Праект “Тыдзень Прэзідэнта” – для тых, хто хоча ісці ў нагу з кіраўніком дзяржавы, быць у курсе самых актуальных заяў і рашэнняў беларускага лідэра.
Рабочы тыдзень кіраўніка дзяржавы на гэты раз пачаўся з абмеркавання праекта дакумента, які вызначыць развіццё краіны на наступныя 5 гадоў – да 2030 года. Аляксандру Лукашэнку прапанавалі адразу два варыянты адпаведнай праграмы . Аднак у бліжэйшы час распрацоўшчыкам трэба будзе прыйсці да канчатковага кансенсусу, каб ужо ў снежні дакумент можна было разгледзець і зацвердзіць на пасяджэнні Усебеларускага народнага сходу.
Яшчэ адна гучная тэма тыдня і рашэнні, якія, відавочна, трэба будзе рэалізоўваць у будучай пяцігодцы, датычацца далейшага развіцця ў Беларусі атамнай энергетыкі. Гэта стала тэмай нарады ў Прэзідэнта ў пятніцу. Вырашана пакуль пачакаць з будаўніцтвам у краіне менавіта другой АЭС, але пляцоўку БелАЭС у Астраўцы зноў чакае вялікая будоўля – там узвядуць ужо трэці па ліку энергаблок.
Аляксандр Лукашэнка павіншаваў работнікаў АПК з прафесійным святам, а за некалькі дзён да гэтага ў Палацы Незалежнасці ва ўрачыстай абстаноўцы ўручыў перадавікам галіны дзяржузнагароды . Кіраўнік дзяржавы гаварыў не толькі аб дасягненнях (якія сапраўды ёсць, нягледзячы на складаны для аграрыяў год), але і аб важных вывадах , якія трэба зрабіць на будучыню.
У цэнтры ўвагі Прэзідэнта застаецца і сітуацыя на граніцы з заходнімі суседзямі. Калі Польшча нарэшце зрабіла канструктыўны крок і з 17 лістапада адкрывае закрытыя ў ранейшыя гады пункты пропуску, то на літоўскім напрамку пакуль аддаюць перавагу прагматычнаму падыходу палітычныя ігрышчы.
Аляксандр Лукашэнка на тыдні неаднаразова заслухоўваў даклады чыноўнікаў і падкрэсліў, што Беларусь не закрывала мяжу з Літвой і гатова працаваць у ранейшым рэжыме, калі на тое будзе воля літоўскага боку. Было таксама прапанавана арганізаваць перагаворы па нармалізацыі сітуацыі на граніцы, а ў суботу па даручэнню Прэзідэнта на высокім узроўні адбылася нарада пад кіраўніцтвам прэм’ер-міністра і дзяржсакратара Савета бяспекі. Але пакуль мяч па-ранейшаму на баку Літвы» .
Абмяркоўвалі на тыдні ў Прэзідэнта і развіццё ў Беларусі навуковай сферы – Аляксандр Лукашэнка прыняў з дакладам старшыню Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Уладзіміра Караніка. Гаварылі аб павышэнні статусу і заробкаў вучоных , узмацненні сувязі навукі і вытворчасці. Усё гэта і многае іншае яшчэ трэба будзе дэталёва абмеркаваць у бліжэйшы час на вялікай сустрэчы Прэзідэнта з навуковай грамадскасцю.
У суботу, 15 лістапада, адбылася тэлефонная размова Аляксандра Лукашэнкі з расейскім калегам Уладзімірам Пуціным. Казалі аб перспектыўных праектах, абароне і бяспецы, сітуацыі на мяжы. Прэзідэнты хутка сустрэнуцца на саміце АДКБ у Бішкеку.
Замежныя віншаванні з розных нагодаў на тыдні былі накіраваныя ў Лаос , Кот-д’Івуар , Польшчу , Анголу , Нікарагуа .
Кіраўнік дзяржавы падпісаў указ аб удасканаленні парадку продажу сельскагаспадарчымі арганізацыямі жылых памяшканняў. Цяпер купіць такую хатку на сяле можна будзе з істотнай зніжкай, а то і наогул за адну базавую велічыню.
Падпісаны таксама ўказ, у адпаведнасці з якім у Беларусі ўзмацняюцца антынаркатычныя меры .
Дзяржаўных узнагарод і Падзякі Прэзідэнта ўдастоены 48 работнікаў розных сфер.
Знамянальны юбілей на тыдні адзначыла Беларускае радыё – 100 гадоў з дня стварэння. У віншаванні калектыву Аляксандр Лукашэнка выказаў упэўненасць, што арганізацыя і ў далейшым будзе заставацца надзейнай крыніцай інфармацыі і верным спадарожнікам для мільёнаў беларусаў.
