнароднай арэне, Прэзідэнт абмовіўся, што наўмысна скарачае сваё выступленне, аднак паабяцаў, што пазней яно будзе апублікавана цалкам. Так і здарылася. Нешта з тэзісаў ніжэй грамадскасць пачула непасрэдна з вуснаў Аляксандра Лукашэнкі, астатняе было апублікавана ў стэнаграме раніцай наступнага дня.
Прэзідэнт падкрэсліў, што Беларусь ідзе сваім шляхам і ён без ілюзій. “Мы жывем пад палітычным, эканамічным ціскам усю суверэнную гісторыю. Гэта кошт незалежнасці. Як не стала СССР – так і трымаем гэты ўдар. Але працуем і выходзім з гэтага становішча, арыентуемся на вонкавыя рынкі. І Кітай, і Індыя, Расія, краіны Азіі, Афрыкі, Лацінскай Амерыкі – гэта сусветная большасць. І мы частка гэтай сусветнай большасці», – заявіў Прэзідэнт.
«Расійская Федэрацыя – наш асноўны саюзнік. Пытанні нашага саюзнага будаўніцтва – пытанне нумар адзін. Мы будзем усё рабіць для таго, каб наш саюз быў моцным», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ўраду і парламенту трэба ўдзяліць асаблівую ўвагу сістэмнай рабоце з расіянамі па фарміраванню агульных галіновых рынкаў . Узаемныя пастаўкі тавараў і паслуг складуць у 2025 годзе сур’ёзную лічбу $60 млрд, але і гэта не мяжа.
На новы ўзровень выйшла таксама беларуска-расійскае супрацоўніцтва ў транспартна-лагістычнай сферы. «Мы актыўна развіваем перавалку беларускіх грузаў праз расейскія парты. У гэтым годзе яе аб’ём дасягне 16 млн тон. Гэта значыць поўнае аднаўленне дасанкцыйнага ўзроўню», – канстатаваў беларускі лідэр.
Безумоўным прыярытэтам застаюцца і адносіны з Кітаем. Гэта другі пасля Расіі гандлёвы партнёр і адзін з лідараў па аб’ёме прамых інвестыцый у эканоміку Беларусі. Намечаны сур’ёзныя праекты ў новых перспектыўных сферах – ад лесахіміі да беспілотнага транспарту. Самы яркі прыклад прамысловай кааперацыі нашых краін – беларускі народны аўтамабіль «БЕЛДЖЫ».
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што эканамічны баланс цяпер поўнасцю зрушваецца на карысць краін Глабальных Усходу і Поўдня. І Беларусь уключана ў гэтую сістэму. “Будучыня за такімі аб’яднаннямі, як БРІКС, ШАС, дзе нас чакаюць і з задавальненнем прымаюць”, – упэўнены беларускі лідэр.
У краінах далёкай дугі расце попыт на беларускую прадукцыю, і ў гэтых адносінах у апошні час дасягнута нямала дамоўленасцей: «Мы павялічылі долю краін далёкай дугі ў нашым экспарце з 11% у 2021 годзе да 20% у 2024 годзе. Мэта – трэць беларускіх паставак за мяжу павінна знаходзіць пакупнікоў у Азіі, Афрыцы і Лацінскай Амерыцы».
Менавіта нарошчванне паставак у краіны далёкай дугі Аляксандр Лукашэнка назваў задачай нумар адзін для экспарцёраў.
Асобны акцэнт зроблены на Афрыканскім кантыненце: «Нарошчванне эканамічнага абароту з краінамі Афрыкі – тэст для нашай эканомікі і сістэмы прасоўвання экспарту. Лакмусавая папера для ацэнкі працы ўсяго ўрада. Асабліва прамысловага блока. Фронт працы вялізны».
«Мы заўсёды адкрыты для дыялогу і ўзаемадзеяння на любым узроўні. З усімі знойдзем агульную мову. Досвед у беларусаў багаты. Але гэта павінна быць размова на роўных!» – адзначаецца ў прэзідэнцкім Пасланні.
У ім таксама гаворка ідзе пра амаль стагоддзе сумеснай гісторыі жыцця ў Савецкім Саюзе, якое нельга выкрасліць з агульнай памяці: «Шмат беларусаў знайшлі другую радзіму ў розных кутках некалі адзінай краіны, шмат хто прыехаў у Беларусь — тут і там жывуць па-сапраўднаму інтэрнацыянальныя сем’і. Так, мы, спадчыннікі Савецкага Саюза, перажываем не лепшыя часы. Захад нам падкінуў унутрыславянскі канфлікт, які разгарэўся вайной ва Ўкраіне. Паўтару, што казаў раней: мы адчыненыя для ўкраінцаў. Вы не чужыя!»
Аляксандр Лукашэнка канстатаваў, што беларусы сёння – гэта вялікая сям’я: больш за 150 этнасаў і народнасцей. Толькі за апошнія пяць гадоў беларускае грамадзянства атрымалі больш за 17 тысяч чалавек. Геаграфія – больш за 60 краін, ад ЗША і Канады да Шры-Ланкі і Мадагаскара. «Цяпер гэта нашыя людзі, беларусы па пашпарце. І менталітэту», – адзначыў ён.
