Праект “Тыдзень Прэзідэнта” – для тых, хто хоча ісці ў нагу з кіраўніком дзяржавы, быць у курсе самых актуальных заяў і рашэнняў беларускага лідэра.
Рабочы тыдзень Аляксандра Лукашэнкі пачаўся з сустрэчы з Клаўдыё Гуджэроцці — спецыяльным пасланнікам Папы Рымскага Льва XIV. Размова была вельмі сяброўскай і цёплай, улічваючы, што кар’ера кардынала часткова звязана ў тым ліку з Беларуссю.
У аўторак Прэзідэнт выступіў на ІІІ Мінскай міжнароднай канферэнцыі па еўразійскай бяспецы. Форум ужо стаў адной з вядомых міжнародных пляцовак для абмеркавання актуальных пытанняў рэгіянальнай і глабальнай стабільнасці. У рабоце канферэнцыі прынялі ўдзел дэлегацыі больш як 40 дзяржаў і 7 міжнародных арганізацый.
Серада – традыцыйны дзень дакладаў . На гэты раз па шэрагу важных тэм Аляксандра Лукашэнку інфармавалі кіраўнікі Нацбанка і Акадэміі навук.
Абмеркаванню перспектыў у развіцці супрацоўніцтва Беларусі з краінамі Афрыкі прысвяцілі рабочую нараду ў Прэзідэнта ў чацвер. Кіраўнік дзяржавы ставіць напружаныя задачы і патрабуе больш актыўна разгортвацца на афрыканскім рынку, улічваючы вялікі патэнцыял гэтага рэгіёну.
У пятніцу Аляксандр Лукашэнка пабываў у Бярэзінскім біясферным запаведніку, якому сёлета споўнілася 100 гадоў. Казалі аб тым, як захоўваць прыроду, але пры гэтым па-гаспадарску і рупліва карыстацца яе дарамі, і як найлепшым чынам уладкаваць на гэтых тэрыторыях жыццё людзей. Прэзідэнт даў высокую ацэнку добраўпарадкаванню “вёскі будучыні” – цэнтральнай сядзібы запаведніка ў Дамжэрыцах. А яшчэ Прэзідэнт зрабіў шэраг гучных заяў .
А ў суботу, 1 лістапада, кіраўнік дзяржавы выйшаў на лёд “Алімпік-Арэны” на старце новага сезона Рэспубліканскай хакейнай лігі. Каманда Прэзідэнта выйграла ў магіляўчан з лікам 9:3, але галоўнае – гэта свята для балельшчыкаў. Асабліва ўдачлівыя пайшлі дадому не з пустымі рукамі – у адным з перапынкаў матчу былі разыграны клюшка і шайба з аўтографам Аляксандра Лукашэнкі.
Аляксандр Лукашэнка на тыдні правёў тэлефонную размову са сваім казахстанскім калегам Касым-Жомартам Токаевым. Абмеркаваны ключавыя пытанні і праекты беларуска-казахстанскіх адносін, міжнародны парадак дня.
Падпісаны ўказ, у адпаведнасці з якім сфарміраваны кадравы склад судзейскага корпуса Апеляцыйнага эканамічнага суда. Новы судовы орган пачне працу па разглядзе справаў з 1 студзеня 2026 года.
Правядзенне адразу двух знакавых фестываляў стала падставай для прэзідэнцкіх віншаванняў. Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што “Залаты шлягер” набірае моц і прапануе гледачам цікавыя праекты, а кінафестываль “Лістапад” – гэта сапраўднае свята дабра і духоўнасці, месца сяброўскіх сустрэч.
Замежныя віншаванні на тыдні з розных нагодаў былі накіраваны ў Бразілію , Чэхію , Турцыю , Алжыр .
Аляксандр Лукашэнка таксама павіншаваў з прафесійным святам работнікаў і ветэранаў авіятранспартнай галіны.
Пасланнік таты. Якога кардынала з Ватыкана Лукашэнка назваў “фактычна беларусам”
Прэзідэнт 27 кастрычніка сустрэўся ў Палацы Незалежнасці з прэфектам Дыкастэрыі па справах Усходніх цэркваў у Ватыкане кардыналам Клаўдыё Гуджэроцці.
Высокі госць з Ватыкана наведаў Беларусь у якасці спецыяльнага пасланніка Папы Рымскага Льва XIV для ўдзелу ва ўрачыстасцях з нагоды святкавання 100-годдзя Пінскай дыяцэзіі . Яна была заснавана 25 кастрычніка 1925 года і зараз з’яўляецца адной з чатырох каталіцкіх дыяцэзій у Беларусі, ахопліваючы тэрыторыю Брэсцкай і Гомельскай абласцей.
Важна адзначыць, што для Клаўдыё Гуджэроці Беларусь у пэўным сэнсе не чужая краіна — прадстаўнік Ватыкана ў 2011-2015 гадах займаў пасаду Апостальскага нунцыя ў Беларусі.
“Вельмі рады, што вы ўзгадалі Беларусь і вам спадабалася Беларусь, спадабаліся нашыя людзі. Усё. Не толькі каталікі, праваслаўныя. І іншыя людзі. І нават мусульмане вельмі добрае ўспрынялі ваш візіт. Гэта сведчыць аб тым, што той след ваш у Беларусі, прабачце за таўталогію, не бясследны, – сказаў Прэзідэнт. – Таму я шчыра рады сустрэцца з вамі. Я памятаю ўсе нашыя сустрэчы, размовы, перамовы… Я вельмі рады сустрэцца і абмеркаваць усе пытанні, якія, магчыма, назапасіліся ў нашых адносінах».
Аляксандр Лукашэнка павіншаваў Клаўдыё Гуджэроцці з вельмі паспяховай службай: «Назіраю ўважліва. Я вельмі рады за вас. І заўсёды лічу, што ў вашым поспеху ёсць маленькая часцінка беларускай душы. Таму мы вітаем вас тут. У любы час прыязджайце. Я ня ведаю, якая віза яму патрэбна. Ён у нас беларус фактычна».
У сваю чаргу Клаўдыё Гуджэроцці ўсё ж пацвердзіў, што атрыманне візы патрабуецца, і яе атрымання даводзіцца чакаць прыблізна 15 дзён.
«Не, мы вырашым пытанне, каб вы прыязджалі ў Беларусь у любы час без усялякіх 15 дзён. Вы нам не чужы чалавек», – запэўніў беларускі лідэр.
Клаўдыё Гуджэроці адзначыў, што яму вельмі прыемна, што Папа Рымскі абраў менавіта яго для паездкі ў Беларусь на святочныя мерапрыемствы. «Можа быць, таму, што ведае, што мне падабаецца Беларусь, – сказаў ён. – Такое свята ў Пінску, Брэсце, Гомелі. Сустрэча з людзьмі была цудоўнай. Бо бачна, што ўсміхаюцца. Адчуваю, што надзея ёсць. Маладыя ёсць, дзеці ёсць. Гэта значыць, што разумеюць, што будучыня бліскучая, калі мы ўсё працуем разам».
Гаворачы аб праблемах, якія існуюць у Еўропе і свеце, прадстаўнік Ватыкана звярнуў увагу, што тыя ці іншыя адрозненні не павінны перашкаджаць дыялогу. «Дыялог – гэта важна. Глядзець у вочы адзін аднаму, разумець, што ў нас ёсць тое ж самае – душа. Тады ўсё магчыма, калі ты адчуваеш, што паважаеш і кахаеш чалавека. Будучыня ў нашых руках і руках Божых», – заявіў ён.
“Згодны поўнасцю”, – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
ВЫБІРАЦЬ РАЗРАДКУ. Што прапануе Беларусь для вырашэння сусветных выклікаў бяспекі
Прэзідэнт 28 кастрычніка прыняў удзел у ІІІ Мінскай міжнароднай канферэнцыі па еўразійскай бяспецы. Гэты форум ужо стаў адной з вядомых міжнародных пляцовак для абмеркавання актуальных пытанняў рэгіянальнай і глабальнай стабільнасці. У рабоце канферэнцыі прынялі ўдзел дэлегацыі больш як 40 дзяржаў і 7 міжнародных арганізацый. Сярод удзельнікаў – міністры замежных спраў, кіраўнікі інтэграцыйных аб’яднанняў, прадстаўнікі парламентаў, даследчых інстытутаў і аналітычных цэнтраў з Еўропы, Азіі, Блізкага Усходу.