Прэзідэнт павіншаваў работнікаў і ветэранаў Міністэрства спорту і турызму з 30-годдзем з дня яго ўтварэння, падкрэсліўшы, што яркія дасягненні атлетаў – гэта гонар нацыі і сведчанне сілы духу беларусаў.
Яшчэ адно віншаванне было адрасавана калектыву Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў з нагоды 80-годдзя з дня заснавання ВНУ.
ЗАКОН БЕЗ Пражэктарства. Чаму Лукашэнку прадставілі два варыянты праграмы на пяцігодку і ці ёсць кансенсус
Прэзідэнт у пачатку тыдня сабраў нараду аб дапрацоўцы праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі на 2026-2030 гады. Ужо менш як праз месяц дакумент будзе вынесены на разгляд дэлегатаў Усебеларускага народнага сходу, якім трэба прадставіць якасную і сапраўды працоўную праграму.
Без пражэктарства . Зыходзячы з жыцця, нашага вопыту і існуючых рэсурсаў, – паставіў задачу кіраўнік дзяржавы. — Людзям патрэбен рэалістычны, канкрэтны, зразумелы для кожнага не толькі дэлегата, але і грамадзяніна нашай краіны дакумент».
Яшчэ летам урадам была распрацавана канцэпцыя праграмы на будучую пяцігодку. Прапанаваны шэраг прыярытэтаў, запыт на якія неаднаразова гучаў у грамадстве, яны былі закладзены ў перадвыбарную праграму Прэзідэнта. Гэта цыфравізацыя эканомікі, моцныя рэгіёны, дарогі і транспартная інфраструктура, даступнае жыллё, якасць мабільнай сувязі, турызм, павышаныя стандарты камфорту. Хапае надзённых пытанняў і ў эканамічнай сферы, прычым у такіх напрамках, якія маюць высокі патэнцыял развіцця і могуць стаць драйверам эканамічнага росту: павышэнне ўзроўню тэхналагічнасці вытворчасцей, інвестыцыйнай актыўнасці прадпрыемстваў, зніжэнне ўсіх відаў затрат, рост прадукцыйнасці працы і многія іншыя.
Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што пасля зацвярджэння на пасяджэнні ВНС праграма пяцігодкі стане законам для далейшай работы ўсіх дзяржаўных органаў і арганізацый і павінна будзе няўхільна выконвацца.
Але найперш трэба дакладна адказаць на пытанне, як беларусы бачаць будучыню сваёй краіны, і сфарміраваць адзіны праект праграмы. З гэтым якраз узніклі невялікія складанасці. Акрамя ўрада над праектам таксама вялася праца спецыялістамі спецыяльна створанай рабочай групы на чале з кіраўніком Нацбанка і экс-прэм’ерам Раманам Галоўчанкам. У выніку на стол кіраўніку дзяржавы леглі два праекты. У многім яны, вядома, падобныя, але ёсць і свае нюансы. У дакуменце ад Саўміна, напрыклад, пяць прыярытэтаў, а ад працоўнай групы – ужо восем.
«З аднаго боку, добра, што ёсць некалькі меркаванняў у цэлым па дакуменце. З іншага, трэба падыходзіць да адзінага варыянта. Не будзем жа мы выносіць на ВНС два дакументы і патрабаваць ад дэлегатаў: “Давайце, выкажыце сваё меркаванне!”. Яны будуць выказваць, тыдзень будзем сядзець, слухаць…» – заўважыў Прэзідэнт.
Аляксандр Лукашэнка абазначыў шэраг пытанняў да актуалізаванай версіі. Яны датычыліся змястоўнасці раздзелаў у частцы падмацавання абавязацельстваў перад людзьмі канкрэтнымі задачамі і крыніцамі фінансавання; абгрунтаванасці і ўзаемазвязанасці аблічбаваных заданняў.
«Пісьменна абгрунтуйце падыходы. Не проста: “Вось, мала, давайце больш!”. Усё павінна быць абгрунтавана і фінансава пралічана. Але і прыніжаць нельга», – арыентаваў кіраўнік дзяржавы.
Асобная дыскусія была наконт мэтазгоднасці ўключэння ў праект праграмы прыярытэту па ўмацаванні абараназдольнасці. «Калі чалавек не будзе адчуваць за спіной ваенную моц, цяжка будзе казаць пра эканоміку. Таму логіка нібыта ў сувязі з падзеямі, якія развіваюцца за межамі нашай краіны, ёсць. Але пры гэтым трэба ўлічваць, што гэта асобнае пытанне – пытанне нацыянальнай бяспекі, якое мы разглядалі», – заўважыў беларускі лідэр.
