Кіраўнік дзяржавы пачаў тыдзень з сустрэчы з губернатарам Растоўскай вобласці Расіі Юрыем Слюсарам. З ім Аляксандр Лукашэнка быў знаёмы і раней – сустракаліся ў Іркуцку больш за год таму, калі цяперашні губернатар узначальваў Аб’яднаную авіябудаўнічую карпарацыю. І ў цэлым паслужны спіс Юрыя Слюсара ў Расіі вельмі цесна звязаны з развіццём супрацоўніцтва з беларускімі партнёрамі. Таму размова ў Прэзідэнта выйшла далёка за межы выключна рэгіянальнага парадку дня.
Важнай тэмай тыдня стала нарада па рэалізацыі новай праграмы развіцця раёнаў Прыпяцкага Палесся. Гэта было адно з галоўных перадвыбарных абяцанняў Аляксандра Лукашэнкі палешукам. Прэзідэнт арыентуе, каб усё было пралічана, выверана і галоўнае – у перспектыве прыносіла эканамічную аддачу.
Аляксандр Лукашэнка на тыдні прыняў шэраг важных кадравых рашэнняў . У тым ліку абноўлена кіраўніцтва ДКНТ, МАРГ, МТЗ, шасці раёнаў краіны і дзвюх ВНУ. Пазней асобным указам быў прызначаны новы Нацыянальны каардынатар па дасягненні Мэт устойлівага развіцця. Ім стаў намеснік старшыні Савета Рэспублікі Уладзіслаў Татарыновіч. Размова ў кадравы дзень была кароткай і мужчынскай, як ахарактарызаваў яго сам Прэзідэнт. Ён падкрэсліў, што настаў час канкрэтных спраў, і галоўны крытэрый у ацэнцы работы – гэта вынік.
Гэты ж прэзідэнцкі лозунг – час канкрэтных спраў – гучаў і на вялікай сустрэчы Аляксандра Лукашэнкі з прадстаўнікамі навуковай сферы. Размова была простая і месцамі вельмі жорсткая. Прэзідэнт перакананы, што павысіць статус вучонага могуць толькі самі вучоныя сваімі рэальнымі справамі. І асабліва падкрэсліў, што стратэгія ў цэлым вызначана і зразумела, але зараз важная тактыка. Трэба забяспечыць паскоранае інавацыйнае развіццё краіны, што з’яўляецца адным з залогаў захавання суверэнітэту.
На тыдні Аляксандр Лукашэнка анансаваў сваё хуткае вялікае замежнае турнэ . Візіты ў Кыргызстан на саміт АДКБ, у М’янму, Аман, Алжыр, а таксама традыцыйная сустрэча лідэраў СНД у Санкт-Пецярбургу. Таксама чакаюцца перамовы з амерыканскімі партнёрамі . І гэта ўсё да канца бягучага года. Адпаведныя пытанні абмяркоўваліся падчас даклада кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Дзмітрыя Крутога.
Стала вядома аб памілаванні Прэзідэнтам шэрагу асоб. У іх ліку два каталіцкія святары , якія здзейснілі цяжкія злачынствы супраць дзяржавы. За іх у тым ліку прасіў Папа Рымскі Леў XIV. Таксама ў развіццё дасягнутых дамоўленасцей з Прэзідэнтам ЗША Дональдам Трампам па просьбе ўкраінскага боку памілаваны 31 грамадзянін Украіны .
Кіраўнік дзяржавы на тыдні зацвердзіў план падрыхтоўкі праектаў заканадаўчых актаў на 2026 год. У яго ўключаны 33 законапраекты.
Падпісаны ўказ аб прыёме ў беларускае грамадзянства 224 замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, у тым ліку 16 непаўналетніх. Новымі грамадзянамі Беларусі сталі выхадцы з 17 дзяржаў.
З прафесійным святам Аляксандр Лукашэнка павіншаваў ракетчыкаў і артылерыстаў, падзякаваўшы за вернасць прафесіі і воінскаму абавязку.
Замежныя віншаванні з розных нагодаў былі накіраваны ў Алжыр , Латвію , Манака , Егіпет , Аман , Ліван , Венесуэлу .
Аляксандр Лукашэнка павіншаваў Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі Кірыла з днём нараджэння, адзначыўшы яго нястомныя пастырскія працы і клопат аб умацаванні ў сэрцах людзей ідэалаў міру, кахання, дабра і справядлівасці.
ЭКАНОМІКА – ПЫТАННЕ №1. Чаму Прэзідэнт гаворыць, што беларусаў не трэба агітаваць за Расію
Аляксандр Лукашэнка ў пачатку тыдня сустрэўся з губернатарам Растоўскай вобласці Расіі Юрыем Слюсарам.
Адразу трэба адзначыць, што размова выйшла значна шырэйшай па ахопу тым, чым гэта звычайна адбываецца з кіраўнікамі расейскіх рэгіёнаў. Збольшага прычынай таму стала багаты паслужны спіс госця, які да губернатарскай пасады працяглы час працаваў на адказных пасадах у Міністэрстве прамысловасці і гандлю РФ, а затым узначальваў Аб’яднаную авіябудаўнічую карпарацыю. Менавіта ў гэтай якасці ён сустракаў Аляксандра Лукашэнку падчас візіту Прэзідэнта ў Іркуцкую вобласць у чэрвені 2024 года і наведвання авіяцыйнага завода.
Памятае аб той размове і кіраўнік дзяржавы. «Вы тады ўзнялі вельмі важную тэму, звязаную з прамысловасцю, машынабудаваннем. Вы крылатую фразу сказалі: «Калі няма станкоў, дык пра якое машынабудаванне, самалётабудаванне можна казаць?» – нагадаў Аляксандр Лукашэнка, адзначыўшы, што абсалютна згодны з такім пунктам гледжання. Гэты напрамак неабходна развіваць, упэўнены Прэзідэнт, і Беларусь да гэтага гатова.