Добрым прыкладам згоды ў грамадстве кіраўнік дзяржавы таксама лічыць прыняцце рашэнняў аб стварэнні цэнтраў асноўных рэлігій. Ён перакананы, што з часам усе гэтыя аб’екты стануць сімвалам нацыянальнага адзінства беларускага народа – адкрытага і міралюбівага.
Пра беларуска-амерыканскія перамовы
Адна з найбольш рэзанансных тэм апошняга часу – гэта беларуска-амерыканскія перамовы. І непасрэдна ў Пасланні, і падчас другога паседжання VII УНС у цэлым Аляксандр Лукашэнка неаднаразова і падрабязна выказваўся па гэтай тэме. Недзе па ўласнай ініцыятыве, а недзе ў адказах на пытанні дэлегатаў.
«Няма нічога дрэннага, што, маючы бліскучыя стратэгічныя адносіны з Расеяй і Кітаем, мы пачалі выбудоўваць канструктыўны дыялог з кіраўніцтвам ЗША. Нагадаю, гэта адзін з наймагутных, галоўных цэнтраў сілы».
«Так, дыялог часам жорсткі, упарты. Так, важныя любыя дробязі. Але гэта перамовы моцнага з моцным. Павага і аўтарытэт нашай краіны не ставіцца пад сумнеў. І мы цвёрда стаім на сваіх пазіцыях», – сказаў кіраўнік дзяржавы.
У Прэзідэнта пацікавіліся, у якой атмасферы праходзяць беларуска-амерыканскія перагаворы. Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, спектр пытанняў быў вельмі шырокім, а сама размова – добразычлівай. Размова ішла ў тым ліку аб аднаўленні работы пасольства ЗША ў Беларусі “Тая, аб чым мы не дамовіліся, гэта колькасць (супрацоўнікаў. – Заўвага БЕЛТА)”, – падзяліўся ён падрабязнасцямі.
Акрамя таго, прадстаўнікамі ЗША было пастаўленае пытанне аб тым, каб наняць супрацоўнікаў з ліку беларусаў.
Гаворачы аб абмеркаванні пытання аб аднаўленні працы пасольства ЗША, беларускі лідэр заявіў, што яго работа не павінна прывесці да паўтарэння 2020 года. «Мы не хочам, каб амерыканскае пасольства (як і іншай краіны) стала нейкім рассаднікам вось гэтай заразы. Мы ўжо гэта сербанулі ў 2020 годзе», – падкрэсліў беларускі лідэр.
“З амерыканцамі вядзем вельмі цяжкі дыялог. Ужо просяць: “Давайце будзем планаваць далейшыя сустрэчы і размовы”.
Усё ідзе, як яны сказалі, да вялікай здзелцы . Усё ідзе да таго, што мы павінны з Трампам сустрэцца і дамовіцца. З іх боку яны гарантуюць зняцце ўсіх санкцый, – заявіў Аляксандр Лукашэнка.
«Нам трэба з імі выбудоўваць адносіны (з ЗША. – Заўвага БЕЛТА). Як гэта робяць іншыя. Ні ў якім разе не за рахунак іншых краін. Добра, з Пуціным у нас поўнае разуменне таго, што адбываецца. Мы абмяркоўваем гэтыя праблемы, сустракаемся часта”.
Прэзідэнт распавёў, што падчас нядаўніх перамоваў з дэлегацыяй ЗША былі і пытанні, якія тычацца Венесуэлы: «Трэба дамаўляцца. Калі мы можам нечым дапамагчы ў гэтым амерыканцам (яны хацелі б) — калі ласка, будзем дапамагаць, але толькі шчыра. Не ўстаючы на нечы бок».
Натуральна, на перамовах з амерыканцамі абмяркоўваецца і тэма Ўкраіны. Аляксандр Лукашэнка заявіў, што ЗША вельмі добра дасведчаныя , што там адбываецца: «Яны не дурні, яны ведаюць, што адбываецца на фронце, яны лепш за нас і расейцаў ведаюць, што адбываецца ва Украіне. І ў патрабаваннях Трампа апошніх гучыць тэма».
Цікавы момант – кіраўнік дзяржавы на нядаўніх перамовах прапанаваў, каб у вырашэнні міжнародных пытанняў, і ў тым ліку па тэме ўрэгулявання ва Украіне, Дональд Трамп задзейнічаў сваю «самую моцную зброю» . У якасці такога Аляксандр Лукашэнка назваў жонку амерыканскага лідэра – Меланію Трамп. ” Апошні раз я Джону Коўлу (спецпасланнік ЗША па Беларусі. – Заўвага БЕЛТА) сказаў: “Ты перадай Трампу, чаму вы не выкарыстоўваеце самую моцную зброю, якая ў яго ёсць? Меланія Трамп». Яна ж наш чалавек, яна славянка – са Славеніі. Яна шмат магла б і ва ўкраінскім канфлікце, і ў Беларусі. Трэба яе выкарыстоўваць у гэтым плане, – расказаў Прэзідэнт. – Я ім прапанаваў. Прытым сур’ёзна прапанаваў, каб Меланія больш увязвалася ў вырашэнне палітычных пытанняў. Думаю, для Трамп гэта было б нядрэнна».