Трэба адзначыць, што пры ўсёй архіважнасці дадзеная тэма мае сваю спецыфіку, адносіцца да ваеннай палітыкі, стратэгіі і абароны. Гэта звязана ў тым ліку з наяўнасцю закрытых пытанняў, якія не трэба афішаваць. Адзін з іх – ядзерная зброя, якая размешчана на тэрыторыі Беларусі. «Да гэтага часу амерыканцы заяўляюць, што яны не ведаюць, ёсць у нас (ядзерная. — Заўвага БЕЛТА) зброя ці не. Ну і добра, няхай яны так думаюць. Мы іх папярэдзілі. Мы не гаворым, колькі, дзе, як… Гэта мая справа. Яно ляжыць у надзейным месцы», – заявіў у сувязі з гэтым Прэзідэнт.
Тое ж самае тычыцца і, напрыклад, комплексу «Арэшнік», які ў снежні паступіць на баявое дзяжурства. Вось што сказаў наконт гэтага Прэзідэнт: «Дэталі раскрываць мы не будзем. Гэта мабільны комплекс, ён ніколі ня будзе знаходзіцца ў адным месцы. Ён будзе баражаваць па пэўных кропках і з пэўнага пункта (зможа пры неабходнасці. – Заўвага БЕЛТА) нанесці ўдар».
Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што гэты контур бяспекі ствараецца не проста так. Бо тая ж Польшча траціць мільярды на ваенныя патрэбы. Беларусь у плане ўмацавання сваёй бяспекі і абараназдольнасці не будзе спадзявацца толькі на пералічаныя сродкі стрымлівання. Важныя і звычайныя віды ўзбраення, якія спатрэбяцца ў беларускай балоціста-лясістай мясцовасці. Прычым робіцца акцэнт на айчынную вытворчасць .
“На іншых тэрыторыях мы не збіраемся ваяваць. Нам не трэба захопліваць Літву, Латвію, Польшчу. Нам сваёй зямлі дастаткова, таму мы будуем сваю абарону», – сказаў Прэзідэнт.
Выказаўся кіраўнік дзяржавы і на тэму цыфравізацыі, параіўшы падыходзіць да гэтага працэсу разумна, не пераводзячы ўсю інфармацыю ў лічбу. І справа не ў кансерватыўных поглядах Аляксандра Лукашэнкі (што насамрэч не так — узяць хаця б ранейшыя шмат у чым рэвалюцыйныя рашэнні ў галіне IT-сферы), а ў сучасных выкліках. “Там, дзе трэба, давайце. Там, дзе можам без гэтага абысціся, давайце туды лезці не будзем. Забяспечым гэтую кібербяспеку, – адзначыў кіраўнік дзяржавы. – Давайце на папяровых носьбітах, як гэта было раней, некаторыя рэчы будзем вызначаць».
Аб выніках дыскусіі журналістам расказаў кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Дзмітрый Круты. Ён заявіў, што праграма ўзгоднена ў частцы ключавых макраэканамічных і фінансавых паказчыкаў, і гэта адно з фундаментальных, базавых дасягненняў нарады. Задачы па росце эканомікі закладваюцца на ўзроўні сярэднесусветнага росту. Што да прыярытэтаў, то тут трэба будзе дастаткова аператыўна выйсці на кансэнсус, каб выпрацаваць канчатковы ўзгоднены тэкст дакумента.
У нейкім выглядзе адлюструюць у дакуменце і пытанне ўмацавання абараназдольнасці краіны, развіцця ваенна-прамысловага комплексу.
З улікам агульнага меркавання ўрад зараз дапрацуе праект праграмы.
У час нарады Прэзідэнт таксама згадаў аб сельскагаспадарчай тэматыцы і абазначыў перад аграрыямі пытанні , якія трэба абавязкова вырашыць на працягу лістапада. Гэта датычыцца завяршэння палявых работ, якаснага ўзворвання і ўключэння ў сельгасабарот участкаў, якія не выкарыстоўваюцца, падрыхтоўкі да зімоўкі ў жывёлагадоўлі і ў цэлым навядзення парадку не толькі знешняга, але і ў плане захавання тэхналагічнай дысцыпліны. У апошні час пасля сур’ёзнай размовы па АПК у Віцебскай вобласці ў рэгіёнах у гэтых адносінах сур’ёзна актывізаваліся. «Мы зараз кантралюем гэты працэс, як там усё атрымліваецца. Людзі заварушыліся. Гэта добра», – адзначыў Аляксандр Лукашэнка.