Яшчэ адзін напрамак сумеснай дзейнасці, які абазначыў Аляксандр Лукашэнка, — прамысловы блок, які ўключае і сумесныя праекты, і пастаўкі прадукцыі. Супрацоўніцтва ў гэтай галіне ўяўляе ўзаемную цікавасць, асабліва з улікам геаграфічнага становішча Растоўскай вобласці і блізкасці новых рэгіёнаў Расіі, якія ў далейшым спатрэбіцца аднаўляць.
“Мы прынялі адназначнае рашэнне, што мы там павінны прысутнічаць, усёй сваёй прадукцыяй, у якой вы і суседзі (найбліжэйшыя да Растоўскай вобласці рэгіёны. – Заўвага БЕЛТА) маюць патрэбу і маюць патрэбу”, – сказаў Прэзідэнт.
Дадатна Аляксандр Лукашэнка ацаніў і ход рэалізацыі сумесных праектаў, у тым ліку ў сферы самалётабудавання, энергетыкі, прамысловай кааперацыі. І такое цеснае супрацоўніцтва дае свае вынікі. Аналагічным чынам Беларусь гатова дзейнічаць і ў развіцці супрацоўніцтва ў аграпрамысловым сектары, тым больш што айчынныя прадукты харчавання ўжо маюць добрую рэпутацыю на расійскім рынку дзякуючы сваёй выдатнай якасці.
Дарэчы, ужо на днях у Растове-на-Доне адкрыюць мультыбрэндавы цэнтр беларускай тэхнікі, што яшчэ больш умацуе дзелавыя кантакты з гэтым расійскім рэгіёнам.
Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што для Беларусі, як краіны з экспартна-арыентаванай эканомікай, важнае значэнне маюць пастаўкі прадукцыі, перш за ўсё на традыцыйныя рынкі, да якіх адносіцца і расійскі. «Гэта пытанне нумар адзін – эканоміка. Яна ўсюды адыгрывае найважнейшую ролю, – заявіў кіраўнік дзяржавы. — Калі будзе ваша падтрымка, мы гатовы прадаставіць комплекс паслуг і тавараў, якія вельмі патрэбны будуць і вам, і вашым суседзям».
Прэзідэнт у сувязі з гэтым падкрэсліў важнасць захавання і развіцця ўзаемаадносін дзвюх краін, асабліва ў цяперашніх няпростых умовах: «Ціск звонку каласальны. Не называю адрасы, паролі, яўкі. Вы гэта добра ведаеце. Таму нам трэба ўтрымаць сваё. Беларусь і Расея былі разам і будуць. Ніхто не зможа разарваць нашае адзінства , як бы камусьці ні хацелася. Гэтага не дазволяць людзі, народы».
У аснове такога супрацоўніцтва – мноства фактараў, уключаючы культурную, гістарычную агульнасць, міжасобасныя кантакты, але перш за ўсё, на думку Прэзідэнта, павінна быць эканоміка. Гэта галоўнае, што павінна аб’ядноўваць дзве дзяржавы. «А не хадзіць тут з «Рассупрацоўніцтвам» і агітаваць за Расею. Ня трэба. Беларусаў за Расію агітаваць не трэба. Трэба эканамічна звязваць нашы дзяржавы і народы», – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
У ліку іншых тэм гаварылі аб турыстычным патэнцыяле і запатрабаванасці транспартных зносін не толькі паміж Мінскам і Масквой, але і па іншых маршрутах, якія звязваюць Беларусь з расійскімі рэгіёнамі.
Гаворачы аб актыўным развіцці беларуска-расійскага супрацоўніцтва, Прэзідэнт у якасці супрацьлегласці згадаў заходніх суседзяў Беларусі. «Літоўцы віскочуць, верашчаць зараз: адкрыйце мяжу. Мы яе не закрывалі. І мы ніколі дрэнна ні да палякаў, ні да літоўцаў, ні да латышоў не ставіліся. Гэта нашы суседзі, куды дзявацца? Так, яны сёння кіруюцца звонку, – заўважыў Аляксандр Лукашэнка. – Ведаеце, жыццё прымусіць… Прыйдуць да ўлады іншыя людзі, якія будуць бачыць інтарэсы ў Беларусі і Расіі, як гэта было раней. Навошта (было. – Заўвага БЕЛТА) губляць гэтыя рынкі, губляць такія добрыя адносіны?»
Прэзідэнт нагадаў, што на этапе будаўніцтва БелАЭС нават запрашаў на работу ў Беларусь спецыялістаў з Ігналінскай станцыі, якую літоўскія ўлады “загубілі пад выглядам зялёнай эканомікі”. «Яны думалі, мы без іх не абыдземся. Мы разам з расейцамі вырашылі гэтую праблему. На нашай станцыі тысячы тры працуе, і яшчэ тысяча патрэбна будзе для трэцяга энергаблока, – адзначыў кіраўнік дзяржавы. – Вырашылі, што трэці блок пабудуем і будзем весці дыялог па будаўніцтве другой атамнай станцыі. Калі мы пабудуем на паўднёвым усходзе Беларусі другую атамную станцыю… Можа, гэта трэба будзе і паўднёвым захадзе Расіі. Усякае можа быць».
У сваю чаргу Юрый Слюсар адзначыў, што для яго і членаў дэлегацыі Растоўскай вобласці вялікая радасць аказацца ў Беларусі. «Я ў новай якасці. Напэўна, у мяне першы такі міжнародны візіт», – сказаў ён.
Кіраўнік рэгіёну растлумачыў, што шмат бываў у Беларусі на ранейшых пасадах. Ён выказаў словы павагі і падзякі за той перыяд супрацоўніцтва з партнёрамі з Беларусі, у тым ліку па лініі прадпрыемстваў і міністэрстваў. “Заўсёды сапраўды высокая і вытворчая культура, і дысцыпліна, і адказнасць – тое, што адрознівала нашых беларускіх партнёраў”, – адзначыў губернатар.
