Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка прадоўжыў практыку размовы са студэнтамі ў фармаце “Адкрытага мікрафона”. У пачатку навучальнага года ён пабываў у Віцебску , дзе сустрэўся са студэнтамі з гэтага рэгіёну. Цяпер надышла чарга гуманітарыяў – Прэзідэнт наведаў Мінскі дзяржаўны лінгвістычны ўніверсітэт, куды таксама запрасілі студэнтаў БДУ, БДЭУ, Акадэміі кіравання і «МІПСА» У матэрыяле БЕЛТА галоўныя тэмы сустрэчы: аб якасці айчыннай адукацыі; рашэннях; інфармацыйным суверэнітэце і чацвёртай уладзе;
Прыехаўшы ў ВНУ, Аляксандр Лукашэнка адразу расставіў галоўныя акцэнты. З аднаго боку, дзяржава траціць немалыя сродкі на сферу адукацыі ў цэлым і вышэйшую школу ў прыватнасці. Таму ўсё павінна быць аптымальна, у тым ліку тэрміны навучання. Ды і вялікае пытанне, наколькі глыбокіх ведаў, напрыклад, па гісторыі варта патрабаваць ад будучага лекара, а ад гісторыка – у галіне вышэйшай матэматыкі.
З іншага боку, у ВНУ ніхто нікога не павінен угаворваць вучыцца. Гэта выключна справа саміх студэнтаў і ўзроўню іх персанальнай матывацыі.
«Надышоў час, каб чалавек думаў аб сваёй адукацыі, здароўі і іншым, спорце сам. Хочаш – калі ласка, мы табе адчыняем дзверы. А проста сядзець тут, пакутаваць, з цябе выкладчыкі нешта спрабуюць выцягнуць, а ты не хочаш… Напэўна, гэты час ужо сышоў, – падкрэсліў беларускі лідэр. – Галоўнае, каб сам працаваў. Штодня. Я намякаю на тое, што трэба істотна мяняць формы навучання. Не тое што лекцыю прачыталі — вось вам тэкст, як у нас некалі было, ідзі, дома перавядзеш, прыйдзеш, дакладзеш ці ў кабінеце са слухаўкамі пасядзіш. Гэта добра. Але гэта спачатку. А далей трэба паглыбляцца, каб мову ведаць».
І не толькі мова. Сучаснае жыццё часам патрабуе ад спецыялістаў, здавалася б, гуманітарных ВНУ нядрэнна разбірацца і ў іншых сферах. тэхналогій». Гэта важна з улікам развіцця магчымасцяў штучнага інтэлекту.
Не адмаўляючы запатрабаванасці гэтага напрамку, Прэзідэнт звярнуў увагу на такі аспект, што цяпер кожная ВНУ “хоча забраць пад сябе ўсё”. У гэтым плане нельга перабіраць. «Хочаш быць айцішнікам, напэўна, гэта не лінгвістычны ўніверсітэт. Але асновы карыстання камп’ютарам павінны быць ва ўсіх. Жыццё такое сёння – камп’ютар, тэлефон і іншае», – лічыць Аляксандр Лукашэнка.
Усе гэтыя пытанні і не толькі сталі прадметам абмеркавання ўжо са студэнцкай аўдыторыяй. Кіраўнік дзяржавы назваў гэтае мерапрыемства размовай з калегамі, таму што і сам па першай адукацыі гуманітарый. Гэта сапраўды была гутарка на роўных – шчырая, адкрытая і з магчымасцю задаць абсалютна любое пытанне.
Аляксандр Лукашэнка заявіў аб гатоўнасці абмеркаваць пытанні геапалітыкі і глабальнай парадкі навін, тое, як маладыя людзі бачаць будучыню Беларусі ў свеце, які змяняецца. «І не забывайце, адна з тэм для нашай гутаркі (памагатыя мне яе не пазначалі, я вам яе пазначаю) — «перамены». Розныя. Вось гэта наша з вамі тэма ці тэмы, па якіх мы павінны сёння прайсціся і адкрыта пагаварыць. «Калі перамены, то якія?» – спытаў кіраўнік дзяржавы.
Забягаючы наперад, адзначым, што пра “перамены” студэнты так і не спыталі. “Буду лічыць, што мы ідзём правільным курсам”, – сказаў у канцы сустрэчы Аляксандр Лукашэнка.