Аляксандр Лукашэнка таксама асобна выказаўся па тэме памілавання шэрагу асоб, якія раней былі асуджаныя ў Беларусі за ўчыненыя злачынствы. «І Джон Коўл, і Крыс Сміт (прадстаўнікі ЗША, з якімі Аляксандр Лукашэнка вёў перамовы. — Заўвага БЕЛТА) станоўча ацанілі. Кажуць: “У Беларусі Прэзідэнт трымае слова”. Яны не падманваюць, што паабяцалі, тое і робяць. Гэта вельмі важна для перагавораў, – адзначыў кіраўнік дзяржавы. — Але ашалелі нашы (збеглыя. — Заўвага БЕЛТА). Ім трэба паказаць, што яны ня проста ў справе, а што яны іх вызвалялі”.
Прэзідэнт у сувязі з гэтым падкрэсліў, і гэта пацвярджае таксама амерыканскі бок, што ў вырашэнні гэтых пытанняў не было якой-небудзь ролі адпаведных асоб: “Мы з амерыканцамі дамовіліся, што мы не будзем весці ніякіх перагавораў з нашымі адмарозкамі, якія ўцяклі. Яны не маюць ніякага дачынення. Дзякуй Джону Коўлу, які нядаўна сказаў: «Гэта адбылося не пры садзейнічанні ЗША. Гэта была 100% заслуга ЗША». Гэтым усё сказана».
Аляксандр Лукашэнка заявіў, што гэта беларускі бок прапанаваў вывезці памілаваных зняволеных ва Украіну ў абмен на некалькі беларускіх палонных, якія ваявалі на баку Расіі, а таксама шэраг расіян. «Я папрасіў, каб расейцаў, як гэта было ў першай групе, – калек аддалі, без ног, без рук. Бо яны памруць. Мы хоць выратуем іх. Радасць будзе бацькам: хоць калека, але вярнуўся дадому жывы», – сказаў Прэзідэнт.
Але першапачаткова памілаваных асуджаных меркавалася вывезці ў Літву. І амерыканцы падчас апошніх перамоваў папрасілі перапынак, каб падумаць. “Калі мы ім прапанавалі, што мы не будзем праз літоўскую граніцу выводзіць усялякіх там “БЧБшнікаў” і іншых, якіх яны папрасілі”, – растлумачыў беларускі лідэр.
Па словах Аляксандра Лукашэнкі, гэта было ў тым ліку абумоўленае атрыманай інфармацыяй ад беларускіх агентаў за мяжой. «Там (у Літве. — Заўвага БЕЛТА) хацелі зладзіць шоў. Самалётамі, верталётамі, іншымі яхтамі і аўтобусамі звезці сотні, можа, тысячы людзей, якія мусілі арганізаваць сустрэчу нашым гэтым. Мы атрымалі гэтую інфармацыю ад адпаведных людзей, – адзначыў Прэзідэнт. – Сапраўды. Тамака сотні нашых агентаў. Ну не ўсе ж ужо ачмурэлыя – у стан прыйшлі ».
Яшчэ цікавы нюанс : першапачаткова адным з патрабаванняў амерыканскага боку нібы ад імя Дональда Трампа было тое, што асуджаныя, памілаваныя Прэзідэнтам, павінны застацца ў Беларусі. «Я кажу: «Джон, прызнайся, гэта ты яму радок упісаў тут? Ён, можа, і не чытаў, што ты ад яго і ад Меланіі напісаў, каб я ім дазволіў застацца ў Беларусі». Я кажу: “Не-не, хлопцы, туды іх забірайце і там разбірайцеся”.
Пра што яшчэ казаў Лукашэнка на УНС? Бліц па важных тэмах
Аб рэакцыі на варожую палітыку Літвы : «Я спрабую пазбегнуць усякай эскалацыі – у палітыцы, дыпламатыі, эканоміцы. Я сапраўды так лічу: трэба дамаўляцца. Трэба садзіцца, абмяркоўваць пытанні і дамаўляцца. Калі твой супернік не перайшоў чырвоную рысу».
Аб эканамічным плане збеглых : «Па сутнасці, гэта здача суверэнітэту Беларусі і развал яе эканомікі пад вонкавым кіраваннем. Нічога за шмат год не змянілася. Усё тая ж бойка за нейкія крэслы, пасады, фінансавыя падачкі».
Аб інсінуацыях адносна нядаўняга памілавання : «Наконт «ядзернага электарату», расколвання і гэтак далей… Ведаеце, гэта выдаць жаданае за сапраўднае».
Пра камень спатыкнення ў мірных перамовах : «Валодзя Зяленскі павінен на адну чару пакласці страту Украіны, а з іншага боку – гэты кавалак, які павінен быць дэмілітарызаванай зонай».
Аб адсутнасці выгод ад эскалацыі ва Украіне : «Калі працягвацца будзе эскалацыя канфлікту, мы зноў станем полем разборак – як гэта было ў Першую, Другую сусветную вайну. Нас жа найперш знішчалі тут. Я не хачу, каб гэтыя разборкі былі тут, бо ведаю, чым гэта скончыцца».
Пра «схаваныя» на Блізкім Усходзе мільярды : «Не паспеў паехаць на Блізкі Усход — грошы хавае (пішуць апазіцыйныя рэсурсы. — Заўвага БЕЛТА). Чытаю – грошы хавае. Я думаю: ну навошта вы беларусаў за дурняў трымаеце?! Разумны чалавек задасць пытанне: «А як можна такія грошы схаваць?».