РАЗВІЦЦЁ НА СТАГОДДЗЯ. Выкананне якога перадвыбарнага абяцання палешукам абмеркавалі на нарадзе ў Лукашэнкі
Развіццё раёнаў Прыпяцкага Палесся і рэалізацыя адпаведнай праграмы 18 лістапада сталі тэмамі нарады ў Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі.
Яшчэ год таму на свяце “Дажынкі-2024” у Мікашэвічах кіраўнік дзяржавы заявіў аб неабходнасці адрадзіць Палессе , зрабіўшы гэта на працягу наступнай пяцігодкі. Гэта не пачатак працы, а яе працяг – папярэдняя праграма была рэалізаваная ў 2010-2015 гадах і дала адчувальныя вынікі. І вось у студзені бягучага года была зацверджана праграма развіцця раёнаў Прыпяцкага Палесся на 2025-2030 гады. Новая праграма ахоплівае дзевяць раёнаў, дзе жывуць 350 тысяч чалавек.
Зусім нядаўна кіраўнік дзяржавы агледзеў усе раёны Палесся і атрымаў поўнае ўяўленне, як палешукі гаспадараць на зямлі. Як адзначыў на нарадзе Аляксандр Лукашэнка, зроблена шмат, але і работы чакае яшчэ мора. Курыруе работу па выкананні праграмы сенатар і ўпаўнаважаны прадстаўнік кіраўніка дзяржавы ў Брэсцкай вобласці Міхаіл Русы, якога Аляксандр Лукашэнка назваў сапраўдным палешуком.
Прэзідэнт арыентуе на гаспадарскі падыход, каб не распыляць сродкі. Выдзяляць грошы трэба перш за ўсё на тое, што здольна даць эканамічны эфект і садзейнічаць развіццю рэгіёну, паляпшэнню жыцця людзей. «Усё павінна быць дакладна пралічана, выверана і галоўнае – у перспектыве прыносіць эканамічную аддачу. Асабліва калі размова ідзе аб бюджэтных сродках. Лішніх грошай у краіне няма. Мерапрыемствы праграмы павінны быць канкрэтнымі, укладвацца ў просты алгарытм: мы павінны бачыць мэту, паставіць перад сабой пэўныя задачы і дзейнічаць на вынік, – сказаў Аляксандр Лукашэнка. – Патрэбныя канкрэтныя мерапрыемствы, прадпрыемствы, якія будуць спрыяць з’яўленню новых працоўных месцаў, развіццю Палесся на стагоддзі, назаўжды».
Міхаіл Русы запэўніў, што ўсе паказчыкі праграмы правераны і рэалістычныя. «Пад гэтымі лічбамі (паверце, я іх ужо пралічыў дзясяткі разоў) я гатовы закласці і галаву . Мы павінны атрымаць 1 млн. т малака ў гэтых 9 раёнах на 2030 год, 1 млн. т збожжа, забяспечыць даволі сур’ёзны прырост экспартнага патэнцыялу і выйсці на заработную плату пад Br3,3 тыс.», – сказаў ён.
Зрэшты, важны не толькі лічбы і планы, але і эканоміка. Вырабленую прадукцыю трэба рэнтабельна вырабіць і выгадна прадаць. Тады можна будзе казаць і аб заробках, і аб развіцці сацыяльнай сферы, і ў цэлым аб прывабнасці жыцця ў рэгіёнах, і на Палессі ў прыватнасці. Вось і Прэзідэнт на нарадзе арыентаваў адысці ад “залішняй савецкасці”, каб у выніку не атрымалася так, што грошы вылучылі пад нейкія задумкі і планы, а вынікаў у выніку не заўважылі.
Аляксандр Лукашэнка закрануў шэраг канкрэтных аспектаў у развіцці Палесся. Адзін з іх – прыродныя выклікі, якія патрабуюць комплексных, сістэмных рашэнняў і, магчыма, буйных інвестыцыйных праектаў.
Кіраўнік дзяржавы заклікаў не спасылацца на рэгулярныя засухі, а максімальна задзейнічаць існуючыя рэсурсы, галоўны з якіх – Прыпяць. Аб пашырэнні практыкі выкарыстання сістэм арашэння Аляксандр Лукашэнка перш ужо не раз згадваў і падчас працоўных паездак у рэгіёны.
Акрамя таго, кіраўніцтва Гомельскай вобласці прапаноўвала вярнуцца да тэмы Днепра-Бугскіх каналаў. Аляксандр Лукашэнка даручаў старшыні аблвыканкама Івану Крупко ўнесці прапанову. «Ён мне як занёс прапанову – у мяне ў вачах пацямнела. Таму што такіх вялікіх грошай у нас проста няма», – сказаў Прэзідэнт.
Тым не менш, кіраўнік дзяржавы не адкідае любы, нават самы дарагі праект. Усё можна разглядаць і браць у працу, але пры ўмове, калі гэта будзе перспектыўна і выгадна. “Калі трэба гэтым шляхам ісці і гэта акупіцца і прынясе вынік Гомельскай вобласці – перахрысцімся і пачнём рабіць”, – адзначыў Аляксандр Лукашэнка.
Кіраўнік дзяржавы таксама нагадаў і аб задачах па меліярацыі, якая ў цяперашніх умовах павінна быць арыентавана не толькі на асушванне, але і ў тым ліку на абвадненне тэрыторый.
Прэзідэнт арыентуе з улікам усіх гэтых фактараў выбудоўваць стратэгію і тактыку развіцця раёнаў, уключаных у праграму развіцця раёнаў Прыпяцкага Палесся, не забываючы ў той жа час пра добраўпарадкаванне тэрыторый, прылеглых да Прыпяці, захаванне экалогіі ракі і ўнікальнай прыроды.