Але канферэнцыю, як адзначыў у пачатку свайго выступлення Аляксандр Лукашэнка, чакалі не толькі яе ўдзельнікі, але і апаненты, якія ў тым ліку чынілі розныя перашкоды, каб некаторыя не змаглі дабрацца да Мінска. «Менавіта такую мэту пераследвалі некаторыя нашы суседзі, правярнуўшы гэтую вар’яцкую афёру з закрыццём межаў. І нагоду прыдумалі абсурдную. Паветраныя шары . Нават для такой дробнай краіны, як Літва, гэта дробна», – сказаў Прэзідэнт.
Ён таксама нагадаў пра нядаўнія аналагічныя дзеянні па закрыцці мяжы з боку Польшчы, дзеянні ў духу гібрыднай вайны шэрагу іншых краін Захаду. Кіраўнік дзяржавы выказаў меркаванне, што так званы цывілізаваны свет прыйшоў да свайго захаду.
« Вось гэтае XXI стагоддзе: закрытае неба, калючы дрот , поўнае непрыманне іншадумства. І гэта толькі пачатак, канстатаваў Аляксандр Лукашэнка. – Яны баяцца як агню таго, што тут прагучыць альтэрнатыўны пункт гледжання. Яны баяцца ўсіх нас, вас, вашай аналітыкі, вашага ведання сітуацыі, умення данесці яго да людзей, вашага голасу. А вы, нягледзячы ні на што, я вам за гэта ўдзячны, прыехалі ў Менск».
Аб актуальнасці Мінскай канферэнцыі
З улікам сказанага вышэй кіраўнік дзяржавы адзначыў, што для адкрытага і сумленнага абмеркавання фундаментальных пытанняў бяспекі ў Еўразіі Мінск – адпаведнае месца. У адрозненне ад таго ж Мюнхена, дзе рэгулярна праводзіцца падобная канферэнцыя, але там жадаюць бачыць і чуць толькі тых, хто прайшоў праз “ідэалагічнае сіта”.
Ды і ў сферы бяспекі па-ранейшаму застаецца каласальная колькасць праблем, якія патрабуюць абмеркавання, і самае галоўнае – пошуку шляхоў рашэння. Яшчэ раней Аляксандр Лукашэнка гаварыў аб тым, што ў свеце ідуць каля 50 узброеных канфліктаў рознай інтэнсіўнасці – максімальная колькасць з моманту заканчэння Другой сусветнай вайны. Нейкія з іх, дзякуючы ў тым ліку Прэзідэнту ЗША Дональду Трампу, удалося спыніць, але гэта толькі малая частка.
Асобным выклікам становяцца нібыта стыхійныя рэвалюцыі пакалення Z у Бангладэш, Непале, на Мадагаскары. Аб галоўнай прычыне адсутнасці прагрэсу ў глабальнай дээскалацыі
У якасці такой прычыны Аляксандр Лукашэнка назваў паслядоўнае ігнараванне прынцыпу непадзельнасці бяспекі.
«Ігнараванне простай ісціны, што бяспека адной дзяржавы не можа будавацца за кошт іншай, – гэта трагічная памылка, калі не сказаць фатальная. Драматычныя падзеі ва Украіне, на Блізкім Усходзе – таму прамое пацвярджэнне, – сказаў Прэзідэнт. — Заходнія палітыкі да гэтага часу знаходзяцца ва ўпэўненасці, што сілай могуць прымусіць усіх прытрымлівацца сваіх інтарэсаў. А хто не прагнуцца – таго ізалююць. Вось толькі яны не жадаюць зразумець і прыняць сённяшнюю рэальнасць. Іх палітыка незаконных санкцый і новых раздзяляльных ліній – няхай гэта будзе ідэалагічныя бар’еры, закрыццё мяжы, неба – гэта прамая дарога да самаізаляцыі ад таго свету, да якога мы імкнемся».
Пра Глабальную большасць, якая не павінна «хадзіць, сагнуўшы калені»
«У краін на еўразійскай прасторы ёсць усё, каб садзейнічаць развіццю адна адной. Гэта ж вялізны рынак, багатыя рэсурсы, высокія тэхналогіі і бясцэнны чалавечы патэнцыял! Нам трэба шукаць развязкі праблемных момантаў. Адкрыта, з нацэленасцю на вынік, але з улікам нашых інтарэсаў», – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка шчыра канстатаваў, што краіны Еўразіі, Глабальная большасць могуць шмат, але ў гэтым напрамку вельмі слаба рухаюцца. «Мы ўсё разумеем, што мы не можам увесь час хадзіць, сагнуўшы калені, і прагінацца пад адну краіну ці аднаго чалавека. Мы гэта цудоўна разумеем», — сказаў Прэзідэнт.
Напрыклад, калі ўзяць пытанне золатавалютных рэзерваў, то ніхто не можа быць упэўнены, што Захад заўтра не накладзе санкцыі і не замарозіць размешчаныя за мяжой актывы. Там ужо дайшлі да крадзяжу, канстатаваў кіраўнік дзяржавы.
“Калі амерыканцы не хочуць, каб мы выкарыстоўвалі іх долар (і на гэтым яны нядрэнна жывуць), – добра, значыць, трэба рухацца да таго, каб ствараць альтэрнатыўную валюту”, – прапанаваў адно з рашэнняў Аляксандр Лукашэнка.
Ён звярнуў увагу, што ад санкцый не застрахавана не адна краіна ў свеце. «Дык давайце аб’яднаемся, давайце будзем ствараць нейкую альтэрнатыву, пачынаючы ад разлікаў і заканчваючы пэўнай дэманстрацыяй нашых магчымасцяў. Такія магчымасці ёсць, але мы гэтага не які робіцца. Усё чакаем, калі з намі разбяруцца паасобку. Таму, ківаючы на Захад, трэба зрабіць адпаведную выснову аб тым, што і мы не заўсёды добрыя ў гэтых адносінах, і мы не робім тое, што трэба зрабіць сёння. А калі мы не зробім гэтага сёння, заўтра, магчыма, будзе позна», – заклікаў Прэзідэнт.
Аб агрэсіўнай рыторыцы заходніх суседзяў і падрыхтоўцы грамадства да вайны
«Мы вельмі хочам з аптымізмам глядзець у будучыню еўрапейскай і, шырэйшай, еўразійскай бяспекі. Але фактычныя працэсы і зьявы, якія мы назіраем, пакуль не даюць для гэтага сур’ёзных падставаў. Хутчэй, наадварот», – канстатаваў беларускі лідэр.
Ён нагадаў аб немагчымасці забяспечыць сваю бяспеку, калі яе юрыдычныя і палітычныя гарантыі растаптаны, калі суседнія краіны імкнуцца так нарасціць свой ваенны патэнцыял, каб ён шматразова пераўзыходзіў твой уласны, і не саромеюцца ў агрэсіўнай рыторыцы.
«Пытанне: навошта? У мяне толькі адзін адказ: на жаль, каб грамадства ўсё больш прывыкала да думкі аб вайне», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Пры гэтым, заўважыў кіраўнік дзяржавы, заходнія суседзі ўвесь час спрабуюць папракнуць Расію і Беларусь у агрэсіўных настроях. «Лухта поўная. Нам разабрацца б з тымі праблемамі, якія ў нас ёсць. Нікуды мы не нацэлены, ніякая Еўропа, Парыж і Лондан нам не патрэбны. Нават Літва і Польшча, нават Вільня і Варшава. Яны нам не патрэбны. Нам не патрэбная гэтая эскалацыя», – падкрэсліў беларускі лідэр.
Адначасова ён паставіў пытанні, чаму тады ў тых жа Польшчы і Літве ўсё больш нарошчваюць ваенныя выдаткі, і да чаго ў цэлым уся гэтая рыторыка. «Напэўна, яны самі рыхтуюцца да гэтага. Таму я вам шчыра і шчыра кажу. Я гаварыў гэта і Прэзідэнту Расіі, і іншым кіраўнікам дружалюбных дзяржаў, – заявіў Прэзідэнт. – Мы кожны дзень рыхтуемся да вайны, каб яе не было».
У той жа час, калі Польшча і краіны Балтыі хочуць супрацоўнічаць па-чалавечы, то Беларусь на гэта гатова.