Пра беларускі курорт у Амане : «Мы гатовыя прыступіць да будаўніцтва, не прыцягваючы бюджэтныя сродкі. Але я нават зацікаўлены, каб там недзе і дзяржава ўклалася, каб маглі частку даходу атрымліваць. Але галоўнае – каб нашы людзі ехалі туды як да сябе дадому, каб гэта быў такі наш анклаў у гэтым месцы. Ідзе праектаванне, і ў бліжэйшыя гады мы пачнем будаваць гэты горад у горадзе».
Аб лічбавай бяспецы на асабістым прыкладзе : нядаўна кіраўніка дзяржавы асабіста папярэдзіла контрразведка Расіі аб тым, што асобныя тэлефоны людзей з акружэння Прэзідэнта – на кантролі ў ЗША.
Аб далучэньні моладзі да працы : «Будзем моладзь падтрымліваць. Хто хоча працаваць і зарабляць – мы на гэта ні грошай, ні часу не пашкадуем. Але тых (будзем падтрымліваць. – Заўвага БЕЛТА), хто хоча працаваць».
Пра героя сярод дэлегатаў УНС : «Тут хлопец – герой – сядзіць. Восем з лішнім тысяч тон намалаціў!»
Аб развіцці айчыннага суднабудавання : «Розуму хапіла кампетэнцыі нейкія захаваць. Маламерныя або сярэднія судны мы гатовыя там вырабляць. Яны патрэбны ў вялікай колькасці. Кампетэнцыі сякія-такія ёсць».
Пра пэрспэктывы ў авіябудаваньні : «Нешта мы ўмеем рабіць, таму што ажыцьцяўлялі рамонт самалётаў — і грамадзянскіх, і вайскоўцаў… Калі адмыслоўцы з Расеі прыехалі, дзе авіябудаваньне на высокім узроўні, яны ахнулі. Паглядзелі: “У вас (у Беларусі. – Заўвага БЕЛТА) спецыялісты ёсць, у вас класныя вытворчасці – вам крыху трэба для таго, каб вырабляць самалёты”.
Аб замацаванні партый за канкрэтнымі праектамі : «Добрая прапанова. Нам трэба падумаць, як, канкрэтызуючы праграму, сапраўды за кожнай партыяй (замацаваць напрамак. – Заўвага БЕЛТА). Не навязваць, а параіцца, што яны выцягнуты з тых сямі кірункаў ці болей… Партыі так павінны фармавацца і заваёўваць свой аўтарытэт у народзе».
Аб працоўных мігрантах у Беларусі : «Галоўнае тут не ў тым, што яны да нас прыедуць. А каб мы гэты ўлік загадай. Не дапусціць бескантрольнай міграцыі. Яны прыехалі працаваць – няхай працуюць. Але галоўнае (стратэгія мая, тое, што я для ўсіх вызначыў) – да іх трэба ставіцца, як да беларусаў, як да сваіх людзей».
Пра будучыню без даляра і папяровых грошай : «Цяпер усе імкнуцца пазбавіцца ад грошай, таму што інфляцыя жудасная… Навошта трымаць ЗВР у гэтай валюце? І спрабуюць неяк пазбавіцца. Гэта значыць грошы сыдуць. Нешта будзе новае і цікавае. Вось такія размовы сярод фінансістаў».
Пра штучны інтэлект : «Не хацелася б, каб нейкая машына ці кампутар нас замянілі».
Аб Канстытуцыйным судзе : «Трэба шырэй выкарыстоўваць у працы па фармаванні нашых законаў. Асабліва па кантролі і, магчыма, папярэдняга кантролю. Што мы тут – будзем на нейкія пастулаты спасылацца, якім нас вучылі дэмакратычныя так званыя краіны? У нас ёсць свая краіна. Мы павінны заўсёды ствараць тыя законы, паводле якіх мы будзем жыць і працаваць».
Аб развіцці гарадоў 80+ : «Прывялі ў парадак Оршу. Яна сёння не скажу, што ідэальна працуе, але тое, што мы тамака ўклалі, дае свой вынік па ўсіх пытаннях. Мы паказалі, якім шляхам мы будзем у прытомнасць прыводзіць вось гэтыя 80+ гарады (з насельніцтвам ад 80 тыс. чалавек. — Заўвага БЕЛТА). Ад гэтага мы нікуды не ўцячэм».
«ВАЎКАДАЎ», «БУЛЬДАЗЕР», УКРАІНА. Аб чым Лукашэнка расказаў у інтэрв’ю амерыканскаму тэлеканалу
Інтэрв’ю амерыканскай тэлекампаніі “Ньюсмакс” Аляксандр Лукашэнка даў яшчэ 13 снежня, але выходзіла ў эфір яно ўжо на гэтым тыдні – у праграме “Хроніка з Грэтай Ван Састэрэн”. Прычым рабілася гэта часткамі – на працягу некалькіх дзён. З-за розніцы ў часе ў Беларусі новыя падрабязнасці выходзілі апоўначы, калі на заходнім узбярэжжы ЗША была яшчэ другая палова папярэдняга дня.
На гэты раз трэба аддаць належнае заходнім калегам – сказанае Прэзідэнтам Беларусі прадставілі не толькі аб’ектыўна, але і максімальна шырока. А бо раней былі прэцэдэнты, калі двухгадзіннае інтэрв’ю літаральна камякалася да 10-15 хвілін упярэмежку з выезджанымі клішэ па тыпе «апошняя дыктатура Еўропы». Значыць, не толькі медыйная, але і ў цэлым грамадская цікавасць у ЗША да беларускага Прэзідэнта не проста вырасла, а, вобразна кажучы, пасталела.