Ён упэўнены, што калі рабіць па розуме, то і ўраджаі на палескіх пясчаных глебах можна збіраць нядрэнныя. Ды і аграрная сфера – гэта далёка не адзіны напрамак развіцця Палесся. «Прырода ўнікальная, своеасаблівая. У свеце нідзе прыроды такой няма», – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
У сувязі з гэтым Аляксандр Лукашэнка нагадаў аб турыстычным патэнцыяле рэгіёну, які наогул не раскрыты, – ад нацпарка да аграсядзіб. “А гэта добрыя грошы. Нам трэба самім гэтым займацца. І рабіць гэта трэба не тое што хутка, а імгненна», – сказаў ён.
Хто не засвоіць – ПРАЦАВАЦЬ НЕ БУДЗЕ. Якія кадравыя рашэнні прыняў Прэзідэнт і што сказаў у наказ
Кіраўнік дзяржавы 20 лістапада разгледзеў кадравыя пытанні . Як звычайна, працэдура прызначэнняў – гэта не проста сумоўе або фармальнае падпісанне неабходных дакументаў, а паўнавартасная пастаноўка задач. Прычым часта гэта задачы ў маштабах краіны, а не проста ў дачыненні да той ці іншай пасады.
У кадравы дзень абнавілася кіраўніцтва ДКНТ , МАРГ , дзвюх ВНУ ў Мінску і Магілёве, Мінскага трактарнага завода, шасці раёнаў краіны. Новыя прызначэнні атрымалі і беларускія дыпламаты .
«У мяне з вамі сёння кароткая, мужчынская размова, – папярэдзіў Прэзідэнт. – Прыйшоў час канкрэтных спраў».
Дзейнічаць, паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, трэба па прынцыпу “прыйшлі, убачылі, далі вынік”. Тады можна весці гаворку і аб заслужанай узнагародзе. «Дастань і пакладзі (гэта значыць дай вынік. — Заўвага БЕЛТА) — атрымай столькі, колькі захочаш. Але калі няма чаго дастаць, няма пра што і размаўляць, – вобразна растлумачыў кіраўнік дзяржавы. – Я вельмі хацеў бы, каб у вас быў вынік. Ва ўсіх. І ў навукоўцаў, і ў вытворцаў. А лепш – разам ».
Важна адзначыць, што кадравая работа ў гэты ж дзень стала адной з тэм даклада кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Дзмітрыя Крутога. Аляксандр Лукашэнка гаварыў аб неабходнасці арганізацыі кантролю за сітуацыяй у сельскай гаспадарцы, папярэдзіўшы літаральна аб “жорсткім” попыце, і ў сувязі з гэтым даручыў узмацніць кадравую работу па лініі Адміністрацыі Прэзідэнта.
«Ніякага валюнтарызму не павінна быць. Адсябяціны не павінна быць ні ад памочніка (Прэзідэнта. — Заўвага БЕЛТА), ні ад кіраўніка Адміністрацыі, ні ад іншых асоб. Трэба раіцца, перш чым прапанаваць на прызначэнне тых ці іншых людзей. Тады не будзем тасаваць гэтую калоду кожны год ці праз два-тры гады. Кіраўнік – гэта стабільнасць, таму трэба падбіраць кадры. Гэта вельмі важнае пытанне», – падкрэсліў беларускі лідэр.
Аб “камітэце дзяржкантролю” ў навуцы
У дачыненні да прапанаванай кандыдатуры для назначэння новым кіраўніком Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Аляксандр Лукашэнка адразу абазначыў некаторую насцярожанасць. Раней Дзяніс Каржыцкі ў гэтым жа ведамстве займаў пасаду першага намесніка. “Мы прыйшлі да высновы, што цяперашні кіраўнік не спраўляецца, яго трэба замяніць. А першы намеснік, ён што, да таго, што адбываецца ў ДКНТ, не мае дачынення? – паставіў пытанне кіраўнік дзяржавы. — Вы маеце прамое дачыненне да тых правалаў і вялікіх перамог, якія сёння ў ДКНТ. Я прашу гэта мець на ўвазе. І ніякіх разваг, што там быў кіраўнік, а я вось на другіх ролях, таму не граў ніякай ролі, быць не можа».
І гэта сур’ёзны ўрок для маладога кіраўніка, якому ў выніку было вырашана даць шанц праявіць сябе. «Не справіцеся – нідзе не ўладкуецеся ў краіне і за мяжой. Вось адзінае, што я вам скажу», – папярэдзіў Прэзідэнт.
Назначэнне адбылося напярэдадні вялікай размовы з вучонымі, якую Аляксандр Лукашэнка правёў у пятніцу. Але Дзянісу Каржыцкаму ён агучыў, бадай, галоўнае патрабаванне. Гэта датычыцца размоў аб статусе работнікаў навуковай сферы. “Навуковец павінен рабіць сябе сам”, – перакананы беларускі лідэр.
У тым, што датычыцца агульнай каардынацыі навуковай дзейнасці ў краіне, усе рашэнні прыняты, сістэма створана, гэтыя функцыі ўскладзены перш за ўсё на ДКНТ, які можна назваць своеасаблівым камітэтам дзяржкантролю ў навуцы. “Ажыццяўляйце кантроль, арганізацыю, кіруйце і давайце вынік”, – паставіў задачы Аляксандр Лукашэнка.
Ён таксама заклікаў арганізацыі вытворчай сферы працаваць у цеснай сувязі з навукоўцамі: «Ідзіце да навукоўцаў. Без навукі вы не будзеце рухацца. Стаўце перад імі задачы, заказвайце свае распрацоўкі, фармуйце праграмы — і пытацца будзем з навукоўцаў».
Аб рабоце мары і патрабаваннях да кіраўніцтва ВНУ
Звяртаючыся да новых кіраўнікоў ВНУ Сяргея Каспяровіча і Юрыя Машына, Прэзідэнт арыентаваў іх перш за ўсё на дасягненне канкрэтных вынікаў. Яны ўзначалілі, адпаведна, Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт і Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А.А.Куляшова.