Імі ганарыцца КРАІНА. Каго Прэзідэнт узнагародзіў, але заклікаў не “плакацца”, і якую задаў планку
Прэзідэнт напярэдадні Дня работнікаў сельскай гаспадаркі і перапрацоўчай прамысловасці АПК уручыў дзяржаўныя ўзнагароды перадавікам гэтай сферы. Сельскагаспадарчы год падышоў да канца, а таму ўжо можна і адзначыць, і зрабіць пэўныя высновы.
Менавіта з такіх глабальных высноў і пачаў Аляксандр Лукашэнка. Першае – год быў як ніколі складаным з пункту гледжання надвор’я, але аграрыі не проста выстаялі, а па многіх напрамках дасягнулі рэкордна высокіх вынікаў. «Нам трэба спыніць галасіць і плакацца, што ў нас у вёсцы не хапае людзей. Усяго ў нас хапае, і пра гэта сведчыць сёлетні год. Год быў вельмі цяжкі. І што? Вы спрацавалі значна лепш, чым раней. Як быццам Гасподзь нас сур’ёзна адчуваў. Таму трэба спыніць стагнаць, што ў нас у сельскай гаспадарцы шмат праблем», – адзначыў кіраўнік дзяржавы.
Другая выснова, якую агучыў Прэзідэнт, выцякае з першай. Аляксандр Лукашэнка прапанаваў у далейшым пры ацэнцы вынікаў работы браць за аснову не папярэдні, а менавіта 2025 год. «Для мяне будзе важна, што вы дасягнулі паказчыкаў узроўня гэтага года. Таму што ён быў самым высокім па гэтых паказчыках», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Аграрыям сапраўды ёсць што запісаць сабе ў актыў. Хоць і нельга сказаць, што ў галіны няма праблем. Аб іх, дарэчы, рэгулярна нагадвае Прэзідэнт.
Тым не менш геаграфія экспарту айчынных прадуктаў харчавання ўключае больш за сотню краін — сёлета гэта сфера, як чакаецца, прынясе больш за $9 млрд выручкі . Стаіць задача па выніках новай пяцігодкі выйсці на $12 млрд». «Дзякуй Богу, мне ўдалося ўсё ж вас адвярнуць ад гэтых санкцый і не плакацца наконт і без нагоды, што ў нас санкцыі, — заўважыў беларускі лідэр. – Нас душылі і будуць душыць, пакуль мы не ляжам, не распластаемся, як нашы балтыйскія суседзі, пакуль не знішчым сваю эканоміку. Вось тады мы будзем для іх сябрамі, бо мы для іх будзем звычайным рынкам, які будзе купляць, спажываць сам».
“Канкурэнцыя – гэта нядрэнная справа, але яна становіцца ўжо са стрэльбай у руках”, – заўважыў кіраўнік дзяржавы.
Прэзідэнт канстатаваў, што за гады незалежнасці Беларусі ўдалося стварыць магутны і высокаэфектыўны аграрна-прамысловы комплекс. Ёсць свая тэхніка, угнаенні, вытворчасці ветпрэпаратаў, камбікармоў і прэміксаў.
Агульнарэспубліканскі каравай 2025 года з улікам рапсу і кукурузы ў бункернай вазе будзе больш як 11 млн.т збожжавых і зернебабовых, звярнуў увагу кіраўнік дзяржавы. А гэта больш як па тоне на кожнага жыхара краіны, што лічыцца вельмі высокім узроўнем.
Як адзначыў Прэзідэнт, ёсць не толькі хлеб, але і да хлеба. Да канца года Беларусь выпусціць больш за 9 млн т малака. Гэта амаль 1 тыс. л на аднаго жыхара. Ёсць прырост у вытворчасці мяса і птушкі. Сабраны высокі ўраджай цукровых буракоў, бульбы, агародніны. «Урад абяцае, што будзем варыць капусту і баршчу з беларускіх недарагіх і смачных «бурака», «цыбулі» і капусты. Усім павінна хапіць. І хапае даўно, толькі трэба распарадзіцца гэтым як трэба», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Прэзідэнт адзначыў заслугі гаспадарак-рэкардсменаў з ураджайнасцю больш як 100 ц/га, а таксама 25 раёнаў рэспублікі, якія забяспечылі валавы збор збожжа больш як 100 тыс.т. Былі і сапраўдныя чэмпіёны сярод камбайнераў. Адзін “залаты экіпаж” намалаціў больш як 8 тыс. т. “Помню, калі працаваў, 4 тыс. т у гаспадарцы – мара была, а тут адзін чалавек намалаціў два ўраджаі буйной гаспадаркі, якой я калісьці кіраваў”, – заўважыў кіраўнік дзяржавы.