Ды і як інакш, калі нават у блізкім асяроддзі цяперашняга гаспадара Белага дома Дональда Трампа прызнаюць, што з Беларуссю і яе лідэрам можна весці дыялог і дамаўляцца, а санкцыі трэба здымаць – толку ад іх усё роўна няма. А вось ад чаго толк ёсць, дык гэта, напрыклад, ад слушных саветаў Аляксандра Лукашэнкі па Украіне, магчымасці нешта па-сяброўску перадаць і абмеркаваць з Прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Пуціным. Або ў канфліктнай сітуацыі ЗША з Венесуэлай, дзе гадамі выбудаваныя кантакты Аляксандра Лукашэнкі таксама спатрэбіліся і на перагаворным трэку, і проста ў выглядзе погляду з боку вопытнага палітыка.
У якасці інтэрв’юера выступіла Грэта Канвей Ван Састэрэн, якая вядзе вышэйзгаданай аўтарскай праграмы. Яна ж – жонка спецыяльнага пасланніка ЗША па Беларусі Джона Коўла, з якім Аляксандр Лукашэнка неаднаразова вёў перамовы ў Мінску. Чарговы раунд такіх перамоваў адбыўся 12-13 снежня, а сам Джон Коўл таксама прысутнічаў на інтэрв’ю.
Коратка нагадаем асноўныя заявы, зробленыя ў размове Прэзідэнтам:
Аб адносінах з ЗША і прапанове дамаўляцца на аснове прагматызму
Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў зацікаўленасць Беларусі ў добрых узаемаадносінах з ЗША і выказаў упэўненасць, што ў выніку бягучага дыялогу бакам удасца пра ўсё дамовіцца.
Паводле слоў Прэзідэнта, у ходзе перагавораў са спецпасланнікам ЗША ў Беларусі Джонам Коўлам ён перадаў амерыканскаму боку “некаторыя прапановы нашага прагматызму” , якія знаходзяцца ў плоскасці інтарэсаў ЗША. «Трэба дамаўляцца. Трэба спыніць нам адзін з адным дзерціся, асабліва прыхільнікам. Мы чаго з амерыканцамі маем кепскія адносіны? Што мы зрабілі дрэннага для Злучаных Штатаў Амерыкі? Нічога. Дык чаму вы на нас глядзіце скоса? – рытарычна спытаў беларускі лідэр.
Кіраўнік дзяржавы лічыць, што цяперашняе пакаленне кіраўнікоў не павінна пакідаць у спадчыну наступным пакаленням нявырашаныя пытанні ва ўзаемаадносінах дзвюх дзяржаў.
“Я ўпэўнены, што мы дамовімся. Можа быць, на рэйках прагматызму. Амерыканцы выключна прагматычныя. Мы таксама. Таму, я думаю, калі мы вызначымся па асноўных напрамках нашага прагматызму, мы дамовімся», – дадаў кіраўнік дзяржавы.
Аб прычынах сімпатый да палітыкі Дональда Трампа
Прэзідэнт Беларусі падкрэсліў, што не з’яўляецца сляпым прыхільнікам Трампа. «Джон (спецпасланнік ЗША Джон Коўл. – Заўв.) быў сведкам, я яму на першай сустрэчы выказаў нейкія крытычныя заўвагі ў дачыненні да палітыкі Трампа. І тое, пра што я папярэджваў амерыканцаў на сустрэчы са мной, усё, пра што я казаў, гэта здарылася сёння, – канстатаваў беларускі лідэр. – Таму я не з’яўляюся сляпым прыхільнікам Трампа. Але я заўсёды прывітаў тое, што Трамп прыйдзе да ўлады».
Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што ў ходзе перадвыбарнай кампаніі ў ЗША цяперашні гаспадар Белага дома паказаў сябе бліскуча: “Я яго назваў у перадвыбарнай кампаніі “бульдозер”. Ён прайшоў па краіне, як бульдозер, і перамог. Ён гэтую перамогу заслужыў. І нават Гасподзь яго пашкадаваў. Ён гэта прызнае. Таму, з якога боку ні паглядзі, Трамп — моцная фігура ”.
Паводле слоў кіраўніка дзяржавы, і цяперашнія дзеянні Дональда Трампа блізкія да яго пазіцыі і палітыкі, якая праводзіцца ў Беларусі. Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што ў яго цяперашняга амерыканскага калегі ёсць усе шансы ўвайсці ў гісторыю як самы міралюбівы Прэзідэнт ЗША і для гэтага яму не патрэбна ніякая Нобелеўская прэмія свету.
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу і на ўнутраную палітыку цяперашняй Адміністрацыі. У прыватнасці, на нядаўна апублікаваную абноўленую Стратэгію нацыянальнай бяспекі ЗША. “Гэта калі ажыццявіцца – для свету будзе падарунак “, – сказаў ён.
Аб ролі ЗША і Трампа ў мірным урэгуляванні ўкраінскага канфлікту
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што калі б пытанне мірнага ўрэгулявання залежала толькі ад Прэзідэнта ЗША Дональда Трампа, то з улікам яго цяперашняй палітыкі вайна даўно скончылася б. Але гэта шматбаковы працэс. «Тут два канфліктуючыя яшчэ бакі – Расея і Украіна. Ну і нас жа туды яшчэ далучылі – Беларусь. Мы мяжуем з гэтым канфліктам, і нам таксама неабыякава, як там будуць развівацца падзеі і чым гэта скончыцца. Таму гэта шматбаковы працэс. І адзін Трамп гэтае пытанне не вырашыць», – канстатаваў беларускі лідэр.