Пра саюзныя гарантыі бяспекі, ядзерную зброю і «Арэшнік»
Падпісаны ў мінулым годзе Дагавор аб гарантыях бяспекі ў рамках Саюзнай дзяржавы прадугледжвае выкарыстанне любых відаў узбраенняў, уключаючы ядзерныя. Але выключна для абароны. “Яшчэ раз падкрэсліваю: гэты крок мае выключна абарончы характар і зроблены ў строгай адпаведнасці з міжнародным правам і палажэннямі Дагавора аб нераспаўсюджванні ядзернай зброі”, – заявіў Аляксандр Лукашэнка.
Яшчэ адно пытанне, якое бударажыць асобных ашалелых палітыкаў, – размяшчэнне ў Беларусі ракетнага комплексу сярэдняй далёкасці «Арэшнік» . І ў гэтых планах няма ніякай агрэсіўнасці, запэўніў кіраўнік дзяржавы.
Ён нагадаў, што ЗША самі выйшлі з падпісанага ў 1987 годзе Дагавора аб ліквідацыі ракет сярэдняй і меншай далёкасці, назваўшы гэта трагічным крокам назад. Больш за тое, Беларусь некалькі гадоў таму прапанавала распрацаваць шматбаковую палітычную дэкларацыю аб неразмяшчэнні ракет сярэдняй і меншай далёкасці ў Еўропе, зрабіць яе адкрытай для далучэння ўсіх зацікаўленых дзяржаў. На жаль, тады гэтую прапанову проста не захацелі пачуць. А зараз ужо некаторыя еўрапейскія краіны заявілі аб намеры разгарнуць у сябе ракетныя комплексы сярэдняй далёкасці.
«Так што размяшчэнне гэтай зброі ў Беларусі не што іншае, як мера ў адказ на эскалацыю сітуацыі ў рэгіёне і сучасныя пагрозы. Калі ласка: давайце ад гэтага адыдзем, і размовы пра «Арэшнік» спыняцца», – заявіў беларускі лідэр.
Аб гістарычным выбары, які неабходна зрабіць
Аляксандр Лукашэнка запэўніў, што і Беларусь, і Расія заўсёды адкрыты да канструктыўнага дыялога і крокаў па зніжэнню напружанасці. «Калі нашыя партнёры на Захадзе да гэтага гатовыя, ні мы, ні Расея, перакананы, у даўгу не застанемся. Але пакуль складваецца ўражанне, што Еўропе свет не патрэбен », – сказаў ён.
Нягледзячы на ўсе заклікі, дыялог з еўрапейскімі краінамі па бяспецы, кантролі над узбраеннямі і мерам даверу спрэс адсутнічае. І Аляксандр Лукашэнка прывёў прагматычны аргумент – такі крок быў бы несувымерна больш выгадна і танна, чым гонка ўзбраенняў. 
«Гістарычны выбар просты – разрадка або эскалацыя. Таму давайце адразу выбіраць разрадку. Чым раней мы гэта зробім, тым лепш будзе і для нас, і для будучых пакаленняў», – заклікаў Прэзідэнт.
Аляксандр Лукашэнка перакананы, што бяспеку нельга пабудаваць на пагрозах і ўльтыматумах. Пры гэтым Мінск не дазволіць нікому падпарадкаваць сябе чужой волі , і для гэтага ёсць магчымасці, у тым ліку апору на Расію і падтрымку краін Глабальнага большасці.
«Але мы прынцыпова не шукаем канфрантацыі. Неаднаразовыя заклікі Беларусі да аднаўлення дыялогу – гэта імкненне вярнуць разумны сэнс у міжнародныя адносіны, у якіх яго спрабуюць падмяніць сілай. Выратаваць Еўразію можа толькі адмова ад канфрантацыі. Каштоўнасць нашага кантынента заключаецца ў яго ўзаемазвязанасці. Таму яго нельга бясконца і бяскарна драбіць на варагуючыя лагеры, – заявіў кіраўнік дзяржавы. – Упэўнены, што ідэя мірнага сумеснага развіцця з’яўляецца тым самым стратэгічным арыенцірам, той мэтай, да якіх мы абавязаны імкнуцца ».
Аб нежаданні Беларусі “з пятлёй на шыі” абараняць ЕС ад мігрантаў
Кіраўнік дзяржавы згадаў пастаянныя абвінавачанні з боку Захаду ў тым, што Беларусь нібыта спрабуе выкарыстоўваць міграцыю ў якасці зброі. “Выразна і адназначна заяўляю: мы не займаемся і не збіраемся займацца выкарыстаннем міграцыйных працэсаў ні ў якім выглядзе”, – запэўніў ён.
Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што міграцыйныя выклікі спарадзіў сам калектыўны Захад сваёй безадказнай палітыкай. «Калі вы дэстабілізуеце і бамбуеце іншыя краіны, выпампоўваеце іх рэсурсы і ставіце пад пагрозу іх будучыню, чаго вы чакаеце? Што людзі застануцца на руінах сваіх дамоў? Не, яны паедуць туды, дзе, як спадзяюцца, ёсць хаця б адносная бяспека для іх і іх дзяцей. І скажыце гэтым няшчасным, што яны не маюць на гэта права», – сказаў Прэзідэнт.
Што датычыцца Беларусі, то ў яе зараз няма ніякіх прычын абараняць Еўрапейскі саюз ад мігрантаў, шчыра заявіў Аляксандр Лукашэнка. Ён нагадаў, што ЕС сам разарваў усялякае супрацоўніцтва, у тым ліку па міграцыйнай, прыгранічнай тэматыцы, і душыць Беларусь санкцыямі.
«Логіка простая: калі вы разбурылі масты, не патрабуйце ад нас наводзіць пераправы. Мы не будзем вас абараняць з пятлёй на шыі. Санкцыі – гэта пятля на шыі беларускага народа, і вы ад нас патрабуеце вас абараняць. Гэтага не будзе!» – заявіў Аляксандр Лукашэнка.
Акрамя таго, некаторыя палітыкі, у тым ліку ў Нямеччыне, найперш самі клікалі мігрантаў да сябе, каб закрыць дэфіцыт працоўнай сілы. Пры гэтым даць ім роўныя правы, як гэта, напрыклад, робіць у адносінах да прыезджых Беларусь, там не захацелі. «Але яны запрасілі і хацелі зрабіць з іх рабоў. Ну дык атрымлівайце!» – заўважыў беларускі лідэр.
Пра месца Еўрасаюза ў шматпалярным светаўладкаванні, якое зараджаецца.
Нягледзячы на супярэчнасці, Аляксандр Лукашэнка выступае за тое, каб Еўрасаюз быў моцным міжнародным іграком. «У шматпалярным светаўладкаванні, якое зараджаецца, найважнейшае месца павінен заняць Еўрапейскі саюз. Моцны Еўрапейскі саюз. Мы ў гэтым перакананыя і мы да гэтага неаднаразова заклікалі. Гэта адна з апор, асноў нашай сістэмы – планетарнай сістэмы, на якой трымаецца свет», – сказаў кіраўнік дзяржавы.
Іншае пытанне, ці зможа ЕС заняць такое месца. На сённяшні дзень, канстатаваў Аляксандр Лукашэнка, Еўрасаюз відавочна знаходзіцца ў крызісе. Прычым у гэты найперш эканамічны кут еўрапейскія палітыкі самі загналі аб’яднанне, выбудоўваючы платы на межах, раздзіраючы супрацоўніцтва, а зараз яшчэ і прыкрываючы ўласныя памылкі нібыта пагрозай вайны. У выніку згортваецца бізнэс, расце еўраскептыцызм, іскрыць ва ўнутранай палітыцы.
«Няўжо разлічваюць на тое, што перавод эканомікі на ваенныя рэйкі гарантуе рост? На пару гадоў нейкае боўтанне на адным узроўні, можа, і забяспечыць. Тлушч збіралі яшчэ з каланіяльных часоў. Але ж потым давядзецца разграбаць катастрафічныя наступствы, – папярэджвае кіраўнік дзяржавы. – Узмацняюцца супярэчнасці паміж асобнымі дзяржавамі Еўрасаюза. Закладваюцца бомбы пад будучыню ўсёй вялікай Еўропы, а можа, і ў цэлым Еўразіі. Кажу адкрыта і прама: калі стратэгічна нацэлены на нармальнае суіснаванне, вы не імкнецеся перарабіць нас, а мы – не будзем вас».