Але напачатку сяброўскі тон гутарцы задаў першае пытанне ад рэктара МДЛУ Наталлі Лапцевай. «У мінулым годзе ўніверсітэт адзначыў 75-годдзе.
«Думаю, ён стане інязам, – нечакана заявіў Аляксандр Лукашэнка, што выклікала смех і ўхваляльныя апладысменты ў зале. – Але я не прадказальнік. Будзем з гэтага зыходзіць у нашай размове».
Як вядома, да 1993 года навучальная ўстанова называлася Мінскім дзяржаўным педагагічным інстытутам замежных моў. У народзе яго ведаюць як іняз.
«Як і меркаваў, у гэтым універсітэце і нашай зале ў тым ліку пануе асаблівая атмасфера – атмасфера міжкультурнага дыялогу. Так і павінна быць ва ўніверсітэце, дзе навучаецца вялікая колькасць замежнікаў. Мы гэтым ганарымся», – падкрэсліў Прэзідэнт.
Дарэчы, на ўваходзе ва ўніверсітэт кіраўніка дзяржавы віталі студэнты розных нацыянальнасцей і падарылі яму яго цытату аб моладзі, перакладзеную на 15 замежных моў, якія вывучаюць у ВНУ.
Пра беларускую адукацыю, якая не горшая за замежную
Не сакрэт, што некаторыя з грамадзян Беларусі імкнуцца атрымаць адукацыю за мяжой, нягледзячы на наяўнасць аналагічных магчымасцяў унутры краіны. Студэнты пацікавіліся меркаваннем Аляксандра Лукашэнкі наконт гэтага.
«Тое, што ў нас адукацыя не горшая, – гэта факт адназначны і ў доказах не мае патрэбы, – падкрэсліў беларускі лідэр. – У нас добрую адукацыю даюць. Але адукацыю мы даем нашым дзецям для нашай краіны».
«Не спяшайцеся. Хтосьці хоча паспрабаваць – паспрабуйце. Я не магу зачыніць дзверы для вас. Вы ўсё роўна працячэце праз мяжу і паспрабуеце там чужога хлеба. Але чужы хлеб заўсёды горкі. Гэта не я прыдумаў. Таму жывіце ў сябе, атрымлівайце тут адукацыю. Адукацыя нармальная, калі вы жадаеце вучыцца», – сказаў Прэзідэнт.
Аб дапамозе Божай для мэтанакіраваных і настойлівых
Кіраўнік дзяржавы на сустрэчы ў многім выступіў у ролі матыватара. Як гаворыцца, жыццё пражыць – не поле перайсці. І хто, як не Аляксандр Лукашэнка ведае, што на гэтым шляху можа быць шмат розных перашкод. Аб гэтым ён сумленна і адкрыта сказаў студэнтам, заклікаўшы іх верыць у свае сілы і заўсёды дзейнічаць удумліва: «Займайцеся, не спяшайцеся кудысьці. І будзьце гатовы, што ў вас адразу можа нічога не атрымацца. І хутчэй за ўсё не атрымаецца. Трэба цярпець. Гасподзь убачыць – дапаможа».
Самому Прэзідэнту па жыцці прыйшлося неаднаразова мяняць сферы дзейнасці, атрымліваць дадатковыя адукацыі. І кіраўнік дзяржавы арыентуе маладых людзей, каб яны імкнуліся свядома падыходзіць да выбару прафесіі. У гэтым плане важнае практыка-арыентаванае навучанне, каб ужо на першым-другім курсе, калі зразумеў, што гэта не тваё, можна было змяніць профіль.
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што, скончыўшы свае ВНУ, ён сфарміраваўся як спецыяліст, але не толькі дзякуючы выкладчыкам. “Я да гэтага імкнуўся. Чым бы я не займаўся, я імкнуўся быць найлепшым, моцным. І усё, што ад вас залежыць. Калі вы патрапілі не туды, пераарыентуйцеся барзджэй і пачынайце займацца сваёй справай, – даў параду кіраўнік дзяржавы. – Імкнецеся ў гэты час зрабіць максімум. Кожны можа шмат. А Гасподзь убачыць. Ён працягне руку таму, хто больш за ўсё жадае і можа. Вы можаце. Вы маладыя, таленавітыя. Дзейнічайце! У кожнае імгненне, у кожны момант трэба зрабіць сваю справу. Трэба ў свой час усё рабіць. Бо заўтра будзе не да гэтага».