Аляксандр Лукашэнка лічыць, што абмяркоўваць дэталі свету можна і месяцы, і нават гады, але важна зрабіць галоўнае – спыніць страляніну на фронце, “замарозіць гэты канфлікт ад пачатку да канца”, каб не гінулі людзі. А потым ужо хоць гады весці перамовы. Прычым зрабіць гэты так, каб не было нейкіх насцярог, што гэта толькі перадышка перад новым вітком вайны.
«Цяпер вельмі шмат залежыць ад пазіцыі Трампа і Злучаных Штатаў Амерыкі. Галоўнае, каб Трамп ад гэтай пазіцыі не адступіў. Ён чалавек з характарам, часам імпульсіўны. Каб ён не плюнуў на гэта ўсё , рукой не махнуў і не сышоў у бок. Калі ён будзе настойліва рухацца ў гэтым пляне, значыць, вынік будзе. Еўрапейцам няма чаго тут гвалтам крычаць», – заявіў кіраўнік дзяржавы.
Аб фактарах у карысць спынення вайны і неабходных гарантыях
Прэзідэнта спыталі, як скончыцца вайна ў Украіне. «Любая вайна заканчваецца мірам. Класіка. І гэтая вайна скончыцца мірам. Чым раней, тым менш загіне людзей», – сказаў Прэзідэнт.
Разважаючы аб тым, як у цяперашніх умовах канфліктуючым бакам дасягнуць міру, Аляксандр Лукашэнка выказаў меркаванне, што да гэтага падштурхне абстаноўка, якая складваецца вакол. Напрыклад, ён не выключыў, што эскалацыя можа прывесці да мабілізацыі ў Расіі, яшчэ большаму ўцягванню насельніцтва, а ваяваць, трэба прызнаць, нікому не падабаецца.
«Ну і потым, Пуцін мне часта пра гэта кажа: «Ваюем адзін супраць аднаго — свае людзі». Тут і псіхалогія, і многія-многія пытанні», – адзначыў кіраўнік дзяржавы.
“Зяленскі выдатна павінен разумець і разумее, што гэта (працяг і эскалацыя канфлікту. – Заўвага БЕЛТА) можа скончыцца тым, што Украіны не будзе”, – сказаў Прэзідэнт.
Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, у працэсе выпрацоўкі дамоўленасцей патрэбны пэўныя гарантыі, якія забяспечаць доўгатэрміновы свет. «Трамп гатовы выступіць гарантам гэтага. Усё ёсць. Таму трэба інтэнсіфікавацца, паскорыцца», – заявіў кіраўнік дзяржавы.
Аб самым небяспечным сцэнары
Адказваючы на пытанне, што адбудзецца, калі Дональд Трамп усё ж расчаруецца ў перспектывах мірнага ўрэгулявання канфлікту ва Украіне і проста адыдзе ад гэтай тэмы, Аляксандр Лукашэнка сказаў: «Вайна працягнецца, пакуль ва Украіне не возьмуць верх сілы, якія прымусяць Зяленскага пайсці на свет. А гэтыя сілы прымусяць Зелянскага пайсці на свет тады, калі пачне разбурацца фронт поўнасцю. Хаця ўжо пачатак гэта відаць зараз».
«Самае небяспечнае, калі гэты канфлікт будзе працягвацца і будзе працягвацца гэтая эскалацыя, то гэта ўвогуле можа цяжка скончыцца для Еўропы і для свету. Гэта абавязкова перарасце ў які-небудзь глабальны канфлікт . Таму яго трэба патушыць, пакуль магчыма. Цяпер, як ніколі, ёсць такая магчымасць, калі амерыканцы сур’ёзна падключыліся да гэтага пытання, – сказаў Аляксандр Лукашэнка. — Гэта ваша (амерыканцаў. — Заўвага БЕЛТА) найважнейшае знешнепалітычнае пытанне».
Аб пазіцыі Расіі і асобасных якасцях Пуціна
Адказваючы на пытанне, чаго ў цяперашняй сітуацыі хоча Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін, кіраўнік дзяржавы сказаў: «Я зараз упэўнены, што Пуцін хоча міру . Не буду называць прычыны. Вы іх добра ведаеце. Гэта і ўнутраныя прычыны, і вонкавыя. Тое ж самае хоча і Зяленскі. Упэўнены. Асабліва зараз. Ён жадае міру. Але іх погляды на тое, чым павінна скончыцца вайна, розныя».
Аляксандр Лукашэнка падтрымаў пазіцыю Прэзідэнта ЗША Дональда Трампа, які гаворыць, што ў пытанні спынення канфлікту ва Украіне трэба зыходзіць з рэалій – вынікаў гэтай вайны на сённяшні дзень.
Прэзідэнта таксама спыталі, якім чалавекам з’яўляецца Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін. Кіраўнік беларускай дзяржавы сказаў: «Нармальны чалавек. Чалавечыя якасці ў яго вельмі добрыя. Але ў палітыцы ваўкадаў . Ён у палітыцы вялікі чалавек. Даўно кіруе такой вялікай краінай. Таму можна пазайздросціць яго жаданню і ўменню кіраваць краінай і займацца пытаннямі не толькі ўнутранай, але і знешняй палітыкі. Ён моцны чалавек».
