24 ліпеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 24 ліпеня наведаў пад Мінскам сельгаспрадпрыемства “Усход”. Гэта інспекцыя ў палях стала прадаўжэннем сур’ёзнай размовы на селектарнай нарадзе тыднем раней, дзе дэталёва абмяркоўваліся пытанні бягучай уборачнай кампаніі ў вёсцы, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Прыезд кіраўніка дзяржавы ў аграгарадок Атоліна ў Мінскім раёне быў нечаканым як для журналістаў, так і для мясцовых чыноўнікаў і кіраўнікоў прадпрыемства. Інфармацыя пра гэта з’явілася толькі напярэдадні позна ўвечары, а таму часу на падрыхтоўку і магчымыя спробы нешта падфарбаваць не было зусім.
Дзяржаўнае прадпрыемства “Усход” размешчана ў прыгарадзе Мінска. Гэта шматгаліновая гаспадарка, якая спецыялізуецца на вытворчасці малака, мяса БРЖ, кармоў, вырошчванні бульбы, збожжавых, рапсу, кукурузы, прадукцыі садоўніцтва, сыроў. Важна адзначыць, што яно ўваходзіць у структуру Кіраўніцтва справамі Прэзідэнта. Улічваючы геаграфічнае размяшчэнне, ведамасную падпарадкаванасць, ранейшую інфармацыю аб поспехах, былі чаканні ўбачыць ідэальную карцінку.
Аднак у рэальнасці ўсё ж мелі месца не “ўзорнапаказальныя” выступленні, а дзелавая размова. Гэта значыць, безумоўныя плюсы ў рабоце прадпрыемства ёсць, але далёка не ўсё ў парадку. І тут ёсць два бакі пытання – вытворчая і арганізацыйная. Да першай пытанняў няма – ураджаі, надоі – дай бог кожнаму прадпрыемству. А вось у астатнім ёсць пэўныя праблемы, і яны напрамую звязаны з перспектывамі развіцця прадпрыемства.
Аб рэкордных ураджаях і «бязвыхаднай» сітуацыі
У гаспадарцы “Усход” Аляксандр Лукашэнка ў першую чаргу агледзеў поле з рапсам. Вынік вельмі добры – больш за 55 ц/га. “Я такога рапсу не бачыў, шчыра кажучы”, – адзначыў ён.
Са спецыялістамі падрабязна абмеркавалі, як удалося гэтага дасягнуць. Далажылі кіраўніку дзяржавы і аб рабоце прадпрыемства ў цэлым.
Кіраўнік спраў Прэзідэнта Юрый Назараў пазней растлумачыў журналістам, што “Усход” – гаспадарка невялікая па тэрыторыі, а таму, каб накарміць існуючую колькасць жывёлы і атрымаць вынікі ў жывёлагадоўлі, мясцовыя аграрыі вымушаны вельмі сур’ёзна займацца інтэнсіфікацыяй раслінаводства. У тым ліку ўкараняюць цыфрызацыю працэсаў, што дае магчымасць павысіць эфектыўнасць агранамічных рашэнняў, якія прымаюцца, і эканоміць сродкі.
Не толькі па рапсе, але і па іншых культурах у гаспадарцы дабіваюцца вельмі высокіх ураджаяў. Напрыклад, па азімага ячменю – больш за 107 ц/га, што ў 2-3 разы больш, чым у многіх іншых гаспадарках па краіне.
Добрую кармавую базу забяспечвае люцэрна – высокабялковая культура для жывёлагадоўлі. Атрымліваюць па 4-5 укосаў. Гэта важна, бо на прадпрыемстве ўжо ўшчыльную падышлі да ўдояў 10 тыс. кг на карову.
Юры Назараў адзначае, што інтэнсіфікацыя вытворчасці – гэта таксама тонкі разлік. Калі для невялікіх прадпрыемстваў, такіх як «Усход», – гэта адзіны варыянт і выратаванне, то для буйных трэба лічыць усе выдаткі і ўзважваць. Каб атрымаць ураджай не 50-60 ц/га, а 100 і больш, акрамя захавання тэхналогій патрэбны і сур’ёзныя затраты. Гэта розныя апрацоўкі, пачынальна ад хімпраполак і сканчаючы занясеннем угнаенняў.
«На гэтым рапсе ён, па-мойму, 15 разоў заходзіў з апрацоўкай. І тут тонкая грань – атрымаць 100 ц/га ўраджай, але ўкласці шмат або атрымаць 60 ц/га і абмежаваць крышку свае выдаткі. Мы гэты механізм адпрацоўваем, шукаем аптымальны варыянт. Але тут іншага варыянту няма, акрамя як атрымліваць высокія ўраджаі, першапачаткова ідучы на гэтыя выдаткі. Таму што колькасць жывёлы вялікая. Калі атрымліваць 50-60 ц/га, то мы проста не накормім жывёлу. Адпаведна, мы змяншаем колькасць атрыманага малака, а гэта штодзённая выручка, даходы гаспадаркі. У невялікіх гаспадарках відавочна – трэба рабіць з зямлёй усё, каб атрымліваць максімальна магчымыя ўраджаі», – падзяліўся падрабязнасцямі кіраўнік спраў Прэзідэнта.