«Рэктар – гэта найвялікшая пасада. Марыць толькі можна аб такой рабоце. Усё ў цябе пад рукамі: працуеш з моладдзю, разумныя, пісьменныя падпарадкаваныя. Патрэбны вынік», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Разам з тым Прэзідэнт крытычна адазваўся аб паводзінах асобных кіраўнікоў ВНУ: «Некаторых панесла. Асабліва маладых рэктараў. Яны ўжо дастукаліся да антыдзяржаўнай палітыкі. Яны сталі “царкамі” там, ва ўніверсітэце. Уратуй вас Гасподзь ад гэтага галавакружэння ад поспехаў. Павінна быць пэўная палітыка. Працуйце сумленна, акуратна».
Яшчэ адно патрабаванне, ужо на адрас усіх кіраўнікоў ВНУ, датычылася забеспячэння пераемнасці, выхавання новага пакалення выкладчыкаў. “У вас павінны быць нармальныя паслядоўнікі, у вас павінны быць вучні”, – падкрэсліў Прэзідэнт. – Нікому спуску быць не павінна. Прыйшоў з жоўтымі канспектамі на лекцыю выкладчык – трэба яго адправіць на іншую працу. Лепш на іншую працу, чым ён будзе губіць гэтыя маладыя лёсы, якія ў вас там тысячамі».
Аб задачы зрабіць супертрактар і прадаваць па ўсім свеце У размове з новым кіраўніком МТЗ Тарасам Мурогам кіраўнік дзяржавы жорстка абазначыў пастаўленыя перад ім задачы і папярэдзіў, што часу на разварушванне няма. Аляксандр Лукашэнка заклікаў не спасылацца ў будучыні на нейкія “аб’ектыўныя цяжкасці” або санкцыі, а шукаць унутраныя рэзервы і новыя магчымасці для развіцця.
«У нашых трактарах мае патрэбу ўвесь свет. Прадавайце. Калі чагосьці не атрымліваецца ў нейкі перыяд часу, займіцеся якасцю. Вырабіце супертрактар, які лепшы ў свеце , і ледзь даражэй яго прадасце. Я, напрыклад, бачу выхад з існуючага становішча менавіта ў гэтым, – заявіў Прэзідэнт. – Не павінна быць дрэнна на МТЗ. Гэта брэнд нашай краіны».
Аляксандр Лукашэнка нагадаў аб даручэнні , каб да ўсіх, уключаючы чыноўнікаў высокага рангу, былі даведзены экспартныя заданні, і па гэтай рабоце будзе ў тым ліку ацэньвацца эфект ад замежных камандзіровак.
Аб элементарных патрабаваннях да кіраўніцтва раёнаў Узгадняючы прызначэнне новых старшыняў райвыканкамаў, Прэзідэнт даў ім шэраг наказаў і даручэнняў. «Галоўнае, мужыкі, хачу сказаць, каб вы засвоілі тое, пра што мы размаўлялі ў Віцебску ( нарада 24 кастрычніка аб мерах па забеспячэнні ўстойлівага развіцця Віцебскай вобласці і сітуацыі з склонам буйной рагатай жывёлы. — Заўвага БЕЛТА). Той, хто не засвоіць, працаваць не будзе. Гэта элементарнае, пра што мы там вялі размову. І я ў вас нічога не прашу, як выканаць на гэтым этапе элементарнае правіла і патрабаванне», – сказаў кіраўнік дзяржавы.
Новыя кіраўнікі ў шасці раёнах: Ушацкім, Шумілінскім, Валожынскім, Краснапольскім, Асіповіцкім і Хоцімскім. Раёны ў асноўным аграрныя, а таму і даручэнні ад Прэзідэнта ў асноўным датычыліся гэтай менавіта сферы АПК.
«Мая вам парада: і дзень, і ноч, пакуль вы не падтрасіце свае калектывы ў раёнах, трэба бываць на прадпрыемствах, на фермах, малочнатаварных комплексах, на іншых комплексах, калі яны ў вас ёсць, прамысловых прадпрыемствах. Стратэгія вызначана – трэба аднавіць тое, што было, пачынаючы з раённых цэнтраў», – арыентуе беларускі лідэр.
Кіраўнік дзяржавы заявіў аб неабходнасці больш увагі ўдзяляць жывёлагадоўлі, асабліва з улікам наступнага адказнага зімовага перыяду: «Пачынайце мэтанакіравана працаваць над узнаўленнем статка. Каб у вас не было кароў, якія літр-два даюць малака. Гэта жах. Трэба ў кожнай гаспадарцы мець адпаведнае ядро. Вы гэта лепш за мяне ведаеце. І ад гэтага ядра мы павінны атрымліваць лепшых цялят, цялушак і кароў, якія будуць даваць хаця б 15-20 літраў».
Яшчэ адна задача для ўлады на месцах – гэта аднаўленне эфектыўнай работы раённых арганізацый, такіх як будаўнічая ПМК, “Сельгастэхніка” і іншыя. Гэтыя арганізацыі вельмі важныя і для абслугоўвання тэхнікі, і для падрыхтоўкі кадраў у тым ліку.
“Зіма ў нас заўсёды ў савецкія часы была часам вучобы. Вучыце механізатараў працаваць на тэхніцы. Прытым гэта датычыцца ўсіх элементаў. І ведаеце, дзе мы вучыліся? У “Сельгастэхніцы”, – сказаў Прэзідэнт.