Сказаў Аляксандр Лукашэнка і аб фермерах, нагадаўшы мясцовым уладам, што ў вёсцы ўсе “гуляюць” на адным полі і добрага вытворцу трэба падтрымліваць незалежна ад формы ўласнасці.
Прэзідэнт выказаў упэўненасць, што работа ў сельскай гаспадарцы, на роднай зямлі – найбольш каштоўная і цікавая. «Не рвіцеся ў гарады. Шануеце гэты час і памятаеце так, па-сялянску: мы нідзе нікому не патрэбныя, – даў параду беларускі лідэр. – Сёння такі час: калі ты сам прабіўся, калі ты будзеш напружвацца, Гасподзь табе дапаможа. І ты абавязкова даможашся таго, чаго хочаш».
«Ведайце: вамі краіна ганарыцца, і я найперш. Я магу сказаць у любым горадзе, што вы – малайцы, вы – героі і што мы ўдзяляем столькі ўвагі і трацім немалыя рэсурсы для таго, каб вы былі такімі», – падкрэсліў Прэзідэнт.
На заканчэнне цырымоніі міністр сельскай гаспадаркі і харчавання Юрый Горлаў уручыў кіраўніку дзяржавы каравай ураджаю 2025 года ад хлебаробаў Беларусі як сімвал харчовай бяспекі.
Фуры на прыкол. Як Лукашэнка прапанаваў разрульваць наступствы літоўскай вар’яцкай афёры
Ужо некалькі тыдняў запар цягнецца гісторыя з закрыццём Літвой граніцы з Беларуссю. Яшчэ выступаючы ў канцы кастрычніка на Мінскай міжнароднай канферэнцыі па еўразійскай бяспецы, Аляксандр Лукашэнка назваў дзеянні краіны-суседкі вар’яцкай афёрай . Час паказвае, што так і ёсць. Спрабуючы чарговы раз ускубнуць Беларусь, літоўскія ўлады самі сябе загналі ў цугцванг. І зараз думаюць, як вярнуць праз імі ж закрытую мяжу больш за тысячу фур, якія захраснулі ў прымежжы. Прычым зрабіць гэта так, каб не страціць твар.
Прэзідэнт ужо не раз падрабязна выказваўся наконт фармальных прычын, чаму ў Літве пайшлі на такі крок. Усё ўжо чулі пра так званыя паветраныя шары з кантрабанднымі цыгарэтамі. І нават літоўскі бок, хоць і са скрыпам, але прызнае, што праблема (а роўна і мяч) у большай ступені на іх баку. Аб’ём нелегальнага рынку цыгарэт у Літве – адзін з найбуйнейшых у Балтыйскім рэгіёне.
Таму, як гаворыцца, няма чаго на люстэрка наракаць. Але павісае ў паветры толькі адно пытанне: пры чым тут аўтадарожныя пункты пропуску, фуры і іх вадзіцелі і навошта страты для бізнесу і нязручнасці для грамадзян па абодва бакі мяжы?
Цікава, што размаўляць з афіцыйным Мінскам у Вільні не жадаюць, санкцыі з Беларусі здымаць не збіраюцца, але неяк выруліць з сітуацыі ім хочацца. Пачалі нават, як сказаў Аляксандр Лукашэнка, мышкаваць – звярнуліся ў Лідскі пагранічны атрад ці то з просьбай, ці то з патрабаваннем адкрыць мяжу, каб “эвакуіраваць” аўтамабілі. Хоць, здавалася б, для гэтага банальна трэба адмяніць уласнае недальнабачнае рашэнне наконт закрыцця мяжы. Але і тут, відаць, не хапае палітычнай волі.
Аляксандр Лукашэнка на тыдні працягнуў суседзям руку дапамогі ў гэтым нялёгкім для іх рашэнні. Чарговы раз абазначыў праблему, заслухаў, прычым неаднаразова, цэлы шэраг дакладаў беларускіх чыноўнікаў — кіраўнікоў Дзяржпагранкамітэта, КДБ, МУС, МЗС — і (увага!!!) даручыў арганізаваць перамовы па нармалізацыі сітуацыі на мяжы.