Аб вялікіх магчымасцях у Беларусі і аб тым, што “забівае” за мяжой
Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што ў краіне для самарэалізацыі ёсць вялікія магчымасці. «Дзе нарадзіўся, там і спатрэбіўся. Гэта выпакутавана народам. Паглядзіце на гэта. Агітую вас за гэта. У краіне сёння вялікія магчымасці, – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы. — Не хочаш у краіне, працуй па спецыяльнасці, спалучаючы свае веды і адукацыю з дружалюбнымі краінамі».
У той жа час некаторыя грамадзяне Беларусі, так званыя прыхільнікі перамен, уцяклі за мяжу. Але зараз многія хочуць вярнуцца назад. «Я гэта ведаю, я ў гэта пагружаны, я быў вымушаны стварыць камісію – узначальвае генеральны пракурор. Усякае ж было. Нехта ачмурэў, адурэў. Кагосьці сагітавалі… Нават калі здзяйсняў злачынствы, ну адказвай па законе. Я не магу закрыць краіну для іх вяртання», – сказаў Прэзідэнт.
Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што ў некаторых краінах гэтыя людзі, якія з’ехалі, пастаянна адчуваюць сябе людзьмі другога гатунку: «Усё часцей і часцей, мяне інфармуюць пра гэта, прыходзяць на працу, нават у Польшчы. Ты хто? – З Беларусі. – Другога сорту, ты будзеш там посуд пакуль мыць. Яны пра гэта кажуць: “Ты – другога гатунку чалавек”.
У Беларусі ж у гэтым плане сітуацыя адваротная. «Не важна, якой ты нацыянальнасці, ты – родны. У нас так людзі выхаваны. Яны абагрэюць, накормяць і апошняе аддадуць для чужога чалавека», – заўважыў беларускі лідэр.
«Таму трэба ўсё паспрабаваць сваімі рукамі, але не раю спрабаваць так, каб ты не страціў. Не спяшаецеся. там будзеце ўвесь час другагатунковымі людзьмі. Некаторыя і нармальна ж зарабляюць, але іх забівае тое, што яны другога гатунку людзі, – падкрэсліў Прэзідэнт. – Думайце, хлопцы. Я ж прыйшоў вас агітаваць і гэтую прапаганду праштурхоўваць.
Аб дыктатуры і правадызме
Адна са студэнтак, якія вывучаюць кітайскую мову, запыталася ў яго меркаванні наконт выдання для студэнтаў-перакладчыкаў практычнага навучальнага дапаможніка, якое было б заснавана на тэкстах выступленняў самога Аляксандра Лукашэнкі — свайго роду навучальны цытатнік.
«Калі вы перакладзеце на кітайскую, я падтрымаю, вядома. Калі гэта патрэбна, мы гэта зробім. Гэта не праблема», – адказаў кіраўнік дзяржавы.
Разам з тым ён звярнуў увагу, што гэта не абавязкова павінны быць яго выступленні і цытаты. «Правадыра быць не павінна. Гэта тое, чаго я баюся ўсё сваё прэзідэнцкае жыццё. Ніякай дыктатуры ў краіне няма і быць ня можа. Бо для таго, каб быць дыктатарам, у цябе павінны быць рычагі дыктатуры. А якія ў мяне рычагі? Гэта амерыканцы прыдумалі: дыктатар, дыктатар! Як я магу Амерыкай дыктаваць? Сёння Трамп, Байдэн і іншыя не могуць дыктаваць, якія больш за 30% ВУП у свеце вырабляюць. А я чым магу дыктаваць? У нас што, наймацнейшая эканоміка? Не», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
“Ніякай дыктатуры няма, і мне гэта не патрэбна”, – яшчэ раз падкрэсліў беларускі лідэр.
У гэтым плане ён нагадаў аб сваім адназначным патрабаванні яшчэ з часоў пачатку прэзідэнцтва – не прыніжаць людзей творчых, інтэлігенцыю, каб ім не даводзілася «паўзуць і схіляцца» перад уладай. “Я быў дэпутатам Вярхоўнага Савету, я гэта ўсё бачыў. І калі стаў Прэзідэнтам, я сказаў: “Усё, скончылі ўсякае “лізанне” і іншае”, – сказаў кіраўнік дзяржавы.