Аб сітуацыі вакол Венесуэлы і закліку да ЗША вырашаць пытанні мірным шляхам
У ліку пытанняў, якія ўяўляюць узаемную цікавасць як для Беларусі, так і для ЗША, называлася сітуацыя ў Венесуэле. Аляксандр Лукашэнка асабіста добра знаёмы з Прэзідэнтам гэтай краіны Нікаласам Мадура, а нядаўна неаднаразова сустракаўся з паслом гэтай краіны.
“Абсалютна перакананы, што ўсе пытанні, усе пажаданні Злучаных Штатаў Амерыкі можна сёння вырашыць абсалютна мірным шляхам”, – падкрэсліў Прэзідэнт. – Вайна ні да чаго не прывядзе. Я Джону Коўлу сказаў, гэта будзе другі В’етнам . Вам ён патрэбен? Не патрэбен. Таму не трэба там ваяваць. Там можна дамовіцца».
Кіраўнік дзяржавы паведаміў, што ў бліжэйшы час плануе пагаварыць на гэту тэму з Дональдам Трампам і расказаць яму шмат чаго цікавага. А пакуль амерыканскаму боку была перададзена прапанова Беларусі аб сумеснай рабоце па вырашэнні сітуацыі ў Венесуэле.
Прэзідэнт падрабязна выклаў свой пункт гледжання па дзвюх найбольш хвалюючых ЗША тэмах у дачыненні да Венесуэлы – праблеме наркатрафіку і легітымнасці прэзідэнцкіх выбараў, якія там адбыліся.
Па першай з іх Прэзідэнт у цэлым выказаў сумненне ў аб’ектыўнасці амерыканскіх дадзеных па аб’ёме наркатрафіку з Венесуэлы, а таксама адхіліў якое-небудзь дачыненне Нікаласа Мадура да падобнай дзейнасці. «Гэта з’ява (гандаль наркотыкамі. — Заўвага БЕЛТА) не венесуэльская, не афганская. Гэта планетарная з’ява, з якой нам трэба дужацца. Ня ракетамі. Нам трэба шукаць, магчыма, новыя метады. Трэба думаць, а не ваяваць», – падкрэсліў беларускі лідэр.
Што да другой тэмы — прэзідэнцкіх выбараў у Венесуэле і непрызнання іх вынікаў з боку ЗША, — Аляксандр Лукашэнка заўважыў: «Тое, што вы не прызналі выбары ў Венесуэле, — ды Гасподзь з вамі. Венесуэла ж выбары праводзіла не для амерыканцаў. Венесуэльцы праводзілі выбары для свайго народа, для сябе. І вынікі іх вядомы. Іншых вынікаў няма. Вы што там замест Цэнтральнай выбарчай камісіі лічылі галасы? Не».
Больш за тое, нават у ЗША падчас выбараў Прэзідэнта фіксуюцца парушэнні, у тым ліку пры падліку галасоў выбаршчыкаў. Яскравы прыклад – выбарчая кампанія 2020 года ў ЗША, калі на пасаду Прэзідэнта прэтэндавалі Дональд Трамп і Джо Байдэн: «Не амерыканцам лічыць галасы ў Венесуэле. Падушыце, калі Трамп, як у нас кажуць, кінулі, перакулілі на выбарах мінулых? Там бюлетэні ў вас пад плотам знаходзілі, у вас па пошце галасавалі. Стопрацэнтна былі фальсіфікаваныя вашыя выбары, калі перамог Байдэн і вы Трамп выкінулі на абочыну».
Пра Кітай і яго кіраўніка Сі Цзіньпін
Кіраўніка дзяржавы ў час інтэрв’ю спыталі пра Кітай і яго лідэра Сі Цзіньпіна. Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што ўпершыню пабываў у гэтай краіне больш за 30 гадоў таму, будучы дэпутатам, і ўжо тады зразумеў, што за Кітаем – вялікая будучыня. Цяпер, праз некалькі дзесяцігоддзяў, відавочна, што Кітай выбіваецца ў лідары, і гэта нават выклікае насцярожанасць з боку ЗША, якія спрабуюць стрымаць развіццё Кітая. Аднак зрабіць гэта ўжо немагчыма, упэўнены Прэзідэнт Беларусі. “Кітай сёння ніхто не ў стане стрымаць, асабліва з той філасофіяй, якая ў кітайцаў у галаве”, – упэўнены ён.
Характарызуючы па просьбе інтэрв’юера Старшыні КНР Сі Цзіньпіна, Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што гэта разумны, акуратны чалавек, спакойны да немагчымасці, як усе кітайцы.
Аб амерыканскай ідэі па стварэнні “Ключавой пяцёркі”
Прэзідэнт выказаў меркаванне, што ўзмацненне ролі азіяцкіх краін на чале з Кітаем у сукупнасці з іншымі фактарамі спарадзіла ў ЗША ідэю аб стварэнні новага аб’яднання з пяці краін “Ключавая пяцёрка” (Core 5, С5), альтэрнатыўнага “Вялікай сямёрцы” (G7).