«Хачу заявіць: мы гатовы да адкрыцця мяжы даўно. Мы яе не закрывалі. Цягам некалькіх гадзін яна з нашага боку можа аднавіць сваю працу. Пагранічнікі ў цэлым да гэтага гатовы, – заявіў у пачатку тыдня Прэзідэнт. – Калі Літва хоча – мяч на яе баку. Калі ласка, адкрывайце мяжу, будзем працаваць і супрацоўнічаць, як гэта было да гэтага часу».
А што ў адказ Літва? А яна вуснамі свайго міністра замежных справаў распісалася ў палітычнай недзеяздольнасці. Аказваецца, у гэты працэс “у поўнай меры” ўцягнутыя ЗША.
Аб гэтым цудоўна ведае і Аляксандр Лукашэнка. Яшчэ ў панядзелак на нарадзе аб дапрацоўцы праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі на наступную пяцігодку ён пачаў менавіта з літоўскай тэмы. І сказаў, што пра гэта яшчэ трэба паразмаўляць у бліжэйшы час з дэлегацыяй Злучаных Штатаў. “Адчуваю, што без іх тут не абышлося”, – адзначыў кіраўнік дзяржавы.
Праз некалькі дзён прэс-сакратар беларускага лідэра Наталля Эйсмант расказала журналістам, што на парадку плануемай сустрэчы Аляксандра Лукашэнкі з дэлегацыяй з ЗША плануецца 5-6 пытанняў . Што ж, калі Вільнюсу хочацца, каб лёс літоўскіх фураў вырашалі ў Мінску і Вашынгтоне ў якасці аднаго з гэтых пытанняў, дык таму і быць — дарослыя разбяруцца самі. У беларускай сталіцы заўсёды рады прыняць спецпасланніка ад Дзядзькі Сэма, роўна як гатовы весці перамовы аб нармалізацыі адносін з любой краінай.
Што да Літвы і яе фур, то па даручэнні Прэзідэнта ўсе яны былі ўзятыя пад ахову, каб ні ў каго потым не ўзнікла нейкіх прэтэнзій. А вадзіцелям дадзена магчымасць да вырашэння сітуацыі раз’ехацца па дамах. Дарэчы, шмат хто з іх грамадзяне Беларусі.
«Аўтамабілі сабраны, стаяць пад аховай. Тыя, хто іх ахоўвае, папрасілі, па-мойму, 120 эўра за суткі. Заплацілі за ахову. Колькі сутак будуць стаяць – памножыць на 120 еўра, – плаціце, забірайце аўтамабілі з грузам. Калі ў бліжэйшыя некалькі дзён гэтага не будзе зроблена, мы прымем рашэнне, як МЗС заявіла, у адпаведнасці з нашымі законамі. Аж да канфіскацыі гэтых аўтамабіляў. Яны не могуць боўтацца на дарогах – 1100 ці 1200 вялізных фур, якія стаялі дзесьці там на дарозе», – звярнуў увагу кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка таксама цалкам празрыста намякнуў літоўскім уладам, што разбірацца ў наступствах сітуацыі давядзецца нават не з Беларуссю, а з казахамі, расіянамі, кітайцамі, іншымі краінамі. Ці дапаможа ў гэтым Дзядзька Сэм – вялікае пытанне.
БЕЗ НАВУКІ НІКУДЫ. Як Прэзідэнт прапануе ўзнімаць статус вучоных і за што дзяржава гатова плаціць
Аляксандр Лукашэнка ў чацвер прыняў з дакладам старшыню Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Уладзіміра Караніка. Мерапрыемства папярэднічае вялікай размове з навуковай грамадскасцю, якая павінна адбыцца ўжо на наступным тыдні.
«Трэба, каб членкоры, акадэмікі прысутнічалі і разумелі нашы патрабаванні. Мы паддобрывацца перад навукоўцамі не збіраемся, у тым ліку і я. Чаму? Бо гэта разумныя людзі. Яны павінны разумець, што без выніку толку не будзе», – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
Аб рэзультатыўнасці работы вучоных Аляксандр Лукашэнка гаварыў і з Уладзімірам Каранікам, які быў назначаны кіраўніком НАН каля паўгода таму. Быў час разабрацца ва ўсіх працэсах, выбудаваць кадравую палітыку, і настала чарга трымаць адказ перад Прэзідэнтам. «Што вы бачыце, як будзем рухацца далей? Я ўжо шмат разоў казаў, што без навукі нікуды. Час зараз такі», – пазначыў галоўную тэму гутаркі Аляксандр Лукашэнка.