Аб рызыках для краіны, калі заўсёды “гладзіць па воўне”
Звяртаючыся да Прэзідэнта, адзін з удзельнікаў мерапрыемства заўважыў, што дзяржаўная служба, асабліва на пасадзе кіраўніка, часта звязана з прыняццем непапулярных рашэнняў, якія выклікаюць незадаволенасць сярод пэўных катэгорый грамадзян. Ці цяжка прымаць такія рашэнні, пацікавіўся ён у Прэзідэнта.
Аляксандр Лукашэнка пагадзіўся, што, сапраўды, яму часта даводзіцца прымаць такія рашэнні, і гэта цяжка. Але дапамагае, паводле яго слоў, упэўненасць у іх правільнасці, неабходнасці дзеля дабрабыту, развіцця краіны і яе грамадзян. «Калі ўсё будзе гладзенька, па воўне і добра, краіна пачне загніваць. Трэба рабіць так, каб усе варушыліся, усё нешта рабілі», – растлумачыў кіраўнік дзяржавы.
Аб абмежаваннях інтэрнета і галоўнага абавязку Прэзідэнта
Кіраўніку дзяржавы было зададзена пытанне аб адключэнні інтэрнета ў перыяд выбараў, як гэта адбылося ў 2020 годзе. «Калі гэта паўторыцца, адключым наогул, – коратка, але ёміста адказаў Аляксандр Лукашэнка. – Скажу шчыра, што гэта практычна заўсёды, асабліва на пачатковых стадыях, было з майго дазволу. Калі ў цябе дзве праблемы, ты пачынаеш узважваць, што важней. Я, натуральна, бачыў далей».
Але на адной шалі быў лёс краіны, падкрэсліў Прэзідэнт, і калі б тады краіну не ўтрымалі, то гэта магло прывесці ў тым ліку да вайны.
«Ніхто там нікога не ламаў і не біў, нікога там біць і ламаць не трэба было. Беларусы – яны не такія людзі. І я разумеў, адкуль усё ідзе. Праз інтэрнэт гэта ўсё ішло, з Польшчы найперш: маршруты, куды будзем ісці, як будзем ісці… — нагадаў кіраўнік дзяржавы. – Я разумеў, да чаго мы можам прыйсці. У нас была б вайна больш моцная, чым ва Украіне. У нас бы гэта было, было б больш жорстка».
«Мой галоўны абавязак – абараніць краіну. І я зразумеў – краіну разбураць. Таму я бегаў там са сваімі дзецьмі з аўтаматам па Менску. Гэта былі мае паўнамоцтвы, нікуды не падзенешся – трэба было ўціхамірыць іх. А яны хлусілі: «Лукашэнка ўцёк, Лукашэнка п’яны, Лукашэнка хворы…» Але я ведаў, што калі я тады з адпаведнымі людзьмі не выстаю, тут будуць войскі НАТА. Яны ўжо былі зараджаныя да гэтага», – заявіў кіраўнік дзяржавы.
Паводле яго слоў, у выпадку захопу ўлады апанентамі, гэтыя войскі НАТА ў той жа дзень запрасілі б у Беларусь, і Расія на гэта адрэагавала б.
«Я думаю: перавернуць краіну! І праз інтэрнэт ідзе гэтая бадзяга. І што вы думаеце, я буду глядзець і маліцца на тое, што вы некаму паведамленне не адправілі, калі краіны заўтра не будзе?! У моманце вы гэтага не разумееце. А калі не ў моманце? Я павінен гэта разумець. Не вы, дык вашыя бацькі мяне для гэтага абралі. І я вось узважваю і думаю: каб краіну захаваць, мы на дзве гадзіны ці на гадзіну інтэрнэт адключым, каб адтуль спецслужбы не кіравалі нашым грамадствам. Вось для чаго гэта рабілася. Я выбіраў лепшае з горшага”, – сказаў Прэзідэнт.
Аб інфармацыйным суверэнітэце
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што светам кіруе інфармацыя. «Шмат у апошні час мы гаворым пра тое, каб, дай бог, не пачалася трэцяя сусветная вайна, што мы проста напярэдадні гэтай страшнай падзеі. Але, дзякуй Богу, неяк чалавецтва тармозіць і не акунулася ў гэтую трэцюю сусветную вайну. Але тое, што ідзе інфармацыйная вайна, і прытым даўно, і не проста супрацьстаянне, а сапраўдная інфармацыйная вайна, гэта дакладна», – канстатаваў Прэзідэнт.