Дарэчы, у час наведвання гаспадаркі Аляксандр Лукашэнка ўзнімаў пытанне і магчымага ўзбуйнення, перадачы дадатковых сельгасугоддзяў. Праца ў гэтым напрамку ўжо вядзецца.
“Мы за зямлю заўсёды. У мінулым годзе Акадэмія навук нам дала 100 га ў карыстанне на 3 гады. У гэтым годзе таксама вядзем размову аб тым, каб узяць зямлю, яе ў нас не хапае », – прызнаецца дырэктар «Усходу» Віктар Сулім.
Галоўны аграном гаспадаркі Ігар Пратасеня падзяліўся з журналістамі сакрэтам такіх ураджаяў. Прызнаецца, што прайшоў усе прыступкі ў аграрнай справе. “Я люблю раслінаводства, сельгаскультуры. Галоўнае – любіць сваю працу і строга выконваць тэхналогіі вырошчвання. Гэта дыктатура тэхналогій. Адну-дзве аперацыі выкінуў – не атрымаеш такога выніку», – сказаў ён.
Адзначае Ігар Пратасеня і той факт, што ў краіне ёсць усё для атрымання добрых ураджаяў: айчынная тэхніка, угнаенні, праца вучоных. Усё гэта разам з выкананнем тэхналогіі забяспечвае высокі вынік.
Пры гэтым аказваецца, што вялікая колькасць апрацовак зусім не робіць канчатковую прадукцыю “хімічнай”, хоць вырошчванне таго ж рапсу патрабуе значнай хімічнай нагрузкі. «Усе працы праводзяцца ў начны час па ўзгадненні з пчалярамі. Бо з-за высокіх дзённых тэмператур можна атрымаць апёкі нават простай вадой», – распавёў галоўны аграном.
Але перыяды распаду прэпаратаў, якія выкарыстоўваюцца для апрацоўкі, складаюць 10-20 дзён. Прадукцыю на перапрацоўчых прадпрыемствах старанна правяраюць і не выяўляюць ніякіх рэшткавых пестыцыдаў. Гэта значыць на выхадзе прадукцыя зусім чыстая.
Аб суперферме будучыні і добрым «клубку пытанняў»
Пасля агляду рапсавага поля Аляксандр Лукашэнка прыехаў на збожжаток прадпрыемства. Адметна, што беларускі лідэр адразу звярнуўся па інфармацыю аб ходзе спраў не да прадстаўнікоў начальства, а да радавых работнікаў. Тут правялі не больш за пяць-сямі хвілін, а потым адразу заехалі на малочнатаварны комплекс па суседстве.
Надвор’е стаіць даволі спякотнае. Магчыма таму водар ад памяшканняў з жывёламі разносіўся далёка за іх межы. Ды і з выгляду комплекс не робіць уражанне перадавога. Спачатку нават магло здацца, што тут не абыдзецца без ладнай долі крытыкі з боку кіраўніка дзяржавы. Але разносу не здарылася, хоць Аляксандр Лукашэнка і адзначыў, што ўмовы ўтрымання жывёлы і ўзровень гаспадарання ў цэлым трэба павышаць.
І ў гэтым плане трэба найбліжэйшым часам прыняць практычнае рашэнне. Як растлумачыў Юрый Назараў, комплекс 1994 года пабудовы і ўжо састарэлы. Нягледзячы на гэта, у гаспадарцы атрымліваюць добрыя вынікі па малаку. Цяпер трэба вырашыць, альбо рэканструяваць існуючы комплекс, альбо ўвогуле будаваць новы недзе ў іншым месцы. Рашэнне на карысць другога варыянта зноў жа стрымліваюць аб’ектыўныя ўмовы Мінскага раёна – вакол населеныя пункты і іншыя аб’екты, а таму выканаць патрабаваныя санітарныя і экалагічныя нормы – задача з зорачкай. Акрамя таго, будаўніцтва зусім новага комплексу – гэта і дадатковыя выдаткі.
«Доіш добра, малайчына. Але трэба будаваць сучасны комплекс», – сказаў кіраўнік дзяржавы кіраўніку прадпрыемства.
У цэлым жа, канстатаваў ён, стан цяперашняга комплексу ніжэйшы за сярэдні. “Добра, што ён тут мае тое, чаго ня маюць іншыя. Па ўраджайнасці, па ўдоях», – адзначыў станоўчы бок Аляксандр Лукашэнка. Ён даручыў прапрацаваць рашэнне па гэтым комплексе ў Атоліна. Пры гэтым вельмі пажадана не займаць землі сельгаспрызначэння, папярэдзіў Аляксандр Лукашэнка.
«Трэба вызначыцца. Ці аднаўляць і рэканструяваць, ці будаваць нешта новае. Хаосу і блытаніны тут шмат. Тут трэба проста навесці парадак, – падкрэсліў беларускі лідэр. – Кожны кавалак тут павінен быць апрацаваны і да восені павінен быць наведзены ідэальны парадак. Трэба даводзіць да розуму гаспадарку. Паглядзець, што тут неабходна, што трэба».