Аляксандр Лукашэнка параіў новым кіраўнікам сабрацца ў раёнах разам з кіраўнікамі сельгаспрадпрыемстваў і дамовіцца па-мужчынску, як працаваць далей. «Хлопцы, патрэбен вынік. Час такі, што без выніку нікуды. Няма выніку – няма працы. Ніякая філасофія тут не падыдзе. Ніякія размовы і развагі. Толькі вынік. Для ўсіх. Ну а для вас найперш. Уся ваша праца ў выніку. Ёсць вынік – ёсць толк», – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
Нагадаў Аляксандр Лукашэнка і аб сацыяльнай сферы, асабліва ў вёсцы: «Гэта ваша справа. Але не павінна быць бяздумна: закрылі школу, закрылі ФАП, нейкую ўчастковую лякарню і стварылі праблему. Ну вы пагаворыце з людзьмі. Можа, вам гэта і не дорага — пакінуць нейкі там пункт і фельчара хаця б, які паразмаўляе з гэтым чалавекам і, як кажуць, таблетку нейкую дасць».
У цэлым кіраўнік дзяржавы арыентуе старшынь райвыканкамаў быць паўнацэннымі кіраўнікамі на месцах, прымаць неабходныя рашэнні і несці за іх адказнасць.
«Глядзіце, мужыкі, усё замкнута на вас. Вы там – як брамнік у браме . Там ужо за спіной нікога ў вас няма. Вы – крайнія. І попыт будзе ў вас за гэта. Вы там начальнікі, вы кіраўнікі. У вас усё ў руках. Рабіце, нясіце адказнасць, давайце вынік, – даваў наказ беларускі лідэр. – За свае рашэнні вы будзеце несці адказнасць. Не вырашылі – вы таксама за гэта адказваеце ».
Асабліва Аляксандр Лукашэнка перасцярог усіх ад спроб нажыцца несумленным шляхам, у тым ліку пад прыкрыццём пасрэдніцтва. «Мы ліквідуем усялякае пасярэдніцтва. І займацца пасярэдніцтвам будзе катастрофай. Бо перасаджвалі палову кіраўнікоў: як пасярэднік, так хабары. Вось апошняе данясенне прачытаў. Жудасна чытаць», – адзначыў Прэзідэнт.
Да чаго можа прывесці паражэнне гэтай “заразай”, кіраўнік дзяржавы чарговы раз нагадаў на прыкладзе суседняй Украіны.
ПЕРАДНАГОДНІ МАРАФОН. Што Лукашэнка расказаў аб сваім напружаным графіку на канец года
Кіраўнік дзяржавы на тыдні прыняў з дакладам кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Дзмітрыя Крутога.
Адной тэм стаў графік працы і замежных камандзіровак Аляксандра Лукашэнкі. Прэзідэнт чакае вялікая камандзіроўка па паўднёвых краінах. Сярод іх М’янма, Аман, Алжыр.
Акрамя таго, у канцы лістапада ў Кыргызстане пройдзе саміт АДКБ, у якім плануе ўзяць удзел і кіраўнік беларускай дзяржавы. А на канец года ў Санкт-Пецярбургу запланавана традыцыйная сустрэча лідэраў краін – удзельніц Садружнасці Незалежных Дзяржаў.
«Канец года будзе вельмі складаны і цяжкі. Хутчэй за ўсё, яшчэ ў снежні ў нас перамовы з нашымі амерыканскімі партнёрамі, прынамсі мы на гэта арыентуемся. Таму графік работы каб быў дакладна вывераны, (каб. – Заўвага БЕЛТА) я разумеў, дзе я патрэбны, дзе не патрэбны і што мы там можам зрабіць”, – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Нагадаем таксама, што 18-19 снежня трэба будзе правесці другое пасяджэнне VII Усебеларускага народнага сходу, на якім будуць разгледжаны ключавыя пытанні развіцця краіны на будучую пяцігодку.
ЧАС КАНКРЭТНЫХ СПРАЎ. Як Прэзідэнт прапанаваў вучоным узнімаць іх статус
Аляксандр Лукашэнка 21 лістапада правёў нараду па пытаннях развіцця навуковай сферы і дзейнасці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Мерапрыемства, на якое былі запрошаны больш за 250 чалавек, рыхтавалася даўно. Аб неабходнасці правесці такую сустрэчу Прэзідэнт заяўляў 5 жніўня ў час нарады з рабочай групай па аналізе дзейнасці Нацыянальнай акадэміі навук. Ставілася задача абмеркаваць праблемы развіцця і будучыню айчыннай навукі.
Мінулую сустрэчу не варта блытаць са з’ездам вучоных. Гэта мерапрыемства таксама ў планах, але да яго, расказаў кіраўнік дзяржавы, было вырашана прыйсці ўжо ў поўным узбраенні – гэта значыць вырашыць асноўныя праблемныя пытанні, якія тармозяць дзейнасць Акадэміі навук і навуковай сферы ў цэлым.
Пакуль жа пытанні развіцця галіны абмеркавалі ў фармаце шырокай сустрэчы – прамой, адкрытай і месцамі жорсткай размовы. Гэтую “калею” кіраўнік дзяржавы задаў з першых хвілін мерапрыемства.
«Вы ж хочаце жыць у суверэннай, незалежнай краіне. А без гэтага краіны не можа быць! Без навукі не можа быць краіны. І сёння такі момант, калі навука архіважная. Вы да гэтага гатовы? Калі гатовы, давайце без амбіцый і пантоў пачынаць працаваць! – сказаў кіраўнік дзяржавы. – Грамадства прыйшло да такога стану, што без навукі далей развіцця не будзе. Мы адстанем, спынімся, упадзем, а ідучыя за намі нас затопчуць».
Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што цяпер важная не толькі стратэгія, якая ў цэлым вызначана і зразумела, але і тактыка: “Час канкрэтных спраў. Таму што час абраў нас. І за нас ніхто гэта не зробіць. Мы не можам гэтую «спадчыну» пакінуць нашым дзецям».