«І гэтую сферу, сферу інфармацыі, фармуеце вы, гуманітарыі. Тым больш будзеце фармаваць пасля заканчэння сваіх ВНУ. Вы – будучыя філолагі, педагогі, журналісты, гісторыкі, іншыя спецыялісты – будзеце гэта рабіць самым актыўным чынам», – заявіў беларускі лідэр.
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу студэнтаў на пытанне інфармацыйнага суверэнітэту: «І не думайце, што ваш удзел тут незаўважны. Менавіта на вас, і ў першую чаргу на вас, накіравана інфармацыйная прапаганда. Прапаганда чужых каштоўнасцей, свят, традыцый, гістарычных канцэпцый. І яе мэта – адарваць вас ад каранёў, прымусіць забыць сваю гісторыю. Мне важна бачыць, як вы разумееце сутнасць такіх інфармацыйных дыверсій».
Аб чацвёртай уладзе і аб тым, што радніць усіх палітыкаў і журналістаў
Кіраўніка дзяржавы спыталі пра ролю СМІ ў сучасным грамадстве, удакладніўшы, ці з’яўляюцца яны чацвёртай уладай, як іх назваў яшчэ Анарэ дэ Бальзак, ці ўжо сталі першай.
«Хачу яшчэ раз паўтарыць, каб журналісты заўсёды памяталі: яны – чацвёртая ўлада, не першая і не другая, не трэцяя. Чацвёртая», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Прэзідэнт звярнуў увагу, што зараз ідзе інфармацыйная вайна і ёсць небяспека развязвання сапраўднай, гарачай вайны. У такой сітуацыі роля СМІ і журналістаў ніяк не стане менш значнай, а наадварот, толькі будзе ўзрастаць.
«Роля сродкаў масавай інфармацыі сёння вялікая. Вы (журналісты. – Заўвага БЕЛТА) на пярэднім краі”, – сказаў Прэзідэнт. І даў рэкамендацыю ўсім, хто імкнецца атрымліваць дакладныя звесткі аб працэсах, якія адбываюцца: «Калі хочаце ведаць праўду, чытайце і глядзіце дзяржаўныя сродкі масавай інфармацыі». Гэтым СМІ, паводле яго слоў, давярае больш за палову насельніцтва Беларусі. «Раней было не так. Людзі пераканаліся, дзе праўда. Таму перш за ўсё людзі давяраюць дзяржСМІ, – дадаў Аляксандр Лукашэнка. – І вам раю вельмі ўважліва да гэтага ставіцца».
«Я не гавару пра тое, што мы не павінны бачыць іншыя, альтэрнатыўныя пункты гледжання. Трэба іх бачыць, калі вы ўмееце аналізаваць і рабіць адпаведныя вывады, – сказаў кіраўнік дзяржавы. – У гэтую інфармацыйную вайну вы павінны быць вельмі ўважлівыя, асцярожныя, акуратныя, павінны разбірацца. І ў гэтым плане грамадству павінны дапамагчы журналісты».
Аляксандр Лукашэнка яшчэ раз абазначыў сваё стаўленне да “прапаганды”, якая часам падаецца як нібыта негатыўная з’ява. «Што ў гэтым дрэннага? Нічога дрэннага няма. Усе журналісты, усе палітыкі – гэта прапаганда, контрпрапаганда і агітацыя. Яны ўсе займаюцца (гэтым. – Заўвага БЕЛТА). Некаторыя з-за мяжы сёння кажуць: “Ды ну, гэта прапагандыст!” А ты хто? Мы прапагандуем свой лад жыцця, сваю культуру і гэтак далей. Агітуем людзей за гэта. А вы за каго? За тых, хто грошы дае», – сказаў кіраўнік дзяржавы. Пра беларускую дзяржаўнасць, гісторыю і дасягненні Гістарычны факультэт БДУ нядаўна адзначыў 90-годдзе, а зусім хутка завершыцца рэканструкцыя будынка факультэта па вуліцы Чырвонаармейскай у Мінску. Адсюль, дарэчы, і пачыналася гісторыя вышэйшай школы Беларусі. Адзін са студэнтаў папрасіў Прэзідэнта наведаць гістарычны факультэт і прачытаць лекцыю аб сучаснай беларускай дзяржаўнасці. “Вы з’яўляецеся тым чалавекам, на вачах якога адбылося шмат гучных гістарычных падзей”, – заўважыў ён.