« Мы не лічым сябе вінаватымі ў пагаршэнні адносін з Захадам і яго асобнымі краінамі. Але руку працягваем. Гэта не рука таго, хто просіць. Гэта рука партнёра, які мае ўласную годнасць і прапануе разам шчыра працаваць дзеля міру для нашых дзяцей і ўнукаў», — дадаў Аляксандр Лукашэнка.
Аб прапановах Беларусі для прасоўвання мірнага парадку дня
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў гэтым годзе ААН споўнілася 80 гадоў, а Заключнаму хельсінкскаму акту – 50. Тэму рэформы ключавых міжнародных інстытутаў абмяркоўваюць ужо не адно дзесяцігоддзе, але праблемы не вырашаюцца. «Прыхільнасць Беларусі да справы міру — не пустая рыторыка, а аб’ектыўная неабходнасць. І не толькі мы, а ўвесь Еўразійскі кантынент гэтаму прыхільны. Акрамя Захаду, – сказаў кіраўнік дзяржавы. – Нам патрэбен дыялог. Нельга глядзець адно на аднаго праз прыцэл аўтамата. Калі не размаўляюць, тады вайна бліжэй. Нам патрэбен гэты дыялог. Нам трэба спыніць гонку ўзбраенняў».
Прэзідэнт абазначыў чатыры прапановы краіны для прасоўвання мірнага парадку дня.
Першае тычыцца харчавання і медыкаментаў — неабходная забарона на ўвядзенне любых санкцый, у тым ліку другасных, у адносінах да гэтых пазіцый.
Другая прапанова Беларусі – па абароне крытычнай міжнароднай інфраструктуры: газа- і нафтаправодаў, інтэрнэт-кабеляў, АЭС. Забарона на дзеянні супраць гэтых аб’ектаў павінна быць адназначнай, у любых сітуацыях трэба абменьвацца дадзенымі, забяспечваць іх фізічную недатыкальнасць і бесперабойную працу.
Пераадоленне міграцыйнага крызісу – трэцяя прапанова, агучаная кіраўніком дзяржавы. “Мы гатовы працаваць у тым фармаце, які доўгі час забяспечваў кантроль за сітуацыяй для абодвух бакоў”, – сказаў Прэзідэнт. – Трэба дамаўляцца, напрыклад, у рамках глабальнай здзелкі. Падыход Прэзідэнта Трампа “ўсё на ўсё” мы можам абмяркоўваць і з ЗША, і з Еўропай (як і любая іншая краіна)».
Ён таксама заявіў аб неабходнасці стварэння адзінай сістэмы праверкі мігрантаў, узмацнення барацьбы са злачыннымі групоўкамі гандляроў людзьмі, паскарэння працэдур дэпартацыі парушальнікаў.
У якасці чацвёртай ініцыятывы Прэзідэнт абазначыў неабходнасць прыняцця мер у галіне штучнага інтэлекту. «Некіравальная гонка ў гэтай сферы ператварае яго з карыснага рэсурсу ў зброю. У перспектыве – масавага паражэння », – перасцярог кіраўнік дзяржавы.
У сувязі з гэтым ён нагадаў аб прапанове Беларусі сумежным краінам стварыць пояс лічбавага добрасуседства. «Пара гэтым поясам аб’яднаць усю Еўразію. І ўлічыць прынцыпы лічбавага суверэнітэту і нейтралітэту ў нашай будучай Хартыі шматпалярнасці і разнастайнасці ў бягучым стагоддзі», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
ДЗЕНЬ ДАКЛАДАЎ. Аб чым Прэзідэнта інфармавалі кіраўнікі Нацбанка і Акадэміі навук
Аляксандр Лукашэнка 29 кастрычніка заслухаў даклады старшыні праўлення Нацыянальнага банка Рамана Галоўчанкі і старшыні Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Уладзіміра Караніка.
Цэнтральнай тэмай даклада кіраўніка Нацбанка стала дапрацоўка праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі да 2030 года. Гэтым займалася працоўная група пад кіраўніцтвам Рамана Галоўчанкі, да 1 лістапада дапрацаваны дакумент павінен быў быць прадстаўлены Прэзідэнту.
На гэтым, дарэчы, праца над праграмай не заканчваецца ». Да яе вынясення ў канчатковым выглядзе ў снежні на разгляд Усебеларускага народнага збору яшчэ пройдзе абмеркаванне з дэлегацыямі ад рэгіёнаў.
Кіраўніку дзяржавы даложана аб асноўным змесце праграмы, ключавых галінах і сферах, на якіх зроблены акцэнт. Аляксандр Лукашэнка асабліва звярнуў увагу на тое, што праграма павінна быць, па-першае, рэалістычнай. Па-другое, канкрэтнай. І па-трэцяе, зразумелай для кожнага.
Яшчэ адной тэмай даклада Рамана Галоўчанкі стала работа па практычнай рэалізацыі даручэнняў, даных на праведзенай у сярэдзіне верасня нарадзе Прэзідэнта з апаратам Нацыянальнага банка і кіраўніцтвам банкаў. У прыватнасці, рэалізацыя задачы па большай уцягнутасці банкаўскай сістэмы ў эканамічнае развіццё краіны. Гэта і рэсурсная база, і пытанні інфляцыі .
Кіраўнік Нацбанка таксама далажыў аб выпрацаваных рашэннях па праблемных пытаннях, якія ўваходзяць у кампетэнцыю Нацбанка. У прыватнасці, па тэмах і зваротах беларусаў, якія маюць грамадскі рэзананс. Старшыня Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Уладзімір Каранік далажыў аб ходзе падрыхтоўкі сустрэчы Прэзідэнта з навуковай грамадскасцю. Яго плануецца правесці да канца года.
Было падкрэслена, што навуковая сфера ў тым ліку павінна ўнесці свой значны ўклад у рэалізацыю задач па развіццю краіны ў будучай пяцігодцы. Акцэнт – на практыка-арыентаваныя распрацоўкі, узмацненне сувязі навукі і вытворчасці, імпартазамяшчэнне і нарошчванне экспартнага патэнцыялу, асваенне запатрабаваных у рэальным сектары інавацыйных напрамкаў.
Кіраўнік НАН таксама праінфармаваў Прэзідэнта аб канкрэтных праектах і напрацоўках, па тэматыцы якіх раней даваліся даручэнні кіраўніка дзяржавы.
Прагнозныя дакументы па бюджэце на наступны год прадугледжваюць павелічэнне фінансавання навуковай сферы на 22 працэнты. А ў найбліжэйшыя пяць гадоў плануецца павялічыць навукаёмістасць ВУП у два разы.
У сувязі з гэтым патрабаванне кіраўніка дзяржавы было выказана вельмі дакладна: падтрымліваць навуку і вучоных будуць і ў далейшым, і гэта падтрымка будзе ўзрастаць, але вучоныя павінны разумець, што адказнасць за эфектыўнасць іх работы будзе таксама ўзрастаць.
АФРЫКАНСКІ ЛАКАМАТЫЎ. Чаму Лукашэнка параўнаў Афрыку з Кітаем і ў чым патрабуе “моцнай счэпкі”
Прэзідэнт 30 кастрычніка сабраў нараду па пытаннях развіцця супрацоўніцтва з краінамі Афрыкі. Гэта тэма часта абмяркоўваецца на ўзроўні кіраўніка дзяржавы, бо традыцыйныя экспартныя рынкі неабходна пашыраць. І Аляксандр Лукашэнка ўдзяляе гэтаму напрамку сур’ёзную ўвагу.
Удзельнікаў нарады кіраўнік дзяржавы папрасіў прадставіць дадатковыя прапановы па развіццю супрацоўніцтва з Афрыкай. Асабліва гэта датычыцца такіх напрамкаў, як харчовая бяспека, пастаўкі прамысловай і ваенна-тэхнічнай прадукцыі, перспектывы стварэння сумесных зборачных вытворчасцей. Патрэбны таксама ініцыятывы ў сферах адукацыі і аховы здароўя. Напрыклад, у частцы ўзаемадзеяння па падрыхтоўцы кадраў.