Дырэктар “Усходу” Віктар Сулім распавёў журналістам, што ўжо вядзецца праца над праектам новага комплексу, “каб зрабіць звышферму будучыні”. «Думаю, у верасні ўжо на нейкай стадыі выхаду будзе праект. Пакуль мы працавалі з тым, што ёсьць. Але мы з усіх бакоў акружаны населенымі пунктамі і дзе б мы ні спрабавалі пабудаваць, усюды трапляем пад санітарныя нормы», – адзначыў ён.
Кіраўнік таксама прызнаўся, што доляй прэзідэнцкай крытыкі зусім не засмучаны, бо ў гаспадарцы таксама разумеюць свае недахопы. «У нас дастаткова высокая культура земляробства. Вырошчваем бульбу, садам займаемся. Усе напрамкі маем. Ёсць яшчэ над чым працаваць, каб гаспадарка была перадавой. Мы гэтую працу абавязкова правядзём у кароткія тэрміны», – запэўніў Віктар Сулім.
Што да малочнатаварнага комплексу, то кіраўнік прадпрыемства ўсё ж схіляецца да варыянту рэканструкцыі. Лічыць, што яна дазволіць у сучасных умовах зрабіць яго вартым нават у тых рамках, у якіх ён знаходзіцца. Пры гэтым не цураецца вывучаць вопыт і іншых перадавых гаспадарак, дзе за апошнія гады запусцілі высокатэхналагічныя комплексы, рэгулярна бывае там на экскурсіях. “Абяром лепшае з лепшага і зробім сваё”, – бадзёра адзначае ён.
Яшчэ адзін перспектыўны напрамак у рабоце гаспадаркі звязаны з бульбаводствам. Гэтай тэмай “Усход” займаецца сур’ёзна, прычым прадае не толькі таварную бульбу, але і насеннай. Цяпер ёсць некалькі бульбасховішчаў. Пад гэтыя мэты былі пераабсталяваны шэраг існуючых будынкаў і складскіх памяшканняў. Але гэтага нядосыць. «Мы прыйшлі да разумення — каб займацца бульбаводствам, трэба мець адно сучаснае добрае бульбасховішча. А яно цягне за сабой перапрацоўку бульбы», – распавёў Юры Назараў.
Аб нечаканай інспекцыі з паветра і на зямлі
Цяперашняя прэзідэнцкая інспекцыя мела пазапланавы характар, а наведванне канкрэтных аб’ектаў не было прадугледжана прэзідэнцкім графікам. Аляксандр Лукашэнка ўжо на месцы вырашаў, што менавіта паглядзець і куды заехаць. Гавораць, што такая практыка будзе прадоўжана.
Палажэнне спраў кіраўнік дзяржавы ацаніў у тым ліку з верталёта, пралятаючы над Мінскім раёнам. «Трэба за яго брацца прынцыпова, пачынаючы ад начальнікаў, – зрабіў ён выснову, сышоўшы з трапа верталёта. – У яго палі не пераараныя. У Ждановічах, пасёлках па 2-3-5 гектараў увогуле кінутыя землі. І гэта пад Мінскам. Жахлівае ўражанне. Я не скажу, што катастрофа. Але гэта не Мінскага раёна зямлі (гаворка аб неабходным узроўні гаспадарання. – Заўвага БЕЛТА). Дрэнна».
Кіраўнік дзяржавы перад ад’ездам паведаміў аб намеры дадаткова азнаёміцца з сітуацыяй з паветра ў Мінскім, Дзяржынскім і шэрагу іншых раёнаў.
Аб сюрпрызах надвор’я і тактыцы для аграрыяў
«Трэба паглядзець з тактыкай. Цяпер ужо не па стратэгіі пытанне. На нас насоўваецца прыстойны фронт», – заўважыў беларускі лідэр.
Лукашэнку аб уборачнай: трэба паглядзець з тактыкай, зараз ужо не па стратэгіі пытанне
Таму зараз трэба вызначыцца, на што найперш кінуць асноўныя сілы падчас уборачнай, каб не дапусціць ці мінімізаваць магчымыя страты.
Аляксандр Лукашэнка растлумачыў, што пасля непагадзі, якая бушавала, ёсць шмат участкаў з палеглай збажыной на палях. Іх трэба прыбраць, бо калі зноў пайдуць дажджы, яны канчаткова знікнуць. З іншага боку, трэба дзейнічаць разумна, каб, уцягнуўшыся ва ўборку на палях з палегліцай, потым не страціць больш на добрых палях у выпадку чарговай непагадзі.
Кіраўнік дзяржавы даручыў з улікам гэтых абставін прымаць аператыўныя рашэнні.
«Мы цешыліся, што нядрэнны год і іншае. Цяпер усё саспела адначасова. І рапс яшчэ не ўбралі, і збожжавыя каласавыя падышлі», – сказаў Аляксандр Лукашэнка аб напружаным графіку работ.