Аляксандр Лукашэнка адразу папярэдзіў, што лекцыя будзе доўгай, нават за дзве гадзіны ён не паспее расказаць пра галоўнае. «Калі будзеце цярпець, то я падумаю, у які час пасля выбараў. Нават калі Прэзідэнтам не буду, я гатовы да гісторыкаў прыехаць, я люблю гісторыю. Але, напэўна, за дзве гадзіны я не змагу ўсё выкласці, калі падрабязна, каб вы разумелі, што мы з вамі стварылі», – сказаў кіраўнік дзяржавы.
«Цэлы курс давядзецца рабіць», – заўважыла адна са студэнтак – мадэратар сустрэчы.
“Так, можа быць”, – згадзіўся Прэзідэнт і пачуў смех у зале.
«Значыць, троляць мяне. Ну, зразумела», – усміхнуўся Прэзідэнт, і ў зале зноў раздаўся смех.
Аляксандр Лукашэнка расказаў, што ў Мінску завяршаецца будаўніцтва міжнароднага выставачнага цэнтра. “Гэта для вас, бо я бачу па моладзі, што яна ня ведае Беларусь. Некаторыя замежжа лепш ведаюць, чым Беларусь. Вось яны прыйдуць туды і ўбачаць, што мы робім сваімі рукамі», – адзначыў кіраўнік дзяржавы.
Прэзідэнт нагадаў, што ў сталіцы таксама пачынаюць узвядзенне новага будынка Нацыянальнага гістарычнага музея, ужо вядуцца работы па падрыхтоўцы тэрыторыі. «Мы хочам паказаць, што мы не Іваны, якія не памятаюць сваяцтва свайго. А мы вось адтуль: далёка-далёка», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Ён заўважыў, што гісторыя беларускай дзяржаўнасці пачыналася вельмі даўно – з Полацкага і Тураўскага княстваў. «Таму я спрабую нешта зрабіць, каб моладзь, нават не вы, а вашыя дзеці прыйшлі і паглядзелі: так, мы такія старажытныя; так, мы такое можам рабіць», – заявіў беларускі лідэр.
Ён падкрэсліў, што поспех Беларусі ў адным – краіна не адкінула сваю спадчыну, захавала вопыт і дасягненні савецкай эпохі. «Мы ўдасканальвалі і нечага дасягнулі. Калі б адкінулі, у нас не было б грошай для таго, каб стварыць нешта новае. На ўсё трэба шалёныя грошы, адкуль яны зараз? Лішнія, рэзервовыя грошы. Газ, нафта, металы і гэтак далей – што ў нас з гэтага ёсць? Нічога, апроч сваіх мазгоў. А мы ўтрымаліся. Мы развіліся дзякуючы таму, што мы не адкінулі тое, што продкі да нас зрабілі», – звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.
Аб будучыні Беларусі
Кіраўніка дзяржавы спыталі, якой ён бачыць будучыню Беларусі праз некалькі дзесяцігоддзяў і якое будзе яе месца ва ўмовах фарміравання новага светапарадку.
У першую чаргу Прэзідэнт звярнуў увагу, што аблічча будучыні Беларусі і тое, якім шляхам краіна будзе ісці, трэба будзе вызначаць цяперашняй моладзі.
«Што тычыцца светапарадку, можна неяк патэтычна, гучна сказаць, які я бачу Беларусь у гэтым светапарадку. Але я чалавек практычны. Я хачу, каб вы былі ў Беларусі, маглі працаваць і зарабіць і каб вы кіравалі сваім лёсам і сваёй краінай. Гэта калі па-простаму казаць. А для гэтага вы павінны вызначаць яе твар, пачынаючы з выбараў Прэзідэнта і выказваючы сваю пазіцыю культурна, інтэлігентна. Вы павінны выказваць сваё меркаванне і накіроўваць краіну туды, куды трэба», – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
Менавіта такая дэмакратыя патрэбна краіне – прыстойная і дысцыплінаваная, звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка. «Галасуйце, выбірайце. Але калі абралі – будзьце добрыя даць магчымасць Прэзідэнту ажыццяўляць свае паўнамоцтвы. Калі яны вам не падабаюцца, выказвайце сваё меркаванне. У нас столькі было рэферэндумаў. Выйдзем на рэферэндум – людзі вызначацца », – сказаў ён. Напрыклад, што да пытанняў стратэгічнага партнёрства, узаемаадносін з бліжэйшымі суседзямі.