«Афрыка для Беларусі – той жа Кітай 30 гадоў таму, рынак будучыні, куды трэба актыўна ісці і заваёўваць на ім свае нішы. Менавіта там рэзерв дыверсіфікацыі экспарту для базавых галін нашай эканомікі, такіх як сельская гаспадарка, машынабудаванне, вытворчасць мінеральных угнаенняў і іншыя», – канстатаваў беларускі лідэр.
Тэмпы росту ВУП гэтага кантынента перавышаюць сярэднесусветныя – больш за 4% супраць 3% у 2025 годзе, дэмаграфічнага росту – тым больш (2-3% прыросту ў год). А вось доля ў міжнародным гандлі пакуль неадэкватна нізкая: 2,6% сусветнага экспарту і 3% – імпарту. Гэта сведчыць аб тым, што там сціскаецца спружына адкладзенага попыту, адзначыў Прэзідэнт.
Плюс Афрыку можна назваць каморы свету па сыравінных рэсурсах. Тут знаходзіцца трэць сусветных запасаў карысных выкапняў, у тым ліку 8 працэнтаў усяго прыроднага газу, 12 працэнтаў нафты, 40 працэнтаў золата, да 90 працэнтаў хрому і плаціны. «Гэта сёння ператварае Афрыку ў лакаматыў, у счэпцы з якім можна рухацца наперад. Але менавіта ў моцнай счэпцы, а не спрабуючы заскочыць на апошнюю падножку адыходзячага цягніка», – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
Кіраўнік дзяржавы нагадаў, што ўрадам была прынята праграма дзеянняў па развіццю супрацоўніцтва з краінамі Афрыкі на 2024-2026 гады. Аднак Прэзідэнт ацаніў яе як вельмі лёгкую, ненапружаную. Напрыклад, тэмп росту экспарту тавараў – 107,2% пры сярэднім па краіне 97,5%. «Нібыта нядрэнны рост, але лічбы занадта заніжаныя, – лічыць Прэзідэнт. – Здавалася б, шанец. Раз пайшлі справы, дык трэба сабраць рэзервы, падтрымаць лепшых, навучыць астатніх. А насамрэч? Прыкмет сістэмнай працы я пакуль не бачу. Ніхто нічога не карэктуе ні ў планах, ні ў метадах».
Пакуль што на ўсе афрыканскія краіны прыпадае толькі 2 працэнты ад агульнага аб’ёму экспарту Беларусі (за 8 месяцаў мінулага года гэты паказчык быў на ўзроўні 1,9 працэнта). І гэта пры тым, што пашырылася геаграфія беларускай прысутнасці ў рэгіёне. Да 2019 года супрацоўніцтва было пераважна з краінамі поўначы Афрыкі: Егіптам, Лівіяй і Суданам. А зараз ужо напрацаваны значны палітычны капітал з Зімбабвэ, Нігерыяй, Эфіопіяй, Кеніяй. Цікавасць да актывізацыі сумеснай працы праяўляюць Уганда, Батсвана, Гана і Мазамбік.
Аляксандр Лукашэнка анансаваў, што ў бліжэйшы час павінна адбыцца яго сустрэча з Прэзідэнтам Алжыра. У гэтай краіне заяўляюць аб гатоўнасці вывесці адносіны на якасна новы ўзровень, падмацаваўшы іх сур’ёзнымі праектамі.
“Вы ведаеце, як манетызаваць палітычны капітал ва ўзаемавыгадныя праекты”, – канстатаваў Аляксандр Лукашэнка, звяртаючыся да ўдзельнікаў мерапрыемства. Адпаведны алгарытм, паводле яго слоў, адпрацаваны на праграме механізацыі сельскай гаспадаркі Зімбабвэ. Цяпер па гэтай жа схеме ідзе паспяховае супрацоўніцтва з Нігерыяй.
“Усё разумеем, як трэба рабіць, але робім вельмі марудна”, – звярнуў увагу Прэзідэнт.
Гаворачы аб супрацоўніцтве з краінамі Афрыкі, Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што і на асноўных для беларускага экспарту рынках трэба змагацца за свайго спажыўца , нягледзячы на складаную сітуацыю. «Адтуль мы ні ў якім разе не сыдзем і будзем змагацца за свайго спажыўца. Але ў прадпрыемстваў і галін ужо не можа быць адгаворак, што ўсё закантрактавана, што нехта ў Расіі прапануе лепшую цану і гэтак далей, – сказаў кіраўнік дзяржавы. – Трэба ісці на далёкую дугу і там працаваць. Гэта сур’ёзная задача і не толькі сённяшняга дня».
Па выніках нарады віцэ-прэм’ер Віктар Каранкевіч заявіў журналістам, што пастаўкі беларускай прадукцыі на Афрыканскі кантынент у бліжэйшы час трэба павялічваць мінімум да аб’ёму $1 млрд. «Гэтая задача стаіць, і ўсе нацэленыя на яе выкананне. Гэта трэба рабіць хутка », – падкрэсліў ён.
ЛЯСНАЯ ЖАМЧУЖЫНА. На які гаспадарскі падыход Лукашэнка арыентуе ў развіцці прыродных тэрыторый
У апошні дзень кастрычніка Прэзідэнт наведаў Бярэзінскі біясферны запаведнік, якому сёлета споўнілася 100 гадоў. Да гэтай даты тут навялі, можна сказаць, ідэальны парадак, перш за ўсё ў цэнтральнай сядзібе запаведніка – невялікім населеным пункце Дамжэрыцы, які развіваюць у канцэпцыі “вёска будучыні”. Адрамантавалі і мадэрнізавалі турыстычныя аб’екты, змянілі саму вёску і існуючую ў ёй інфраструктуру, стварылі сучасную дрэваапрацоўчую вытворчасць.
Увогуле, для людзей ёсць праца, годнае жыллё, школа, дзіцячы сад, філіял музычнай школы, спартовая пляцоўка, спа-паслугі, лясны заапарк… Вакол – першародная прырода запаведніка і чыстае паветра. Як расказалі кіраўніку дзяржавы, у 300 разоў чысцей, чым у Мінску. Зараз у гэтым населеным пункце жывуць 372 чалавекі, ёсць і шматдзетныя сем’і.
Аляксандр Лукашэнка сапраўды застаўся пад уражаннем ад убачанага, а мы ведаем, што пахвалу ад Прэзідэнта заслужыць даволі цяжка: «Мяне шмат чаго тут здзівіла, шчыра скажу. Што вы ў цэнтры гэтага вялізнага масіва, і тут такая жамчужына».
Ён заявіў, што Дамжэрыцы павінны служыць узорам для аграгарадкоў па ўсёй краіне. Вядома, усюды ёсць свая спецыфіка, але трэба здолець пісьменна скарыстацца наяўнымі магчымасцямі, стварыўшы для людзей камфортныя ўмовы. Глабальная задача – захаваць вёску, развіваць сельскія тэрыторыі.
«Дай Бог, каб у нас такія былі аграгарадкі. Малайцы, што зрабілі такую вёску. Акрамя таго, што вы сюды жалезабетон і цэглу цягнеце. Усё трэба рабіць з дрэва, – ацаніў добраўпарадкаванне Прэзідэнт. – Я буду прапагандаваць, каб людзі прыязджалі сюды і вучыліся, як развіваць аграгарадкі. Трэба гэта ўсё змаляваць, спісаць і за некалькі год (адразу гэта не зробіш) рабіць як тут. Гэта ўзор, які павінна быць вёска, якую мы жадаем захаваць. Выратаваць вёску. Для мяне гэта пытанне нумар адзін. Я заўсёды гэтаму надаваў вельмі сур’ёзную ўвагу. Не будзе вёскі – не будзе дзяржавы».
«У запаведніку павінны жыць людзі, такімі астраўкамі. Размова ідзе аб тым, каб там, дзе людзі жывуць, кшталту Дамжэрыц, ствараць гэтыя астраўкі”, – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Важны момант, на які звярнуў увагу Прэзідэнт, датычыцца прыродакарыстання на такіх ахоўных прыродных тэрыторыях. Кіраўнік дзяржавы арыентуе, каб тут займаліся і лясной, і сельскай гаспадаркай, утрымлівалі ў парадку тэрыторыі. Ён не выключыў, што ў гэтых мэтах недзе трэба кропкава падправіць і заканадаўства.