Напярэдадні нарады Прэзідэнту перадалі некалькі аналітычных запісак. І ўсюды гаварылася аб неабходнасці павышэння статусу вучонага. Аляксандр Лукашэнка ў сувязі з гэтым абазначыў сваю прынцыповую пазіцыю па гэтым пытанні: “Вы ад мяне хочаце, каб я ваш статус павысіў?” Вы задумайцеся, як я, над гэтым. Я вось тыдзень думаю, як мне ваш статус павысіць. Ніхто, акрамя самога вучонага, статус павысіць не можа. Гэта павінны зрабіць вы. Статус – не заробак і грошы. Гэта ваш узровень як навукоўца . Таму статус вучонага шукайце ў сабе».
Кіраўнік дзяржавы задаў прамое пытанне: дзе той вучоны, імя якога грыміць хай не на ўвесь свет і нават не на постсавецкую прастору, але хаця б на Беларусь?
На нарадзе прагучаў цэлы шэраг прыкладаў, калі абяцанае вучонымі не выконваецца зусім або распрацоўкі не дацягваюць да лепшых замежных аналагаў. Узяць хаця б айчынны электрамабіль – гэтай тэмай займаліся гадамі, а вынікаў па факце няма. Прычым Аляксандр Лукашэнка не патрабуе ад вучоных нейкіх касмічных тэхналогій (хоць і гэта ў Беларусі могуць), а хаця б зямныя рэчы, запатрабаваныя ў сучаснай сельскай гаспадарцы. Такія, як прэс-падборшчык ці робат для даення. Але зрабіць на ўзроўні, а то і лепшым за замежныя ўзоры.
“Вось вам і статус, і зарплата, і грошы, калі хочаце шчырай размовы з майго боку”, – сказаў Прэзідэнт. – Шлях доўгі ад ідэі і ўвасабленні гэтага прэса на поле. Я разумею гэта. Вынайдзеце схему, дзе мы вас праавансуем, пакуль вы не створыце канчатковы прадукт – гэты прэс, даільную ўстаноўку ці яшчэ нешта ».
«Устаньце і скажаце: каму мы не заплацілі за вялікія адкрыцці? Калі такія людзі ёсць, неадкладна разгледзім вашыя заявы і прымем адпаведнае рашэнне», – заявіў кіраўнік дзяржавы.
Разважаючы аб статусе вучонага, Аляксандр Лукашэнка правёў паралелі з аналагічным пытаннем адносна міліцыі і ваенных. У складаны перыяд 2020 года сваімі дзеяннямі самі пазначылі свой статус, устаўшы на абарону краіны і грамадства: «Яны тым самым узнялі свой статус на найвышэйшы ўзровень. Можа, той час не прыйшоў, можа, «2020 год» для навукоўцаў не надышоў, калі вы статус свой падымеце».
На нарадзе старшыня Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Уладзімір Каранік унёс шэраг прапаноў па ўдасканаленні навуковай дзейнасці. Аляксандр Лукашэнка даручыў прэм’ер-міністру разгледзець адпаведныя пытанні ва ўрадзе з прыцягненнем пры неабходнасці іншых адказных. « Па ўсіх пытаннях прыняць рашэнні. Па ўсіх! Да 1 студзеня мне далажыць для таго, каб я гэта фармалізаваў, – даручыў ён. – За мной затрымкі не будзе. Абяцаю, што на працягу сутак усе ўнесеныя вамі дакументы і ўрадам будуць падпісаны Прэзідэнтам. Трэба, каб з 1 студзеня мы пачалі працаваць».
На нарадзе таксама выступілі кіраўнікі Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Дзяніс Каржыцкі, Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Аляксандр Гучок, старшыня Брэсцкага аблвыканкама Пётр Пархомчык, які раней узначальваў беларускую прамысловасць, прадстаўнікі акадэмічнай, вузаўскай і галіновай навукі.
Аляксандр Лукашэнка арыентаваў Вышэйшую атэстацыйную камісію не зніжаць ціск у забеспячэнні якасці навуковых дысертацый , каб вучоныя сапраўды былі сапраўднымі. Няхай, напрыклад, будзе менш дактароў навук, але за кожным з іх павінна стаяць школа. « Краіне патрэбны добрыя навукоўцы! Не павінна быць пасрэднасцяў», – заявіў беларускі лідэр.
Прэзідэнт арыентуе, каб тэмы ўсіх навуковых прац адпавядалі часу і актуальным патрэбам эканомікі і сацыяльнай сферы. Але ў некаторых пакуль цяжка нават зразумець істу. Аляксандр Лукашэнка прывёў прыклад адной з такіх тэм для навуковых даследаванняў – “Метад педагагічнага маўчання як сродак развіцця пазнавальнай самастойнасці замежных студэнтаў”. Увогуле, вялікае пытанне, што гэта, і навошта гэта трэба…
У якасці аднаго з рашэнняў акрэсленай праблемы Прэзідэнт прапанаваў падумаць над тым, каб тэмы дысертацый узгадняў галіновы міністр.
Шмат гаварылі аб інавацыйным развіцці. Прэзідэнт у гэтым плане нагадаў, што ў Беларусі ёсць розныя кампетэнцыі, але нельга стаяць на месцы. « Трэба паглыбляць свае вытворчыя школы . Займіцеся якасцю, стварыце супертрактар з трактара, які ў нас ёсць», – растлумачыў ён задачу на канкрэтным прыкладзе.
У завяршэнне праведзенай дыскусіі Аляксандр Лукашэнка падвёў вынікі і паставіў перад навуковай сферай і адказнымі за яе развіццё шэраг задач.
Акадэміі навук Прэзідэнт паставіў задачу сканцэнтраваць намаганні на вырашэнні праблем рэальнага сектара эканомікі. “Гэта закон, які павінен жалезна выконвацца”, – падкрэсліў ён.
Трэба ўзмацніць узаемадзеянне з галінамі і буйнымі прадпрыемствамі, вырашыць праблему тэматычнага дубліравання і драбнатэмнасці ў навукова-тэхнічных праграмах: «Можа быць, прагучыць груба, дзяржпраграмы — гэта не кармушка ! Галоўная задача, перш за ўсё для ДКНТ, – спыніце выконваць незапатрабаваныя даследаванні і ствараць бесперспектыўную прадукцыю! Як я ўжо заяўляў, плаціць будзем за вынік!»