Гаворачы аб сувязі навукі і вытворчасці, Прэзідэнт арыентаваў на тое, што тыя ці іншыя нараканні ў гэтым пытанні могуць быць заўсёды. Маўляў, навукоўцы нешта вынайшлі, а ў той ці іншай сферы гэта не жадаюць выкарыстоўваць. У гэтых адносінах кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што апошняе слова павінна быць за кіраўніком Акадэміі навук. Ён павінен вывучыць, што прапануе той ці іншы інстытут НАН канкрэтнаму прадпрыемству, і прыняць рашэньне. Але і адказнасць будзе за ім. «Ну і потым, вы ж недалёка: зняў трубку, патэлефануйце мне – рашэнне будзе прынятае імгненна. І мы разбярэмся, хто што можа, а хто што не можа», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Што да статусу вучонага, то тут усё ў іх уласных руках. Бо гэты статут у кожным канкрэтным выпадку будзе залежаць ад выніку працы. А проста агулам выплачваць за нешта грошы Прэзідэнт не настроены.
«Я ведаю, што такое праца вучонага чалавека. Гатовы садзейнічаць таму, каб плацілі па максімуме, але патрэбен вынік. Проста статус узняць, у два разы павялічыўшы заработную плату, – наўрад ці мы нешта атрымаем, – заўважыў кіраўнік дзяржавы. – Будуць дасягненні, будзе вынік – любыя грошы ».
Прэзідэнт прывёў прыклад, што беларускія вучоныя ўжо даўно абяцаюць прадставіць свой электрамабіль, на гэта траціліся немалыя грошы, але аўтамабіля так і няма. “Ну дык які статус?” – задаў рытарычнае пытанне Аляксандр Лукашэнка.
«Таму ёсць дасягненні, вынаходкі, канкрэтны вынік – атрымай за гэта грошы. Гэта значыць, за вынік дзяржава павінна плаціць. І мы будзем плаціць вучонаму, аддаючы апошнія грошы, – агучыў асноўнае патрабаванне Прэзідэнт. – Недзе, можа, мы недапрацоўваем, трэба пасунуцца. Каб навукоўцы прыходзілі, працавалі, жабракамі не былі. Бо пакуль ён нечага вынайдзе… Але за вынік трэба плаціць. Гэта галоўнае. Гэта мая цвёрдая пазіцыя».
Атамныя магутнасці. Дзе вырашылі пабудаваць новы рэактар і што Лукашэнка назваў цудам для Беларусі
Прэзідэнт 14 лістапада правёў нараду аб выніках работы БелАЭС, павелічэнні электраспажывання і прапановах аб будаўніцтве новых атамных магутнасцей.
Планы Беларусі рабіць новыя крокі ў развіцці ў краіне атамнай энергетыкі, акрамя двух дзейных энергаблокаў БелАЭС, ужо даўно не з’яўляліся сакрэтам. Гэтае пытанне неаднаразова агучвалася, у тым ліку і кіраўніком дзяржавы, як вельмі магчымае вырашэнне. А ў канцы верасня гэтага года ў час рабочага візіту Аляксандра Лукашэнкі ў Маскву і перагавораў з Прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Пуціным аб гэтым было заяўлена як аб справе фактычна вырашанай. Партнёр вядомы – «Расатам», вопыт таксама маецца.
Беларускі бок павінен быў канчаткова вызначыцца з прынцыповым момантам, дзе і як будаваць. Варыянт больш хуткі і танны – дадаць яшчэ адзін энергаблок, трэці па ліку, да дзеючай у Астраўцы БелАЭС, дзе ёсць уся неабходная інфраструктура і кадры. Другі, больш дарагі, доўгі і працаёмкі, – будаваць на новай пляцоўцы на ўсходзе краіны ў Магілёўскай вобласці. Бонусам тут можна было атрымаць імпульс для рэгіянальнага развіцця, як гэта адбылося ў Астравецкім раёне, які з мядзведжага кута ператварыўся ў магніт для высакакласных адмыслоўцаў.
Уласна, гэта пытанне, а таксама тое, як правільна распарадзіцца цяперашнімі і будучымі аб’ёмамі генерыруемай электраэнергіі, было асноўнай тэмай нарады ў Прэзідэнта.
Вынік дыскусіі – новы энергаблок будуць будаваць у Астраўцы . Аднак гэта не значыць, што ад ідэі будаўніцтва яшчэ адной асобнай АЭС у Беларусі адмовіліся ў прынцыпе. Паралельна з будаўніцтвам трэцяга энергаблока на БелАЭС будзе арганізавана работа па даследаванню пляцовак на тэрыторыі Магілёўскай вобласці, дзе ў далейшым ва ўмовах росту электраспажывання можа быць прынята рашэнне аб стварэнні дадатковых атамных магутнасцей.