Гэта не значыць, што трэба ўзяць, напрыклад, бензапілу і неміласэрна валіць рэліктавы лес. Але калі недзе ўтварыўся буралом і каштоўная сыравіна літаральна гніе пад нагамі, то чаму б гэтым не скарыстацца на карысць людзей. «Бліжэй да прыроды! І выкарыстоўваць трэба запаведныя месцы ў імя гэтага. Хочацца, каб нашы людзі ад гэтага нешта займелі, – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. – Напрыклад, калі там упала 120-гадовае дрэва, не трэба чакаць, калі яно згніе, трэба яго акуратна выключыць і выкарыстоўваць для вытворчасці, каб атрымаць прыбытак. У нас хапае кантралёраў, якія разбойнічаць не дазволяць. Але трэба выкарыстоўваць. Гэта – наша багацце ».
Тое самае датычыцца і пытанняў вядзення сельскай гаспадаркі. Тамака, дзе гэта мэтазгодна, трэба скарыстацца рэсурсам. «Я не гавару, з якімі мэтамі будзеце працаваць на зямлі. Малака, мяса ў нас хапае. Калі гэта будзе выкарыстоўвацца для палявання, рыбалоўства – напрамілы бог, гэта ваша справа», – сказаў Прэзідэнт.
«Гэтыя шматкі нельга аддаваць прыродзе, калі яны ачышчаны ад лесу, кустоў. Яны мусяць даваць вынік. Недзе цэх па апрацоўцы драўніны, сельская гаспадарка. Я гатовы невялікімі грашыма дапамагчы, каб гэта развіваць», – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
Гэта значыць Прэзідэнт, безумоўна, выступае за захаванне прыроды, але бачыць і жыццё людзей у гармоніі з ёй – залог дабрабыту і развіцця такіх тэрыторый. У нейкіх краінах з рэсурсаў ёсць, напрыклад, нафта ці мора. У Беларусі гэта палі, лясы і нават балоты, якія называюць няйначай як «лёгкімі Еўропы».
Аб апошнім факце Аляксандр Лукашэнка згадаў асобна, адзначыўшы, што на фоне праводжанай санкцыйнай палітыкі Еўрасаюзу ўжо можна плаціць Беларусі за чыстае паветра і ахову прыродных тэрыторый.
Рацыянальнае прыродакарыстанне, аб якім гаварыў беларускі лідэр, ужо развіваюць у Дамжэрыцах. Тут практычна нанава пабудавалі і аднавілі дрэваапрацоўчы цэх. Вырабляюць не толькі піламатэрыялы, якія можна экспартаваць, але таксама садовую мэблю, запатрабаваныя ў побыце прадметы, накшталт апрацоўчых дошак. Па-першае, гэта дабаўленая вартасць, а сам тавар запатрабаваны і ў запаведніку для ўладкавання турыстычнай інфраструктуры. Цяпер прадукцыя прадаецца ў тым ліку ў Азербайджан, Узбекістан, Таджыкістан, Кітай. Па падліках спецыялістаў, тэрмін акупнасці праекта па мадэрнізацыі – 3, 5 года.
Прэзідэнт пабываў на вытворчасці і даручыў тыражаваць гэты вопыт у іншых месцах. «Такія вытворчасці трэба тыражаваць. І пад гэта ты павінен атрымаць пазыку пад смешны працэнт. Гэта і не шкада. Таму што акупляльнасць высокая. Галоўнае – рэалізацыя ідзе. Віцебскую вобласць трэба натыкаць такімі вытворчасцямі”, – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Прэзідэнт паразмаўляў з майстрамі, падкрэсліўшы, што важна забяспечыць пераемнасць і падрыхтоўку вучняў. У свой час менавіта дзякуючы рашэнню кіраўніка дзяржавы “Белмастацпромыслы” перадалі пад крыло Кіраўніцтва справамі Прэзідэнта, што дало магчымасць захаваць унікальныя беларускія промыслы.
Яшчэ адной тэмай рабочай паездкі Аляксандра Лукашэнкі стала развіццё турызму ў сістэме Кіраўніцтва справамі Прэзідэнта, да якой адносіцца і Бярэзінскі біясферны запаведнік. У цэлым у гэтай сістэме ёсць шмат аб’ектаў, у тым ліку запаведнікі, санаторыі ў Беларусі і за мяжой. Юрый Назараў запэўніў, што справа звышпрыбытковая і акупная і зараз вядуцца работы, каб максімальна задзейнічаць існуючы патэнцыял. У агляднай будучыні разлічваюць падвоіць экспарт паслуг і ў цэлым выручку ад турызму.
«У гэта трэба ўкладаць грошы. І, фарміруючы дзяржпраграму, трэба менавіта гэта будаваць, калі на гэта ёсць і будзе попыт, – сказаў кіраўнік дзяржавы. – На гэта трэба марнаваць грошы, калі яны зваротныя ».
Кіраўнік спраў таксама прапанаваў разгледзець пытанне, каб на ўсім працягу ад Мінска да возера Нарач пабудаваць добрую аўтадарогу. Гэта павысіла б прывабнасць тураў выхаднога дня. “Там усё павінна шумець”, – падкрэсліў ён.
«Вось для дзяржпраграмы яшчэ адна задача. Трэба будаваць», – падтрымаў ідэю Аляксандр Лукашэнка.
Больш за гадзіну ў Дамжэрыцах кіраўнік дзяржавы размаўляў з мясцовымі жыхарамі. Казалі і пра важныя дзяржаўныя пытанні, і проста пра жыццё ў гэтым ціхім і прыгожым месцы. «Вы не хвалюйцеся, што мы тут пабудавалі гэты невялікі цэх, – гэта зроблена для людзей. Да гэтага мы пабудавалі сацыяльныя, спартовыя аб’екты. Навошта? Каб людзі жылі. А як яны будуць жыць, калі зарабляць ня будуць? Мы стварылі ім умовы. Дай бог, каб у нас усюды так было гадоў праз дзесяць, як тут. Таму 80 працэнтаў у вас запаведнік, а 20 працэнтаў – у гэтых лясах можаце нарыхтоўваць лес, – сказаў Аляксандр Лукашэнка. – Але ні ў якім разе не на шкоду прыродзе. Тут я яшчэ больш радыкальны, чым вы. Мы мусім захаваць для дзяцей гэты куток. Тым і цудоўная Беларусь».
«Людзі нашыя яшчэ не ацанілі і не зразумелі, дзе яны жывуць. Святое месца. У маладосці асабліва, ды і многія зараз гэта не шануюць. Пакуль не захварэюць. А здароўе ваша – тут. Дзе жывеш, там трэба і працаваць, дыхаць тым паветрам, піць ваду і ўжываць прадукты харчавання – усё сваё. Гэта здароўе. А здароўе не купіш. Гэта найважнейшы рэсурс для чалавека», – упэўнены беларускі лідэр.
Ён адзначыў, што ў Беларусі ў цэлым створаны ўсе ўмовы і роўныя магчымасці, каб людзі маглі рэалізаваць сябе, дастойна жыць і зарабляць. Гэта датычыцца і моладзі, якую, лічыць Аляксандр Лукашэнка, трэба падтрымліваць, але не ствараць “райскія” ўмовы. У цэлым перагібаў быць не павінна ў адносінах да любой катэгорыі.
«Умовы патрэбны для моладзі, каб яны змаглі зарабіць столькі, каб утрымліваць сваю сям’ю. У нас гэтыя ўмовы ёсць. Сёння той, хто хоча зарабіць, той можа зарабіць. Для таго, каб добра жыць, нармальна жыць, у нас ёсць усё. Але трэба варушыцца. Наша справа – стварыць умовы. Дзяржава, улада павінны ствараць умовы», – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, дзяржава гатова разглядаць прапановы аб тым, як палепшыць створаную сістэму, але толькі калі яны канструктыўныя і слушныя: «Калі крытыкуеце, то параўнайце з іншымі – ці маюць іншыя такую магчымасць. Багатая Польшча нібы ўваходзіць у трыццатку па ВУП у свеце. Дык чаго трэць насельніцтва сёння жыць не можа? А таму што жыццё вельмі дарагое. Не так важна, колькі вырабляеш, а як людзі могуць у гэтых умовах жыць».
Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што залог спакойнага, мірнага жыцця – перш за ўсё стабільная эканамічная сітуацыя ў краіне, наяўнасць у людзей магчымасці працаваць і зарабіць. І ў Беларусі ўсё гэта ёсць.
«Пакуль, дзякуй Богу, не ваюем. А гэта – самае страшнае. А ваяваць не будзем, калі будуць у нас вось такія аб’екты (як вытворчасць па дрэваапрацоўцы ў Дамжэрыцах. – Заўвага БЕЛТА), калі ў нас будзе работа і калі мы будзем заняты, – сказаў Аляксандр Лукашэнка. – Зараз час такі незразумелы, невядомы, калі трэба выдужаць. Нам трэба вытрымаць гэты час. Вытрымаем – будуць жыць нашы дзеці. Не вытрымаем – акунемся ў гэты вір. Пяцьдзесят з лішнім канфліктаў і войн у свеце зараз. Не хацелася б, каб мы ўдзельнічалі ў 51-ым. Але тое, што мы не жадаем ваяваць, што мы не будзем увязвацца ў гэтую вайну, калі нас не чапаюць, гэта я вам абяцаю. Гэта якраз галоўная задача Прэзідэнта і ўлады».
Даў па «Шарах». У чым сутнасць вар’яцкай літоўскай афёры і якія сакрэты раскрыў Лукашэнка
Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 31 кастрычніка ў час рабочай паездкі ў Віцебскую вобласць зрабіў шэраг гучных заяў, каменціруючы па просьбе журналістаў ход разбору адносна залётаў на літоўскую тэрыторыю метэаралагічных зондаў з кантрабанднымі цыгарэтамі. Гэта стала фармальнай прычынай для закрыцця Літвой межаў. У гэтым рашэнні яе падтрымала і Польшча, якая да гэтага збіралася літаральна на днях адкрыць пункты пропуску ў Баброўніках і Кузніцы на мяжы з Беларуссю.
Яшчэ ў аўторак, 28 кастрычніка, выступаючы на Мінскай міжнароднай канферэнцыі па еўразійскай бяспецы, Аляксандр Лукашэнка назваў дзеянні Літвы “вар’яцкай афёрай” .
А ўжо ў пятніцу падрабязна расказаў, хто і чаму нагнятае абстаноўку, а таксама раскрыў дэталі па многіх іншых рэзанансных тэмах. Яны ў тым ліку тычацца размешчанай у Беларусі ядзернай зброі і хуткай пастаноўкі на баявое дзяжурства ракетнага комплексу “Арэшнік”, перамоваў аб абмене з Польшчай і аб “вялікай здзелцы” з ЗША, а таксама чалавека, якога ўсё лічылі апазіцыянерам, але ён аказаўся беларускім разведчыкам. Поўнасцю прачытаць аб гэтым можна ў асобным матэрыяле БЕЛТА, а ў рамках нашага штотыднёвага праекта нагадаем аб асноўных момантах.
Пра сапраўдных арганізатараў кантрабанды на паветраных шарах
Аляксандр Лукашэнка пацвердзіў, што з тэрыторыі Беларусі ў Літву сапраўды заляталі “шарыкі з цыгарэтамі”. Але, як аказалася, грамадзяне Беларусі непасрэдна да перапраўкі самой кантрабанды аказаліся недатычныя.
Пры гэтым улады Літвы і нават прадстаўнікі ЗША патрабавалі ад беларускага боку прынесці афіцыйныя прабачэнні. У той жа час метэаралагічныя зонды (або па простаму — паветраныя шары) з прывязанымі да іх каробкамі з тысячамі пачкаў цыгарэт з тэрыторыі Беларусі запускалі самі літоўскія кантрабандысты . Дзеля гэтага яны ў тым ліку нелегальна траплялі на тэрыторыю краіны. Сваю долю ў схеме мелі і літоўскія пагранічнікі, якія проста на ўсё заплюшчвалі вочы.
Такі нелегальны бізнэс заснаваны на розніцы ў коштах на цыгарэты ў Беларусі і суседніх краінах Еўразвяза. Але часам іх перапрадавалі ў разы даражэй значна далей – беларуская “тытунька” дабіралася аж да Нідэрландаў і Вялікабрытаніі.
Як адзначыў Прэзідэнт, да нелегальнага заробку літоўцаў і тых жа палякаў падштурхнулі ўласныя ўлады, ствараючы штучныя цяжкасці для гандлю, абмяжоўваючы і закрываючы рух у пунктах пропуску. «Людзі прызвычаіліся — у іх бізнэс нейкі быў, яны вытворчасцю займаліся. Яны маглі зрабіць і прадаць нам, мы маглі зрабіць – прадаць туды. Ішоў гандаль. Пабудавалі агароджу — і парвалі, парэзалі гэтыя жывыя сувязі. Мільёны людзей адразу пазбавіліся гэтай працы, за кошт чаго яны жылі, асабліва палякі. Там жа прыватная вытворчасць, яны яшчэ больш залежныя ад гэтага гандлю, чым мы, – заўважыў беларускі лідэр. – Улады літоўскія і польскія – вы вінаватыя, што так адбываецца. Вы навошта паставілі людзей у такія ўмовы? Навошта вы іх штурхнулі на шлях злачынства?
Сваю ролю ў схеме адыгрывалі і беларускія грамадзяне, але Аляксандр Лукашэнка прызнаўся, што нават не ведае, у чым асабліва іх можна абвінаваціць. Цыгарэты яны набывалі абсалютна легальна на вытворчасцях, а потым ужо перапрадавалі даражэй літоўскім кантрабандыстам. Пры гэтым самі запускаць шары адмовіліся. «Сказалі: «Не, Бацька пасадзіць, мы гэта рабіць не будзем!» – расказаў Прэзідэнт.
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што перш за ўсё ў самой Літве трэба разабрацца з тым, што адбываецца, бо нават калі “жорстка разабрацца з гэтымі людзьмі” ў Беларусі, то гэта нічога не дасць.
«Калі я ў нечым вінаваты, зыходзячы з гэтага, я гатовы папрасіць прабачэння. Але я не бачу сваёй віны, я не бачу віны нашых людзей», – падкрэсліў беларускі лідэр.
Кіраўнік дзяржавы таксама не ўхваляе той факт, што з-за шароў, якія запускаюцца, была паралізавана работа аэрапорта ў Вільнюсе. «Шары да пяці кіламетраў паднімаліся, кажуць. А калі б грамадзянскі самалёт – загінулі б людзі. Для мяне гэта непрымальна і важна, – падкрэсліў ён. – Так, мы будзем расследаваць. Гэта дрэнна, што шарыкамі перакідаюць. Няхай вагонамі лепш возяць. Таму шарыкі – гэта пагроза грамадзянскім аэрапортам. Мы разбярэмся».
Аб беларускім разведчыку, якога лічылі апазіцыянерам
Гаворачы аб усёй выкладзенай вышэй сітуацыі, кіраўнік дзяржавы адзначыў: “Пытанне ў тым, што ім трэба знайсці нешта, каб нас нахіліць”.
У гэтым плане Аляксандр Лукашэнка прывёў прыклад з параўнальна нядаўняга мінулага з пасадкай у 2021 годзе ў Мінску рэйса авіякампаніі Ryanair, на борце якога быў Раман Пратасевіч (датычны да вядзення прызнаных экстрэмісцкімі Telegram-каналаў) з яго на той момант дзяўчынай. Абаіх затрымалі, і гэта стала падставай для ўвядзення Захадам санкцый у дачыненні да беларускай авіякампаніі “Белавія”, а таксама іншых абмежавальных мер.
«Доўга расказваць не буду. Пратасевіч – гэта супрацоўнік нашай разведкі , – зрабіў сенсацыйную заяву кіраўнік дзяржавы. – Нам трэба было яго затрымліваць? А вось пытанне, чаму яны (рэйс Ryanair. — Заўвага БЕЛТА) у Вільню ляцелі, там не селі, а разгарнуліся і ў Мінск прыляцелі, селі пасля званка, што ў іх на борце там нейкая выбухоўка… Ну сядайце, вы ў Вільню ляцелі, над Вільняй былі — сядайце. Разгарнуліся, прыляцелі ў Мінск. Селі ў Мінску. Я кажу: «Ну што, праводзьце аперацыю, ён жа пад прыкрыццём працаваў гэтых збеглых. Праводзіце аперацыю як след», – заявіў Прэзідэнт.