Ён даручыў зрушыць прыярытэт на тэхналогіі, якія працуюць на ўсю эканоміку, на так званыя скразныя тэхналогіі. Аляксандр Лукашэнка прапанаваў прапрацаваць механізм, калі вучоны-распрацоўшчык бярэ на сябе камерцыялізацыю вынікаў навукова-даследчых работ, а потым з прыбытку выплачвае дзяржаве ўсе зрасходаваныя бюджэтныя сродкі або іх частку.
Прэзідэнт таксама ставіць задачу больш шырока выкарыстоўваць патэнцыял тэхнапаркаў, дзе калектывы вучоных сумесна з канструктарамі і інжынерамі змогуць атрымаць практычную карысць з уласных распрацовак. Зараз у Беларусі каля 15 тэхнапаркаў.
Абазначаны шэраг задач для Нацыянальнай акадэміі навук, якія Аляксандр Лукашэнка патрабуе пачынаць вырашаць без разварушвання і махрыстай бюракратыі .
Першае і самае важнае – хуткі трансфер тэхналогій у рэальны сектар.
Другое – правядзенне галіновых дзён навуковых інавацый для прадстаўнікоў прамысловасці, вёскі, будаўніцтва, сферы паслуг. Гэта дазволіць павысіць пазнавальнасць.
Трэцяя задача ад Прэзідэнта датычыцца фінансавання распрацовак. «Шмат гадоў ідзе балбатня пра так званае венчурнае фінансаванне, якое нібыта ў нашай краіне ўвогуле не развіваецца. Растлумачу папросту: гэта прамыя бюджэтныя грошы на распрацоўку (стартап), якая, магчыма, і не будзе паспяховай, – адзначыў ён. – Раз ужо зараз сабраліся і павышаем ролю Акадэміі навук, гатовы разгледзець прапанову аб кансалідацыі ўсіх венчурных рэсурсаў пад дахам Акадэміі навук. Падумайце, трэба ці не трэба, і занясіце прапановы».
Аляксандр Лукашэнка таксама агучыў установачныя задачы ключавым ігракам.
Першай Прэзідэнт абазначыў тэму ўдасканалення механізмаў фінансавання навукі. Трэба павышаць навукаёмістасць ВУП за кошт розных крыніц і імкнуцца да таго, каб выдаткі на навуку складалі больш за 1%, а лепш – 2% ад ВУП.
Па-другое, па-ранейшаму існуе сітуацыя, калі навуковыя даследаванні выконваюцца па прынцыпе “робім, што можам, а не тое, што трэба”. Каб змяніць гэту сітуацыю, Аляксандр Лукашэнка даручыў кожнаму міністэрству штогод фарміраваць “задачнік распрацовак” для сваёй сферы і перадаваць яго прадстаўнікам акадэмічнай, вузаўскай і галіновай навукі. Кіраўніку НАН даручана адбудаваць гэтыя працэсы за першае паўгоддзе 2026 года.
Трэцяя задача датычыцца кадравых пытанняў. «Неабходна выпрацаваць пакет сістэмных мераў для вырашэння праблемы старэння і вымывання навуковых кадраў. Калі я кажу “старэнне”, я не маю на ўвазе ўзрост. Справа не ва ўзросце», – адзначыў Аляксандр Лукашэнка.
Аляксандр Лукашэнка патрабуе свежым поглядам звонку паглядзець на кіраўнічую вертыкаль у навуковай сферы: Акадэмію навук, ДКНТ, ВАК і іншыя дзяржорганы. Неабходна прыцягваць спецыялістаў-практыкаў з канкрэтных вытворчых сфер.
«Навукоўцу трэба дапамагаць, я не спрачаюся. Адкрыцці і вынаходкі не з’яўляюцца ў раптоўна ці ў адзін месяц. Трэба падумаць, як мы будзем авансаваць, падтрымліваць. Але толькі па тых праграмах, па якіх ДКНТ з вамі вызначыцца, і яны нам патрэбны будуць, – адзначыў Прэзідэнт. – За ўсё, што нам сёння трэба, трэба плаціць. Для гэтага гроша ёсць заўсёды. Проста мы, беларускія людзі, не абвыклі раскідвацца грашыма. Верталётных грошай няма».
Ураду сумесна з НАН Беларусі даручана пастаянна адсочваць узровень зарплат у навуцы і адукацыі і не дапускаць дыспарытэту.
Рэзюмуючы, Аляксандр Лукашэнка яшчэ раз сказаў аб галоўным: «Патрабаванні да навукі будзем толькі ўзмацняць, а за вынікі дастойна плаціць. Я хачу, каб вы разумелі мае падыходы. Яны зямныя: дай тавар – атрымай грошы. Аванс? Калі заслугоўваеш даверу – дамо аванс, і немалы. Гарантыі павінны быць. Нам трэба сур’ёзна ўзварушыцца, паглядзець, што адбываецца вакол, і падумаць, ці хочам мы апынуцца там, куды нас спрабуюць зацягнуць асобныя лялькаводы сусветнай палітыкі. Ці мы хочам мірна працаваць і годна жыць?.. Калі так, тады трэба па-сапраўднаму працаваць!»
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што ў свеце заканчваецца праславутая эпоха канцэптаў адкрытых інавацый, інавацыйных саюзаў і іншых прыгожых пасылаў аб сусветнай прыналежнасці навуковых адкрыццяў. Яна змянілася трэндам на адасабленне, закрыццё граніц для высокіх тэхналогій. Таму беларускае грамадства чакае ад вучоных новых прарыўных ідэй, утрымання лідзіруючых пазіцый у традыцыйных напрамках навуковай спецыялізацыі, пашырэння кампетэнцый у сусветных вектарах навукова-тэхнічнага прагрэсу, якія фарміруюцца.
Купіць білет онлайн