«Я хачу, каб мы былі ў добрых адносінах і з палякамі, і з расейцамі, але жылі ў сваёй кватэры. Пакуль народ такую пазіцыю прымае, і, упэўнены, што і вы (моладзь. — Заўвага БЕЛТА) згодны з гэтым. Мы з усімі хочам сябраваць, – падкрэсліў беларускі лідэр. – Людзі хочуць, каб быў свет. Гэта ў крыві ў нас, гэта генетычна наша. Таму што нашы дзядулі, бабулі наеліся войн. І гэта да нас перайшло. Мы жадаем, каб было добра. Бо ў вайну дрэнна. Наш светапарадак – гэта мір і спакой. А ўсё астатняе – што заробім, будзем жыць. Як будзем працаваць, так і будзем жыць».
Аляксандр Лукашэнка выказаў пажаданне, каб у будучым Беларусь заставалася мірнай, зручнай для жыцця краінай і каб тут хацелі жыць усё новыя і новыя пакаленні беларусаў. «Каб яны ганарыліся сваёй краінай і не думалі: «Вось, з’еду ў Польшчу, мяне чакаюць там, будзе добра». Калі нехта хоча, з’ездзіце. Толькі не губляйце свае карані, не абсякайце. Рабіце заўсёды крок з аглядкай, каб можна было вярнуцца. Калі паедзеце і абсячэце гэтыя сувязі, бяда. Таму я і кажу: ідзіце хутка, але не спяшаючыся», – адзначыў ён.
Аб развіцці штучнага інтэлекту
Студэнты МДЛУ – гэта ў тым ліку будучыя перакладчыкі. Таму пытанне аб развіцці штучнага інтэлекту напрошвалася само сабой: ці выкарыстоўвае гэтыя тэхналогіі ў сваёй дзейнасці Прэзідэнт? Напрыклад, для пераводу ў час размовы з замежнымі калегамі.
Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што штучны інтэлект у свеце развіваюць ужо даўно. Далёка рушылі наперад у гэтым напрамку кітайцы. І на адной з сустрэч у Кітаі яму расказалі пра будучыню гэтых тэхналогій і прадэманстравалі іх магчымасці. «Я ў іх пытаюся: хлопцы, вы распавялі, што будзе, як будзе, а ці не заменіць гэты штучны інтэлект чалавека, не атрымаецца, што мы проста не патрэбны будзем у гэтым жыцці? Яны гавораць: не ведаем, магчыма. І гэта мяне вельмі моцна насцярожыла», – адзначыў Прэзідэнт.
На перагаворах з замежнымі калегамі Аляксандру Лукашэнку дапамагаюць прафесійныя перакладчыкі, а тэхналогіямі штучнага інтэлекту ён не карыстаецца. «Справа ў тым, што я шаную чалавека. Любы штучны інтэлект сёння – гэта спараджэнне чалавека. Гэта мы яго ствараем. І ўпэўнены, што, калі гэты штучны інтэлект, нейрасеткі авалодаюць нашымі розумамі на практыцы, усё роўна чалавек будзе ў цэнтры», – растлумачыў беларускі лідэр.
Аб эскалацыі канфлікту ва Украіне і пасрэдніцтве ў перагаворах
Прэзідэнт заявіў, што ніколі не напрошваўся на пасярэдніцтва ў перагаворах паміж Расіяй і Украінай і наогул не любіць гэту з’яву як такую. Але так здарылася, што канфлікт здарыўся каля Беларусі, і ён, канечне, зацікаўлены ў яго мірным урэгуляванні. Бо ад гэтага залежыць і лёс Беларусі. Толькі таму, а не для таго, каб “засвяціцца”, кіраўніку дзяржавы прыйшлося аказаць і да гэтага часу аказваць пэўнае садзейнічанне бакам.
«Мы — тры славянскія народы. Ніякія амерыканцы, ніякія еўрапейцы – ніхто нам нічога добрага не зробіць і не дапаможа. Мы павінны сесці і дамовіцца, – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. – Чаму ў Беларусі? Таму што гэта ля нашага плота, ля нашай мяжы. І нашы інтарэсы павінны быць выкананы. Мы хочам, каб, калі дамаўляліся па Украіне, не былі ўшчэмленыя нашыя інтарэсы».