Аляксандр Лукашэнка расказаў, што Раман Пратасевіч перад затрыманнем прыехаў у Грэцыю, куды яго выклікалі, далажыў разведчыкам усё, што было неабходна, атрымаў заданне і ляцеў назад праз Вільню туды, дзе працаваў. “Нас абвінавацілі ў тым, што мы затрымалі апазыцыянера. А ён не наш апазіцыянер. Мы не затрымлівалі апазіцыянера. Вось увялі санкцыі, – адзначыў кіраўнік дзяржавы. – Дакладна так і тут (у выпадку з залётам шароў з цыгарэтамі. – Заўвага БЕЛТА). Мы павінны перад літоўцамі папрасіць прабачэння. Завошта?» – правёў паралелі кіраўнік дзяржавы.
Пра парады апанентам на Захадзе «не нарывацца»
«Маніпуляваць намі нельга. І ў сувязі з гэтым я бачу, што нагнятаецца абстаноўка. Нас жадаюць з расейцамі даціснуць. Пуцін, Лукашэнка – гэта наогул агрэсары. Гэтага рабіць нельга. З намі яны не справяцца . Няўжо жадаюць, каб сярэдзіна мінулага стагоддзі паўтарылася? Не справяцца яны з намі. Мы сваю зямлю будзем з расейцамі абараняць да апошняга чалавека. Але мы туды не лезем», – падкрэсліў беларускі лідэр.
Аляксандр Лукашэнка ў гэтым плане нагадаў аб пагрозах перакрыць Сувалкскі калідор, праз які ідуць сухапутныя зносіны паміж Беларуссю і Расіяй з аднаго боку і Калінінградскай вобласцю РФ – з другога. Прычым размова ідзе нават не аб транзіце зброі, а аб звычайных таварах.
Аналагічна часам гучаць пагрозы перакрыць шлях па Балтыйскім моры. Прэзідэнт нагадаў, што краіны Балтыі і так закрылі для Беларусі доступ да сваіх партоў, пасля чаго яна знайшла альтэрнатыўны маршрут праз парты Ленінградскай вобласці і Санкт-Пецярбурга.
«Мы сядзім з Пуціным (я ўжо расказваў недзе), абмяркоўваем гэтае пытанне. Я кажу: «Бачыш, да чаго дайшлі. Нахабіліся». А якое выйсце? Ну, мы будзем суправаджаць ваеннымі караблямі свае гандлёвыя судны. Вы хочаце гэта? – сказаў беларускі лідэр. – Разумееце, вось нарываюцца. Хто іх да гэтага штурхае? Мы можам толькі здагадвацца. Да таго, каб сутыкнуць тут, у Еўропе, зноў распаліць нейкі агонь. Таму я так акуратна, акуратна адыходжу. Але адыходжу да вызначанага перыяду».
Пра ядзерную зброю ў Беларусі і «Арэшніку»
Дарэчы, у Беларусі, нягледзячы на ўсю яе мірную палітыку, ужо зараз ёсць чым нават на адлегласці астудзіць некаторыя «гарачыя галовы» на Захадзе. Асабліва ў тых краінах, якія актыўна ўзбройваюцца і “точаць нажы” ў напрамку Беларусі і Расіі.
«Напэўна ж, яны дзеля чагосьці скупляюць па ўсім свеце зброю. І крычаць: «Чаму Лукашэнка ядзерную зброю завёз, чаму Лукашэнку «Арэшнік» (плануе паставіць на ўзбраенне. — Заўвага БЕЛТА)… — заўважыў кіраўнік дзяржавы. – А што мне застаецца рабіць? Мне што, сядзець і чакаць, як у 1941 годзе, калі сюды прыйдуць, згвалцяць нашых жанчын і заб’юць нашых дзяцей? Я гэтага не хачу. Таму я кажу: “Хлопцы, ядзерная зброя – гэта страшная рэч”.
Прэзідэнт расказаў, што Беларусь ядзерную зброю, якая раней была завезена ў краіну, яшчэ раз абмяняла і завезла з Расіі найноўшую. Расейскі бок дапамагае яго абслугоўваць. «Мы трэніруемся, як яго прымяняць. І з самалётаў, і ракетную зброю. Мы гэта таксама не хаваем», – заявіў кіраўнік дзяржавы.
Ён таксама пацвердзіў планы паставіць у снежні бягучага года на баявое дзяжурства ракетны комплекс “Арэшнік”.
«Я хачу, каб яны (апаненты за мяжой. – Заўвага БЕЛТА) разумелі, што мы можам бахнуць, калі будзе дрэнна. Вось мы сядзем з Пуціным, прымем рашэнне і бахнем. Таму не нарывайцеся», – папярэдзіў Аляксандр Лукашэнка.
Аб зрыве абмену з Польшчай, якая пайшла на повадзе ў Літвы
Яшчэ адна гучная заява Аляксандра Лукашэнкі тычылася зрыву папярэдняй дамоўленасці аб абмене з Польшчай . І ў гэтай гісторыі таксама сваю ролю адыграла закрыццё мяжы Літвой з-за, як сцвярджаецца, залётаў метэаралагічных зондаў.
“У нас з палякамі былі кантакты. Яны просяць там гэтых Пачобутаў (асуджаны ў Беларусі Анджэй Пачобут. — Заўвага БЕЛТА), шпіёнаў прызнаюць. Яны затрыманы. “Аддайце (просіць польскі бок. – Заўвага БЕЛТА)”. Мы ім кажам: «Ну добра, там 2-3 чалавекі нашыя ёсць. Вяртайце. Вырабім абмен». Таксама сем’і і гэтак далей. Разведка была, ёсць і будзе. Я прызнаю гэта, паважаю. Добра, абмяняем. Пачобута хочаце – мы гатовы пайсці і на гэта. “Ой, дзякуй вам і іншае, мы гатовы з вамі размаўляць, мы адкрываем пункты пропуску, яшчэ чагосьці”, – расказаў кіраўнік дзяржавы аб папярэдніх дамоўленасцях, якія існавалі.
Аднак, паводле яго слоў, пазіцыя польскага боку змянілася. «Учора да ночы мне дакладвае КДБ: «Не, яны адступілі ад гэтай пазіцыі на знак салідарнасці з Літвой за гэтыя вось шарыкі». Я кажу: перадайце ім прывітанне. Адступілі – ну і мы адступім. Мы на паўзу ставім. Калі саспееце – прыходзьце, будзем з вамі размаўляць».
Аб умовах для “вялікай здзелкі” з ЗША
Кіраўнік дзяржавы таксама агучыў некаторыя падрабязнасці беларуска-амерыканскіх перагавораў. Распавёў, чыё меркаванне ён асабіста ў тым ліку павінен улічваць, робячы тыя ці іншыя крокі, і назваў абавязковая ўмова для «вялікай здзелкі» з ЗША .
«Трамп гатовы з вамі сустрэцца, заключыць вялікую здзелку (кажуць прадстаўнікі ЗША. – Заўвага БЕЛТА). Ды гасподзь з вамі. Сутнасць у чым “вялікай здзелкі”? Мы робім, што яны хочуць, а яны робяць, што мы хочам, – вялікая здзелка. Я гавару: “Мы гатовы, але ў нас ёсць свае інтарэсы”, – сказаў Прэзідэнт.
«Так, мы не Злучаныя Штаты Амерыкі, але я прэзідэнт. Для мяне беларускі народ – гэта самы ганарлівы, самы вялікі, самы велічны. Я – Прэзідэнт гэтага народа. Я з гэтага сыходжу. Таму я магу зрабіць толькі тое, што магу. А калі я разумею, што людзі гэта не ўспрымуць, што яны мяне асудзяць за гэта (асабліва простыя людзі)… Гэта ж мае людзі – навукоўцы, настаўнікі, лекары, слесар, сталяр і іншыя. Гэта мае людзі. Калі я адчуваю, што яны мяне не ўхваляць, я буду дамагацца, каб яны мяне зразумелі. І калі яны мяне зразумеюць, я гэта зраблю. Не зразумеюць – я рабіць не буду. Вось і ўсё. Таму я 30 гадоў працую Прэзідэнтам», – заявіў Аляксандр Лукашэнка.
Купіць білет онлайн