Гаворачы аб выніках пяцігадовага вопыту эксплуатацыі БелАЭС у Астраўцы, Аляксандр Лукашэнка заявіў, што збудаванне станцыі ўмацавала энергетычную бяспеку і вызначыла далейшае развіццё Беларусі як высокатэхналагічнай дзяржавы. “Калі хочаце, наяўнасць у краіны ўласнай атамнай станцыі – гэта ў пэўным сэнсе спосаб забеспячэння суверэнітэту і незалежнасці”, – падкрэсліў ён.
Плюсаў шмат як з пункту гледжання экалогіі (мірны – гэта чыстая энергія), так і для эканомікі. Напрыклад, істотна зэканомілі на імпартуемым прыродным газе, атрымалі развіццё новых напрамкаў, такіх як электраацяпленне ў жылых дамах або бурны рост у сектары электратранспарту. Нагадаў Прэзідэнт і аб майнінгу крыптавалют , што ён назваў адным з варыянтаў для адыходу ў свеце ад доларавай залежнасці.
Усё гэта, безумоўна, патрабуе росту энергаспажывання. Ды і ў цэлым атамная станцыя кардынальна змяніла аблічча беларускай энергетыкі. У краіне фактычна сфарміравана новая галіна эканомікі, створаны неабходная інфраструктура і сучасная сістэма падрыхтоўкі кадраў.
Што важна, змянілася і стаўленне беларусаў да мірнага атама . Калі ў пачатку будаўніцтва БелАЭС, паводле даных сацыёлагаў, яго падтрымлівала 60 працэнтаў насельніцтва, то цяпер ужо больш як 80 працэнтаў. Ды і ў цэлым зараз можна казаць аб рэнесансе атамнай індустрыі ў свеце – гэта ўжо глабальны трэнд. Нават з боку суседзяў – Польшчы і Літвы, якія заўзята супрацьдзейнічалі будаўніцтву БелАЭС, – гучыць зусім іншая рыторыка, калі справа тычыцца іх аналагічных нацыянальных планаў.
“У нас 100% насельніцтва мае доступ да электраэнэргіі. Пры гэтым у рэйтынгу краін Еўропы Беларусь займае 3-е месца, дзе самая нізкая цана на электрычнасць», – звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.
Ён прапанаваў яшчэ больш актыўна развiваць сферу грамадскага электратранспарту. Пілотныя праекты ўжо рэалізаваны ў Жодзіне, Наваполацку, Шклове. Але Прэзідэнт заклікае актыўна ісці далей, а не чакаць каманды зверху. Напрыклад, у прадастаўленні камфортнай і бяспечнай альтэрнатывы маршруткам, у якія ў час пік зараз часам і не ўціснуцца, калі трэба дабрацца з Мінска ў нейкі суседні населены пункт. «Людзі крыўдзяцца: стаяць, асабліва ў гадзіны пік, па 150 метраў, як яны пішуць, у чэргах, каб уціснуцца ў гэтую маршрутку смярдзючую. Слухайце, чаго вы з людзей здзекуецеся?! Мы што, не можам замяніць гэтыя маршруткі на аўтобусы? Трэба паставіць, аж да таго, што не толькі на рухавіках унутранага згарання аўтобусы, але і электробусы паставіць. І няхай ідуць. З задавальненнем людзі паедуць», – адрэагаваў на сацыяльную праблему кіраўнік дзяржавы.
«Ну і эканоміку трэба ж развіваць. А без электрычнай энергіі якая эканоміка? Мы ж машынабудаўнічая краіна. Ды і ў сельскай гаспадарцы. Мы практычна ўсюды можам перавесці наш транспарт у сельскай гаспадарцы, наогул па краіне, на электрычнасць», – упэўнены беларускі лідэр.
Дарэчы, вучоным Аляксандр Лукашэнка паабяцаў “неймаверныя грошы” , калі яны ўсё ж выканаюць сваё абяцанне і распрацуюць прымальны варыянт айчынных батарэй для электратранспарту.
Увогуле можна смела сцвярджаць, што сферу беларускай энергетыкі, і атамнай у прыватнасці, чакае далейшае бурнае развіццё. А ці будзе недзе пабудавана менавіта другая АЭС — пакажа час. Але сучасныя тэндэнцыі падказваюць, што тут слушней ставіць пытанне “Калі гэта здарыцца?”.
Купіць білет онлайн