«Са сродкаў масавай інфармацыі я пачуў, што Трамп гатовы стварыць нейкі блок з пяці дзяржаў: Расея, Кітай, Японія, ЗША і Індыя. Я думаю, калі гэты саюз здарыцца, свет будзе зусім іншым – і ў кароткі прамежак часу, – сказаў кіраўнік дзяржавы. – Еўрапейцы не разумеюць, чаго хоча Трамп, – Трамп звярнуўся ў Азію, таму што там галоўны цэнтр будучага развіцця».
Аб асобе лідэра КНДР Кім Чэн Ына
Адно з пытанняў кіраўніка дзяржавы датычылася Старшыні дзяржаўных спраў КНДР Кім Чэн Ына. Аляксандра Лукашэнку спыталі аб яго ўражаннях ад асабістых зносін з паўночнакарэйскім лідэрам. У ліку кіраўнікоў іншых дзяржаў яны прысутнічалі на вайсковым парадзе ў Кітаі ў верасні гэтага года. « Нармальнае ўражанне . Трамп таксама думаў, што гэта невядома які чалавек. Але калі сустрэўся з ім у першы тэрмін (сустрэча Дональда Трампа і Кім Чэн Ына адбылася ў чэрвені 2019 года. — Заўвага БЕЛТА), ён нармальна аб ім адазваўся. Я таксама, – сказаў беларускі лідэр. – У асноўным са сродкаў масавай інфармацыі складалася маё ўражанне аб Кім Чэн Ыне. Але калі я з ім пагаварыў, я ўбачыў абсалютна нармальнага чалавека, які ведае сваё месца ў свеце. Ён не з’яўляецца нейкім там фантомам. Ён прыстойны, спакойны, сумленны чалавек. Гэта кароткая была сустрэча. Але ў мяне склалася такое ўражанне. Упэўнены, што маё ўражанне не зманліва. З ім можна дамовіцца».
ПЕРСІДСКІ ВЕКТАР. Якія пытанні Прэзідэнт абмеркаваў з кіраўніком МЗС Ірана На тыдні Аляксандр Лукашэнка прыняў у Палацы Незалежнасці міністра замежных спраў Ірана Абаса Аракчы. У першую чаргу Прэзідэнт падзякаваў госцю за візіт у Беларусь у гэты няпросты час, калі міжнародная абстаноўка застаецца напружанай. “Відаць, таму, што гэта адна з самых блізкіх, дружалюбных краін для вашай краіны”, – сказаў ён.
Прэзідэнт адзначыў, што ў час такіх візітаў бакі, як правіла, падводзяць пэўныя вынікі і намячаюць рабочыя планы на будучае, на бліжэйшую і больш аддаленую перспектыву. У гэтым сэнсе візіт міністра замежных справаў Ірана ў Беларусь не выключэнне. Абедзве краіны ўжо рэалізуюць дарожную карту ўсебаковага супрацоўніцтва на 2023-2026 гады, і неабходна сумеснымі намаганнямі планаваць далейшае развіццё ўзаемаадносін.
«Думаю, вы пагадзіцеся з тым, што ў нас у прынцыпе няма ніякіх праблем у палітыка-дыпламатычных адносінах паміж дзвюма краінамі. Але, думаю, вы таксама пагадзіцеся, асновай за ўсё з’яўляецца эканоміка, гандлёва-эканамічныя адносіны паміж Беларуссю і Іранам. У гэтым плане мы з вамі, мякка кажучы, можам зрабіць вельмі шмат, – упэўнены беларускі лідэр. – Для нас прыярытэт прыярытэтаў – гэта эканоміка. Таму я прапаную не толькі пагаварыць аб гандлёва-эканамічных адносінах з такой вялізнай краінай, якой з’яўляецца Іран, дзе мы можам шмат зрабіць для Ірана, у нас ёсць пэўныя магчымасці і цікавасць, але таксама, можа быць, і вызначыць некаторыя напрамкі той дарожнай карты, таго плана, які будзе вызначаны на бліжэйшую перспектыву».
Кіраўнік дзяржавы таксама перадаў самыя добрыя віншаванні і пажаданні Вярхоўнаму лідэру Ірана Алі Хаменеі і Прэзідэнту гэтай краіны Масуду Пезешкіану.
У сваю чаргу кіраўнік МЗС таксама перадаў цёплыя словы прывітання ад кіраўніцтва Ірана, павіншаваў Аляксандра Лукашэнку і ўвесь беларускі народ з надыходзячымі святамі Калядаў і Новага года.
«Як вы правільна адзначылі, нашыя адносіны цалкам дружалюбныя, няма ніякіх перашкод і праблем. Аснова нашага ўзаемадзеяння – гэта эканамічнае супрацоўніцтва, якое развіваецца штодня. Ваш візіт у Тэгеран і візіт Прэзідэнта Ірана спадара Пезешкіана ў Менск былі сапраўды ключавымі вехамі ў развіцці двухбаковага ўзаемадзеяння», – заявіў Абас Аракчы.
Дарэчы, нядаўна бакі правялі паспяховае чарговае паседжанне міжпраўкамісіі і міністр прамысловасці Беларусі наведаў з візітам Тэгеран. «Гэта было вельмі паспяховае паседжанне камісіі. Мы вельмі задаволены. Дасягнуты прадметныя, добрыя дамоўленасці. Я тут, каб пабольш прапрацаваць усе гэтыя пытанні», – сказаў кіраўнік МЗС Ірана.
Купіць білет онлайн