“Я вайны не хачу на сваёй зямлі. Але, нажаль, эскалацыя працягваецца. Як мне сябе ў гэтай сітуацыі паводзіць? Улазіць у гэта ні ў якім разе нельга. А калі пачнецца сутыкненне Расіі з НАТА, нам таксама будзе няпроста. Не хацелася, каб вайна была на нашай тэрыторыі, каб нечыя інтарэсы вырашаліся тут, за наш кошт», – сказаў беларускі лідэр. Аб спосабе патрапіць у каманду Прэзідэнта Адказваючы на пытанне, што трэба рабіць, каб стаць членам яго каманды, Аляксандр Лукашэнка сказаў: “Ты павінен быць адукаваным чалавекам, прафесійным і тым, хто любіць сваю краіну”.
Паводле яго слоў, таксама трэба “мець незвычайныя здольнасці”, каб выйграць канкурэнцыю з іншымі топ-чыноўнікамі. Напрыклад, з кіраўніком Адміністрацыі Прэзідэнта Дзмітрыем Крутым ці міністрам адукацыі Андрэем Іванцом. “А яны вельмі моцныя людзі”, – заўважыў беларускі лідэр.
Аляксандр Лукашэнка таксама падкрэсліў, што ў яго няма кланавага падыходу ў фарміраванні сваёй каманды. У якасці аднаго з прыкладаў ён прывёў старшыню Савета Рэспублікі Наталлю Качанаву, якую кіраўнік дзяржавы раней не ведаў, – да таго, як яна была назначана на высокія пасады. “Чалавек, які любіць сваю краіну, здольны – ідзі працуй”, – агучыў галоўны свой прынцып Прэзідэнт.
Пра ўсяеднасць у спорце
Студэнтаў цікавілі таксама спартыўныя захапленні кіраўніка дзяржавы. Усе ведаюць, што іх шмат, але які від спорту любімы – так прагучала пытанне з залы.
Прэзідэнт нагадаў, што раней захапляўся футболам, але зараз больш гуляе ў хакей. “Але гэта не значыць, што я люблю толькі хакей. Я ўсяедны ў гэтых адносінах, і ў многіх відах спорту разбіраюся, – сказаў ён. – Вельмі ўважліва назіраю, ведаю асабіста шматлікіх выбітных добрых спартоўцаў, якія выдаюць вынік і ўслаўляюць краіну. Дапамагаю ім. Імкнуся дапамагчы. Нядаўна з Ігарам Бокім – наш плывец. 21 раз быў паралімпійскім чэмпіёнам. Таксама ведаю асабіста, удакладняў, што трэба дзе, як».
«Я пагружаны практычна ва ўсе віды спорту. Няма такога віду спорту, за якім бы я не назіраў. І калі нашы спартсмены добра выступаюць, я люблю гэты від спорту», - дадаў Аляксандр Лукашэнка.
Ён упэўнены, што чалавек павінен займацца нейкім відам спорту і трымаць сябе ў форме. Тым больш калі ты з’яўляешся асобай краіны. Дзве гадзіны ў дзень. Памры – дзве гадзіны ў дзень. Калі ты там займаешся спортам, сячэш дровы…. І лазня – дзве гадзіны ў дзень. Гэта кожны мусіць знайсці час. Калі недзе позна, нехта там дакладвае нешта (я звычайна вызваляюся недзе а 9-10 гадзіне вечара), але я ўсё роўна іду займаюся нейкім відам спорту», — даў практычныя парады кіраўнік дзяржавы.
Аб выхаванні дзяцей
Не абышлося і без зносін на асабістыя тэмы. Кіраўнік дзяржавы, адказваючы на пытанні студэнтаў, падзяліўся меркаваннем, якія навыкі важна развіваць у дзяцей.
“Першае – ён павінен займацца спортам, каб не хадзіць у аптэку. Запомніце гэта. Другое – ён павінен ведаць замежную мову. Няма чаго рабіць сёння ў свеце, калі ты не ведаеш англійскую”.
Яшчэ адзін важны складнік – развіццё творчых здольнасцяў. «Калі ў вашага дзіцяці ёсць схільнасць да нечага, вы павінны яе развіваць. Перш за ўсё да музыкі, – лічыць Прэзідэнт. – Чацвёртае – гэта вучоба».
«Трэба выпрацаваць у дзіцяці адказнасць. Калі яе няма, значыць, бацькі недзе недапрацавалі. Усё залежыць ад бацькоў і наколькі ты прасякнуўся да дзіцяці», – падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.